[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

ภาพเก่ากระทู้นี้ขอนำเสนอสิ่งก่อสร้างในสมัยรัชกาลที่ 5 บริเวณลานหน้าพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาทซึ่งในปัจจุบันไม่มีสิ่งก่อสร้างนี้ให้เห็นอีกแล้วจากแปลนแผ่นที่ พระบรมมหาราชวัง ส่วนของพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พบว่าบริเวณรักแร้พระมหาปราสาท มีอาคารขนาดเล็ก 2 หลังกระหนาบซ้ายและขวา สีน้ำเงิน และสิ่งก่อสร้างหน้าพระที่นั่ง ฯ ระหว่างอาคารทิมดาบ พื้นที่สีแดง ชี้ชัดว่าเคยมีอาคารและสิ่งก่อสร้างอยู่ มาดูรายละเอียดกันเลย

http://www.se-ed.com/ads/pr/sile/song/05.%20Track%205.wma

เริ่มจากบริเวณพื้นที่สีน้ำเงินเริ่มจาก Le Journal Illustre ตีพิมพ์ภาพพระบรมมหาราชวัง ส่วนพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท และเบื้องขวามือเป็นบริเวณส่วนของหมู่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ซึ่งพบว่ามีการวาดอาคารขนาดเล็ก ตั้งอยู่หน้าพระที่นั่งอาภรณ์ภิโมกข์ปราสาทอยู่ด้วย ส่วนสิ่งก่อสร้างหน้ากลางทิมดาบไม่เห็น.............................

ภาพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จลงพร้อมพระราชโอรส และพระบรมวงศานุวงศ์ ทรงฉายภาพในคราวงาน กงเต็ก
ที่ลานพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ซึ่งเห็นอาคารขนาดเล็กด้านซ้ายพระที่นั่งดุสิต ฯ

คำถามต่อมาคือ อาคารนี้สร้างขึ้นเมื่อใด ? และถูกรื้อลงเมื่อไร ? และมีวัตถุประสงค์การใช้อาคารอย่างไรบ้าง ?
สำหรับการก่อสร้างอาคารนี้จากพระราชพงศาวดารสิ่งก่อสร้างซึ่งสร้างในสมัยรัชกาลที่ 4 ไม่พบการก่อสร้าง แต่ภาพที่นำมาแสดงนี้เห็นว่า ในรัชกาลที่ 4 มีอาคารแห่งนี้แล้ว ซึ่งเป็นพระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ ในงานพระราชพิธีโสกัณฑ์พระเจ้าลูกยาเธอ ต่อมาคือรัชกาลที่ 5 ให้สังเกตุดูฉากเบื้องหลังจะเห็นการมุงกระเบื้องหลังคาแห่งนี้...................................
สำหรับการรื้อสิ่งก่อสร้างนี้มีประวัติชัดเจน ระบุว่าถูกรื้อลงในสมัยรัชกาลที่ 6 เนื่องจากทรงบูรณะหมู่พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท มีการสร้างอาคารบนกำแพงแก้ว พร้อมทั้งก่อสร้างอัฒจรรย์ บันได เชื่อมระหว่างพระที่นั่งอาภรณ์ภิโมกข์ปราสาท กับพระทวารพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท เนื่องจากทรงมีพระราชดำริว่าเพื่อความสะดวกในการเสด็จออก เนื่องจากจะได้ไม่ลงจากพระที่นั่งและเสด็จขึ้นไปพระที่นั่งอาภรณ์ ฯ อีกทอดหนึ่งเป็นการอำนวยความสะดวกแก่พระราชพิธีด้วยซึ่งเมื่อก่อ สร้างทางเดินและอัฒจรรย์แล้วพบว่าอาคารหลังน้อยนี้ เป็นที่เก็บสิ่งของจุกจิกเกี่ยวกับพระราชพิธีต่าง ๆ กีดขวางพร้อมทั้งทำให้ลานมีความคับแคบจึงให้รื้ออาคารดังกล่าวลงซึ่งเป็นที่มาของคำถามดังกล่าว..........................................

ต่อมาแล้วเจ้าพื้นที่สีแดงคืออะไร ? เคยมีสิ่งก่อสร้างตรงนี้ด้วยหรือ ?
และได้ค้นพบในหนังสือเก่าเกี่ยวกับสยาม เห็นภาพลายเส้นมองจากประตูทางเข้า
พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท พร้อมปืนใหญ่ประจันหน้าตามภาพ..................................................

จากภาพคงเป้นคำตอบแล้วคือ ปืนใหญ่ ตั้งอยู่ปากประตูทางเข้านั่นเองคำถามต่อมา คือ ปืนใหญ่อะไร ? มาเมื่อไร ?และรื้อออกเมื่อไร?

