ทำไมฝรั่งเศสถึงแบนชุด 'อบายะห์' ของมุสลิม เครื่องแต่งกายทางศาสนา หรือเป็นวัฒนธรรม
<span class="submitted-by">Submitted on Thu, 2023-09-14 21:13</span><div class="field field-name-field-byline field-type-text-long field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p>ภาพปก: (ซ้าย) <span style="color:null;">หญิงมุสลิม สวมใส่ชุด อบายะห์ ที่ประเทศเยเมน (ถ่ายโดย </span>
<span style="color:null;">Rod Waddington</span><span style="color:null;">)</span></p>
<p>(ขวา) เอ็มมานูเอล มาครง ประธานาธิบดี ฝรั่งเศส </p>
</div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even" property="content:encoded"><div class="summary-box">
<ul>
<li>ประเทศฝรั่งเศส แดนน้ำหอม เพิ่งมีกระแสการวิพากษ์วิจารณ์หลัง รบ.สั่งแบนชุด "อบายะห์" ในโรงเรียน ซึ่งเป็นชุดคลุมตัวแบบยาวที่ผู้หญิงมุสลิมบางส่วนสวมใส่ โดยอ้างว่าชุดดังกล่าวฝ่าฝืน "หลักการรัฐโลกวิสัย"</li>
<li>นักวิเคราะห์มอง 'มาครง' ผู้นำสายกลาง อาจกำลังหาคะแนนนิยมจากฝ่ายขวา ฝ่ายซ้ายถกกันว่าสมควรหรือไม่ บางส่วนมีข้อกังขา 'อบายะห์' นับเป็น 'สัญลักษณ์ทางศาสนา' ตามนิยามกฎหมายได้จริงหรือ</li>
</ul>
</div>
<p> </p>
<p>14 ก.ย. 2566 สืบเนื่องจากปลายเดือน ส.ค.ที่ผ่านมา ทางการฝรั่งเศสได้สั่งห้ามการสวมชุด 'อบายะห์' ซึ่งเป็นชุดผ้าคลุมตัวแบบยาวที่ผู้หญิงในวัฒนธรรมมุสลิมบางส่วนสวมใส่ หลังจากเจ้าหน้าที่ระดับสูงของรัฐบาลลังเลในเรื่องนี้มานาน โดยที่สื่อโปลิติโค (Politico) ระบุว่าเป็นการ "รักษาความศักดิ์สิทธิ์ของหลักการรัฐโลกวิสัย" (ซึ่งหมายถึงรัฐที่แยกศาสนาออกจากระบอบการปกครอง)</p>
<p>หลังการส่งสารของรัฐบาลมาครง ที่ออกมามีทั้งความแน่วแน่ และความยึดมั่นในจุดยืน กาเบรียล อัตตัล รัฐมนตรีกระทรวงศึกษา ที่การที่เพิ่งได้รับการแต่งตั้งหมาดๆ กล่าวว่า โรงเรียนของฝรั่งเศส "กำลังถูกทดสอบ" ในขณะที่โอลิเวียร์ เวราน โฆษกรัฐบาลฝรั่งเศส กล่าวว่า การสวมใส่อบายะห์ นับเป็น "การโจมตีทางการเมือง"</p>
<div style="text-align: center;"><img alt="" src="
https://live.staticflickr.com/7297/12768689584_4ded9184b5_b.jpg" /></div>
<p style="text-align: center;"><span style="color:#d35400;">หญิงมุสลิม สวมใส่ชุด อบายะห์ ที่ประเทศเยเมน (ถ่ายโดย </span>
<span style="color:#d35400;">Rod Waddington</span><span style="color:#d35400;">)</span></p>
<p>อัตตัล บอกว่า รัฐบาลฝรั่งเศสกำลังพยายามหยุดยั้งกระแสการที่นักเรียนสวมชุดแต่งกายมุสลิมถึงแม้ว่าจะมีการสั่งห้ามสัญลักษณ์ทางศาสนามาตั้งแต่ปี 2547 แล้ว ซึ่งรวมถึงการห้ามสวมฮิญาบ หรือผ้าคลุมศีรษะ ในโรงเรียนของรัฐด้วย</p>
<p>บรูโน ฌองบาร์ต รองประธานขององค์กรสำรวจโพล "OpinionWay" มองว่า เรื่องนี้เป็นประเด็นอ่อนไหว และปัญหาคือ "อะไรนับเป็นสัญลักษณ์ทางศาสนา และอะไรที่เป็นแค่กฎการแต่งกาย" ฌองบาร์ต ยังมองว่า แนวทางปฏิบัติใหม่จากรัฐบาลก็ไม่ได้ทำให้ผู้คนเลิกถกเถียงกันว่าอะไรที่เป็นชุดที่เหมาะสมในโรงเรียน</p>
