นั่งถูกวิธี พัฒนาการเด็กห่างไกลโรคกระดูก-หลังค่อม

นั่งถูกวิธี พัฒนาการเด็กห่างไกลโรคกระดูก-หลังค่อม

คนไทยส่วนใหญ่ยังดูแลกระดูกสันหลังได้ไม่ดีเท่าที่ควร และมีพฤติกรรมที่เสี่ยงต่อการทำร้ายกระดูก โดยเฉพาะการนั่ง ซึ่งถ้าฝึกการนั่งถูกท่าตั้งแต่วัยเด็ก จะส่งผลดีต่อพัฒนาการต่างๆ ของลูกน้อยจนโตเป็นผู้ใหญ่ และยังทำให้ห่างไกลจากโรคกระดูกอีกด้วย

รศ.นพ.วรวรรธน์ ลิ้มทองกุล อาจารย์ภาควิชาออร์โธปิดิกส์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ให้ความรู้การนั่งในท่าที่ถูกต้องว่า เด็กจะมีพัฒนาการการนั่งช่วงอายุ 6-9 เดือน โดยการนั่งจะสมบูรณ์ได้ต้องประกอบด้วยอวัยวะตั้งแต่ศีรษะ ลำตัว เชิงกราน สะโพก ขา และเข่า ส่วนที่สำคัญที่สุดคือกระดูกสันหลัง ซึ่งเป็นแหล่งรวมเส้นระบบประสาทที่ส่งผ่านมาจากสมองเพื่อสั่งการทั่วร่างกาย โดยไล่จากกระดูกช่วงคอจะรวมเส้นประสาทของมือและแขน กระดูกช่วงหลังจะรวมเส้นประสาทของเท้าและขา

โดยแรกเกิดกระดูกสันหลังของเด็กจะโค้งเป็นรูปตัว C เหมือนท่าเด็กนอนคู้ในท้องแม่ จะเริ่มมีโค้งแอ่นที่คอเมื่อเด็กเริ่มพลิกคว่ำชันคอที่อายุประมาณ 3 เดือน โดยอาจจะมีมือที่ยันพื้นช่วยในเบื้องต้น เป็นการเริ่มพัฒนาการแรก ต่อมาจะมีการนั่งทรงตัวได้เองที่ประมาณ 6 เดือน ซึ่งจะพัฒนาสู่ โค้งที่ 2 ตรงหลังส่วนเอว และพัฒนาต่อเนื่อง ด้วยการคลาน เกาะยืน และเดิน โดยถ้าเด็กสามารถนั่งเองได้โดยมีกล้ามเนื้อส่วนเอวและเชิงกรานที่มั่นคง จะส่งผลให้เกิดการพัฒนาทักษะการสื่อสาร และการเรียนรู้

ถ้าเด็กมีการนั่งผิดท่าในระยะเวลานานๆ จะส่งผลให้กระดูกสันหลังมีลักษณะเป็นรูปตัว C หรือที่เรียกว่าหลังค่อม ทำให้อวัยวะในส่วนอื่นๆ มีการพัฒนาที่ช้าตามไปด้วย คือมือและแขน เพราะเด็กจะต้องเอามือและแขนคอยค้ำและพยุงตัวเองให้นั่งหรือยืนขึ้นมา ทำให้ไม่สามารถใช้มือหยิบจับหรือเรียนรู้สิ่งต่างๆ ได้ดีเท่าที่ควร

ผู้ใหญ่ถ้านั่งผิดท่านานๆ ปัญหาจะเกิดได้ตั้งแต่ศีรษะจรดเท้า ท่าที่ผิดคือชะโงกไปด้านหน้า ทำให้หลังที่แอ่นบริเวณคอและเอวเกิดการค่อม ส่งผลให้กล้ามเนื้อต้นคอและกระดูกสันหลังทำงานหนัก และอาจเรื้อรังจนส่งผลต่อหมอนรองกระดูกต้นคอ และกระดูกสันหลังเคลื่อนจนทับเส้นประสาทได้ หรืออาจทำให้เส้นเอ็นที่ข้อมือ ข้อศอกอักเสบ เส้นประสาทข้อมืออักเสบมีพังผืดกดทับ ปวดเข่าและข้อเท้า เป็นต้น

วิธีการแก้ไข คือปรับท่านั่งให้ถูกต้อง ด้วยการนั่งพิงพนัก โดยนั่งให้ชิด หลังสัมผัสพนัก คอตั้งตรง งอศอกประมาณ 75-90 องศา เข่างอ 90-110 องศา เท้าสัมผัสพื้นทั้งฝ่าเท้า ถ้าเท้าลอยควรหาที่รองเท้าขณะนั่งให้พอดี และควรลุกขึ้นยืดหรือผ่อนคลายกล้ามเนื้อ กระดูก ทุกๆ ครึ่งชั่วโมงหรืออย่างน้อยทุก 2 ชั่วโมง และหลีกเลี่ยงการนั่งไม่เต็มเก้าอี้ นั่งไขว้ห้าง เพราะจะส่งผลต่อปัญหาสุขภาพกระดูก