พื้นที่สีแดงดังกล่าวคือ.....ฐานปูนสี่เหลี่ยมไว้รองรับปืนใหญ่ จากภาพนี้คงเห็นชัดเจนขึ้นว่าเป็น
ปืนใหญ่นางพญาตานี นั่นเอง ซึ่งตามพงศาวดารได้นำมากรงเทพ ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 แล้ว แต่ตั้งที่นี้หรือไม่
แต่ว่าปืนใหญ่นี้ ในสมัยรัชกาลที่ 6 ได้ถูกนำออกไปจากบริเวณดังกล่าวเรียบร้อยแล้ว

ประวัติ ปืนพญาตานี ตอนที่ถูกนำมากรุงเทพฯ ตำนานการสร้างขอยกเสียไม่ขอกล่าวถึง เพราะมีหลากหลายเหลือเกิน เสียแต่ว่าเป็นแค่ ตำนานปราศจากหลักฐานยืนยันใด ๆ
พ.ศ. 2329 พม่ายกทัพมาตีหัวเมืองปักษ์ใต้ ได้นครศรีธรรมราช พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท เสด็จยกทัพหลวงลงมาปราบ เมื่อตีทัพพม่าแตกลงแล้ว หัวเมืองที่เคยแข็งขืนมาแต่ก่อนก็ให้มาอ่อนน้อมดังเดิม มีพระยาไทรบุรี พระยาตรังกานู แต่ปรากฏว่าพระยาปัตตานียังแข็งขืนดื้อดึง ไม่อ่อนน้อมต่อสยาม จึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดทัพไปตีเมืองปัตตานีและยึดเมืองได้สำเร็จ ผมขอตั้งข้อสังเกตเองว่า ชะรอยพระยาปัตตานีคงจะต้องการทดลองปืนใหญ่ของตัวเองด้วยกระมัง จึงกล้าแข็งเมือง
หลังจากยึดเมืองปัตตานีได้แล้ว กรมพระราชวังบวรฯ ทรงรับแจ้งว่าพบปืนใหญ่ 2 กระบอก จึงโปรด ฯ ให้นำปืนทั้ง 2 กระบอกกลับกรุงเทพ ฯ เพื่อตัดรอนไม่ให้ปัตตานีแข็งเมืองได้อีกต่อไปแล้ว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พวกกองทัพเข็นปืนทองเหลืองใหญ่ในเมืองปัตตานี 2 กระบอกลงเรือรบ แต่ปืนกระบอกหนึ่งตกน้ำเสียที่ท่า หน้าเมืองปัตตานี ได้ไปแต่กระบอกเดียว คือปืนนางพระยาปัตตานีเดี๋ยวนี้ พงศาวดารเมืองสงขลา ประชุมพงศาวดารภาคที่ 3 ก้าวหน้า 2507
ปืนกระบอกที่ 2 คือ ศรีนัครี นั้น พงศาวดารเมืองปัตตานีกล่าวไว้ต่างกัน คือไม่ได้ตกน้ำหายไป แต่จมหายไปทั้งเรือ
ปืนกระบอกที่ 1 ชื่อนางปัตตานีนั้น ออกไปถึงเรือหลวงก่อน ได้ยกปืนขึ้นบนเรือหลวงเสร็จแล้ว เรือที่บรรทุกปืนกระบอกที่ 2 ซึ่งชื่อศรีนัครีตกอยู่ข้างหลัง เกิดพายุ เรือที่บรรทุกปืนกระบอกที่ 2 ชื่อศรีนัครีล่มลงปืนก็จมสูญหายไปด้วย
ส่วนปืนกระบอกที่ 3 ชื่อ มหาเลลา นั้น ไม่มีหลักฐานใด ๆ กล่าวถึงหายสาบสูญไปเฉย ๆ เอกสารบางฉบับอ้างว่าแตกขณะรบกับกองทัพของปลัดจะนะ ทัพหน้าของกรมพระราชวังบวร ฯ
เมื่อปืนพญาตานี้เดินทางมาถึงกรุงเทพ ฯ ในปี พ.ศ. 2329 กรมพระราชวังบวร ฯ กราบบังคมทูลถวายปืนใหญ่แด่พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก พร้อมทั้งน้อมเกล้า ฯ ถวายครัวแขก พม่าเชลย และเครื่องศาสตราวุธต่าง ๆ ที่ตีได้เป็นอันมาก




ปืนกระบอกใหญ่ที่ได้มาแต่เมืองตานีนั้น ก็โปรดให้แก้ไขตกแต่งลวดลายท้ายสังข์ขัดสีเสียใหม่ ให้จารึกนามลงไว้กับบอกปืนว่า พญาตาณี แล้วให้ทำโรงไว้ที่ข้างหน้าศาลาลูกขุนในฝ่ายขวา พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ ๑ โดย เจ้าพระยาทิพากรวงศ์ กรมศิลปากร 2531
จากนั้นก็โปรดให้หล่อปืนขึ้นคู่กับปืนพญาตานี อีกกระบอกหนึ่ง ที่โรงหล่อริมถนน ประตูวิเศษไชยศรี พระราชทานชื่อว่า  นารายณ์สังหาร และโปรดให้หล่อปืนขึ้นอีก 6 กระบอก ทำโรงขึ้นไว้เป็นคู่ ๆ กันข้างประตูวิเศษไชยศรี ภายหลังจึงได้ย้ายมาไว้ที่หน้ากระทรวงกลาโหมอย่างในปัจจุบัน




จากหนังสือ ศิลปวัฒนธรรม ปีที่ 25 ฉบับที่ มกราคม ปี 2547

สาธุครับ

ข้อมูลดี ๆ ที่หาอ่านยาก

(หลาย ๆ คนไม่เคยคิดจะสนใจเลยด้วยซ้ำ)

เป็นพระที่นั่งที่งดงามยิ่งนัก