<p> รองประธานขององค์กรสำรวจโพล ยังบอกอีกว่า กฎหมายนี้เป็นแค่จุดเริ่มต้นเท่านั้น พวกเขามีโอกาสได้เห็นเด็กนักเรียนประท้วงด้วยการไม่เข้าโรงเรียน และถ้าหากนักเรียนเหล่านี้ไปที่ศาลแล้วก็ชนะ คำถามก็คือพวกเขาจะต้องการกฎหมายใหม่ในเรื่องนี้หรือไม่</p>
<p>ซึ่งในความเป็นจริงมีนักเรียนประท้วงในเรื่องนี้ไปแล้ว โดยเมื่อวันที่ 4 ก.ย. ที่ผ่านมา ซึ่งเป็นวันเปิดเทอมวันแรกในฝรั่งเศส มีนักเรียน 67 ราย ที่ถูกส่งตัวกลับบ้าน เพราะพวกเธอขัดขืนไม่ยอมถอดอบายะห์ออก</p>
<p>อัตตัล รัฐมนตรีศึกษาธิการฝรั่งเศส บอกว่า มีการส่งตัวเด็กหญิงเหล่านี้กลับบ้านพร้อมกับจดหมายให้พวกเธอนำไปมอบให้กับครอบครัว มีเนื้อความระบุว่า "แนวคิดโลกวิสัยไม่ใช่การบีบบังคับ แต่มันคือเสรีภาพ" อัตตัล บอกว่า ถ้าหากเด็กหญิงเหล่านี้ยังคงยืนยันที่จะสวมชุดแบบนี้ไปโรงเรียนต่อไปก็คงต้องมี "การพูดคุยแลกเปลี่ยนใหม่" เกิดขึ้น</p>
<p>กลุ่มองค์กรที่เป็นตัวแทนชาวมุสลิมในฝรั่งเศสชื่อกลุ่มว่า "ปฏิบัติการเพื่อสิทธิชาวมุสลิม" (ADM) ได้ร้องเรียนต่อศาลสูงสุดฝรั่งเศส ให้มีการดำเนินการต่อรัฐบาล โดยมีการสั่งระงับการแบนอบายะห์ ชั่วคราว และระงับคำสั่งแบนกามิซ ซึ่งเป็นเสื้อคลุมของผู้ชายมุสลิมด้วย</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">หรือรัฐบาล 'มาครง' จะพยายามเรียกเสียงสนับสนุนจากฝ่ายขวา</span></h2>
<p>หลังการประกาศกฎหมายห้ามแต่งกาย อบายะห์ นักวิเคราะห์ทางการเมืองมีการตั้งข้อสังเกตว่ามันเป็นช่วงเวลาเดียวกับที่มาครง กำลังพยายามหาพันธมิตรใหม่</p>
<p>ถึงแม้ว่าประธานาธิบดีมาครง จะเลิกล้มความตั้งใจที่จะขยายแนวร่วมรัฐบาลไปสู่พรรคอื่น แต่ก็ดูเหมือนเขาจะพยายามแสวงหาเสียงสนับสนุนจากพวกฝ่ายขวาอนุรักษ์นิยม ในช่วงที่รัฐบาลกำลังเตรียมการออกกฎหมายที่มีความอ่อนไหว รวมถึงกฎหมายเกี่ยวกับผู้อพยพ</p>
<div style="text-align: center;"><img alt="" src="
https://live.staticflickr.com/65535/52028832890_8da05e7508_b.jpg" /></div>
<p style="text-align: center;"><span style="color:#d35400;">เอ็มมานูเอล มาครง</span></p>
<p>กลุ่มอนุรักษ์นิยมในฝรั่งเศสเรียกร้องให้มีการสั่งแบนสัญลักษณ์ทางศาสนาโดยเพิ่มความครอบคลุมไปถึงในมหาวิทยาลัยด้วย จากเดิมที่มีการสั่งแบนในโรงเรียนไปแล้ว ซึ่งแน่นอนว่ากลุ่มอนุรักษ์นิยมในฝรั่งเศสก็แสดงความชื่นชมต่อการสั่งแบนอบายะห์ ในครั้งนี้ แม้กระทั่งพรรคเนชันแนลแรลลี ที่นำโดย มารีน เลอ แปน คู่แข่งของมาครง ก็แสดงความชื่นชมรัฐบาลในเรื่องนี้ ทั้งๆ ที่พรรคนี้มักจะสงวนท่าที และวางตัวออกห่างจากรัฐบาลมาครง</p>
<p>การที่รัฐบาลมาครง พูดย้ำจุดยืนอย่างจริงจังในเรื่องของแนวคิดแบบรัฐโลกวิสัยของฝรั่งเศสนั้น น่าจะเป็นการที่พรรคสายกลางของมาครง พยายามจะส่งสัญญาณว่า พวกเขาเปลี่ยนแปลง และสามารถตัดสินใจได้ในประเด็นที่สำคัญสำหรับฝ่ายขวา</p>
