. ถ้อยแถลง..เพลงชุดพระจันทร์ พระจันทร์ เป็นสิ่งที่ประดับความงามให้กับราตรี และความเย็นยะเยือกของพระจันทร์ยังช่วยกล่อมอารมณ์ของมนุษย์ให้สงบลงได้ พระจันทร์จึงมีอิทธิพลต่อความเชื่อและความรู้สึกนึกคิดของมนุษย์ ทำให้เกิดประเพณีที่เกี่ยวข้องกับพระจันทร์ขึ้นมามากมาย
ทางด้านวรรณกรรม นำความงามของพระจันทร์สร้างฉาก สร้างอารมณ์ทั้งสุขและทุกข์ของตัวละคร ทางด้านเพลงก็ไม่ใช่น้อยที่เกี่ยวข้องกับพระจันทร์ โดยเฉพาะในเพลงไทยที่มีพระจันทร์มาเกี่ยวข้อง โดยใช้เป็นชื่อเพลงบ้าง แฝงไว้ในบทร้องบ้าง และรวมทั้งชื่อเพลงกับบทร้องบ้าง
ในบางครั้งการบรรเลงดนตรีไทยในคืนที่มีพระจันทร์ นึกจะบรรเลงเล่นตามบรรยากาศ ก็นึกชื่อเพลงที่เหมาะสมไม่ได้ เท่าที่นึกกันได้บางเพลง มีบทร้องไม่ตรงความหมายของชื่อเพลง เช่น เพลงไส้พระจันทร์ เพลงชมแสงจันทร์ เป็นต้น
เมื่อมีโอกาสที่ได้บรรเลงเช่นกันในคืนที่มีพระจันทร์ ผู้เขียนได้พยายามรวบรวมเพลงไทยที่จะเสริมอารมณ์ทั้งผู้ฟังและผู้บรรเลงในบรรยากาศเช่นนี้ เป็นเพลงเถาและต่อด้วยเพลงสองชั้นเพื่อให้สมบูรณ์แบบตามลักษณะของการบรรเลงดนตรีไทย...
สมพล อนุตตรังกูร
เพลงลาวสร้อยลำปาง
เพลงลาวสร้อยลำปาง เพลงลาวลำปาง เพลงลาวลำปางเล็ก และเพลงลำปางใหญ่ ตามที่ได้กล่าวชื่อมานี้ เป็นคนละเพลงกัน เพลงลาวสร้อยลำปางเป็นเพลงพื้นเมืองของภาคเหนือ ครูบุญยง เกตุคง นำมาแต่งเป็นสามชั้น และตัดลงเป็นชั้นเดียวครบเป็นเพลงเถา แล้วเรียกชื่อว่า “สร้อยลำปาง”
เพลงลาวสร้อยลำปางเดิม มีผู้แต่งบทร้องเป็นเนื้อเต็ม มีชื่อเรียกต่างกัน เรียกเพลงลาวชมเดือนบ้าง เพลงเดือนดวงงามบ้าง ผู้เขียนได้พบบทร้องนี้จากหนังสือไหว้ครูของชมรมดนตรีไทยสโมสรนิสิต มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ ปี พ.ศ. ๒๕๒๑ ชื่อเพลงลาวสร้อยลำปาง และตอนท้ายบทวงเล็บว่า ผกาวลี ไม่ทราบว่าเป็นชื่อผู้แต่ง หรือเป็นชื่อคณะละคร...
สมพล อนุตตรังกูรบทร้องเพลงลาวสร้อยลำปาง โอ้เดือนเอย โอ้เดือนดวงงาม
ส่องแวววาม แลอร่ามเวหา
โอ้เดือนนี่หนอ ไป่ยอจันทรา
ชื่นวิญญา ไหนมาเทียมทัน
โอ้แสงจันทร์เจ้า
คลายเศร้า ร่มเย็น
สุดสวย รื่นรวยนารี
ยามราตรี มีจันทร์วันเพ็ญ
โอ้เดือนยั่วเย้า ให้สาวเริงเล่น
ช่างงามจริง หญิงเอยงามเด่น
หากไม่เห็นฤทัย
หวนไห้ รัญจวน (ผกาวลี) อาจารย์สมพล อนุตตรังกูร
ปัจจุบันอายุ ๘๔ ปี (เมษายน ๒๕๕๖)
และทุกวันนี้ท่านยังคงสอนดนตรีไทยเป็น
วิทยาทานแก่บุคคลทั่วไป
(ระนาด ซอด้วง ซออู้ ซอสามสาย ขิม จะเข้ ขลุ่ย ฯลฯ)
..ขอกราบขอบพระคุณ ท่านอาจารย์สมพล อนุตตรังกูร ครูผู้ประสิทธิ์ประสาทความรู้ด้านดนตรีไทย
ที่อนุญาตให้นำทำนองดนตรีไทย ซึ่งท่านเป็นผู้ประพันธ์และเขียนด้วยลายมือของท่านเอง
เผยแพร่เป็นวิทยาทานใน www.sookjai.com
โดยวัตถุประสงค์ เพื่อให้คนไทยได้ตระหนักถึงคุณค่า และช่วยกันอนุรักษ์ศิลปะการดนตรีไทย
ให้สืบทอดยาวนานตลอดไป มา ณ ที่นี้ ด้วยความเคารพสูงยิ่ง.