<p>ขณะเดียวกัน การตัดสินใจแบนอบายะห์ของมาครง ก็ส่งผลให้อีกฝั่งหนึ่งทางการเมือง คือกลุ่มฝ่ายซ้ายไม่พอใจ มี คลีมองทีน โอตอง สส.จากพรรคซ้ายจัด "อันบาวด์" ที่ประณามรัฐบาลมาครง ว่าพยายามจะ "ใช้อำนาจควบคุม" การแต่งกายของผู้หญิง</p>
<p>แต่ก็มีฝ่ายซ้ายฝรั่งเศสบางส่วนเช่นกันที่ไม่ได้ถึงขั้นไม่ยอมรับการแบนอบายะห์ ซึ่งเป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงความเห็นที่ไม่ตรงกันภายในของแนวร่วมฝ่ายซ้ายฝรั่งเศส ในประเด็นเรื่องรัฐโลกวิสัย ฝ่ายสังคมนิยม และคอมมิวนิสต์ฝรั่งเศส ต่างก็ยินดีกับการสั่งห้ามอบายะห์ ซึ่งเป็นไปตามแนวทางแบบโลกวิสัยของพรรคและการต่อต้านอิทธิพลของคริสต์คาทอลิก</p>
<p>ในช่วงที่มีการออกคำสั่งแบนอบายะห์นี้เอง มาครงก็เข้าพบปะกับกลุ่มผู้นำพรรคฝ่ายค้านของฝรั่งเศส ทั้งจากพรรคขวาจัด "เนชันแนลแรลลี" และจากพรรคซ้ายจัด "อันบาวด์" เพื่อหารือในสิ่งที่มาครงพูดอย่างกำกวมว่าเป็น "การริเริ่มทางการเมืองอย่างกว้างขวาง" เพื่อหาจุดร่วมทางการเมืองที่เหมือนกัน</p>
<h2><span style="color:#2980b9;">อบายะห์ นับเป็น 'สัญลักษณ์ทางศาสนา' ได้จริงหรือ หรือเป็นเครื่องแต่งกายเชิงวัฒนธรรม?</span></h2>
<p>ในสังคมฝรั่งเศสเองก็ดูเหมือนว่าคนส่วนใหญ่จะสนับสนุนการแบนอบายะห์ บนฐานที่ว่าต้องการให้โรงเรียนของรัฐมีความเป็นรัฐโลกวิสัย ผลการสำรวจของ IFOP โพลที่ออกมาเมื่อไม่นานนี้ระบุว่า มีประชาชนฝรั่งเศสร้อยละ 77 ที่ "ต่อต้าน" สัญลักษณ์ทางศาสนาในโรงเรียนมัธยมฯ มีที่ระบุว่า "ต่อต้านอย่างมาก" อยู่น้อยกว่าครึ่งหนึ่งแค่เล็กน้อย</p>
<p>กฎหมายห้ามการสวมฮิญาบ ในโรงเรียนที่ออกมาเมื่อปี 2547 ในฝรั่งเศส กลายเป็นการฝังรากอย่างหนักแน่นต่อแนวคิดแบบโลกวิสัยในระบบการศึกษา ทำให้ความตึงเครียดเกี่ยวกับประเด็นนี้หยุดลงในตอนนั้น แต่ประเด็นความตึงเครียดเรื่องศาสนาในฝรั่งเศสก็กลับมาอีกครั้งหลังจากที่มีกรณีการฆาตกรรมครูชาวฝรั่งเศสเมื่อปี 2563 และมีกรณีการก่อการร้ายเกิดขึ้นหลายครั้งในช่วงนั้น</p>
<p>อดีตรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการคนก่อนหน้า อัตตัล คือ ‘แป็บ อินด์ไอย’ ไม่ได้แสดงจุดยืนชัดเจนในเรื่องรัฐโลกวิสัยในฝรั่งเศส โดยปฏิเสธที่จะสั่งแบนอยาบาะห์ ในโรงเรียน และปล่อยให้ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของครูใหญ่ในแต่ละโรงเรียน</p>
<div style="text-align: center;"><img alt="" src="
https://live.staticflickr.com/65535/53187086385_b8f91358e6_b.jpg" /></div>
<p style="text-align: center;"><span style="color:#d35400;">กาเบรียล อัลตัล (Gabriel Attal) (ที่มา: </span>
<span style="color:#d35400;">Enrique Prazian</span><span style="color:#d35400;"> , wikicommon)</span></p>
<p>อัตตัล ได้รับแต่งตั้งให้เป็นรัฐมนตรีคนใหม่เมื่อเดือน ก.ย. ที่ผ่านมา ฌองบาร์ต บอกว่า อัตตัลเป็นคนที่ต้องการยกเลิกแนวทางแบบของอินด์ไอย และบอกว่า "คณะรัฐมนตรีฝรั่งเศสรับรู้ได้ถึงเรื่องที่ผู้คนต่อต้านอบายะห์ในโรงเรียนมากขึ้นเรื่อยๆ พวกเขาเลยต้องทำอะไรสักอย่าง เพราะถ้าพวกเขาไม่ทำ มันก็จะกลายเป็นอีกข้ออ้างหนึ่งในการลงคะแนนให้กับ เลอ แปน (ผู้นำฝ่ายขวาจัด)"</p>
<p>อย่างไรก็ตาม การบังคับแบนอบายะห์ก็มีเรื่องที่เป็นอุปสรรคในทางกฎหมายอยู่ ลอเรน บากีร์ นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยสตราสบูร์ก ผู้เชี่ยวชาญเรื่องกฎหมายและแนวคิดโลกวิสัยบอกว่า "มันเป็นเรื่องที่สุ่มเสี่ยงอย่างมากในการขยายนิยามว่าอะไรที่นับเป็นสัญลักษณ์ทางศาสนา โดยเฉพาะถ้าหากว่ากลุ่มคน (ที่สวมอบายะห์) บอกว่ามันเป็นเครื่องแต่งกายในทางวัฒนธรรม ไม่ใช่ในทางศาสนา"</p>
<p>สำหรับ ‘อบายะห์’ เป็นชุดที่สวมใส่ในหลายพื้นที่ของประเทศมุสลิมแต่ไม่ใช่ทั้งหมด ส่วนใหญ่แล้วสวมใส่ แต่ในประเทศอย่างซาอุดิอาระเบีย เยเมน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ และกาตาร์ นอกนั้น พบเห็นสวมใส่น้อยกว่า บางครั้งก็มีการสวมใส่ในช่วงวันสำคัญทางศาสนาเช่นช่วงพิธีถือศีลอด</p>
<p>เว็บไซต์ดิสคัฟเวอร์ดูไบ ระบุว่า สำหรับเครื่องแต่งกายอบายะห์นี้ จะมองว่าเป็นเรื่องศาสนาหรือเรื่องวัฒนธรรมก็ได้ โดยที่ส่วนหนึ่ง อบายะห์ ก็เป็นเสื้อคลุมที่ผู้หญิงสวมใส่เพื่อให้เป็นไปตามหลักศาสนา แต่ก็มีความโปร่งของเนื้อผ้าที่เหมาะสมกับสภาพภูมิอากาศร้อนของประเทศอย่างดูไบ จนกลายเป็นวัฒนธรรมของภูมิภาค</p>
<p>บากีร์ บอกอีกว่า การจำกัดเสรีภาพทางศาสนาโดยอ้างเรื่องแนวคิดโลกวิสัยเช่นนี้ ตั้งอยู่บนฐานคิดในเชิงกฎหมาย และรัฐธรรมนูญ และการที่ฝรั่งเศสบีบคั้นให้เสรีภาพในแง่นี้ลดน้อยลง ก็จะทำให้พวกเขาต้องเผชิญกับการตัดสินใจที่ "มีความเป็นการเมืองมากขึ้นเรื่อยๆ"</p>
<p>ฝ่ายซ้ายจัด พรรค "อันบาวด์" ประกาศว่าพวกเขาจะท้าทายรัฐบาลเรื่องกฎแบนอบายะห์ฉบับใหม่นี้ในชั้นศาล</p>
<p> </p>
<p><strong>เรียบเรียงจาก</strong></p>
<p><a href="
https://www.politico.eu/article/france-emmanuel-macron-abaya-muslim-dress-ban-schools-secularism/ ">Macron’s abaya ban nods to the right, splits the left, Politico, 30-08-2023[/url]</p>
<p>
French schools send home girls wearing abayas, DW, 06-09-2023</p>
<p>
Is the Abaya Cultural Or Religious?, Discover Dubai, 03-10-2019</p>
<p><strong>ข้อมูลเพิ่มเติมจาก</strong></p>
<p>
https://en.wikipedia.org/wiki/Abaya </p>
</div></div></div><div class="field field-name-field-variety field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">/url]</div></div></div><div class="field field-name-field-promote-end field-type-text field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even">ติดตามประชาไทอัพเดท ได้ที่เฟซบุ๊ก
https://fb.me/prachatai : ทวิตเตอร์
https://twitter.com/prachatai : LINE ไอดี = @prachatai</div></div></div>
https://prachatai.com/journal/2023/09/105902