ภาพลายเส้นพระพุทธรูป

ปางมารวิชัย

พระพุทธรูปปางมารวิชัย [มา-ระ-วิ-ไช] หรือ ชนะมาร หรือ สะดุ้งมาร
เป็นพระพุทธรูปปางหนึ่ง อยู่ในพระอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้าย
หงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาวางคว่ำลงที่พระชานุ นิ้วพระหัตถ์
ชี้ลงที่พื้นธรณีในคราวที่พระองค์ทรงเอาชนะมารได้

พระบรมโพธิสัตว์ (พระพุทธเจ้าก่อนบรรลุธรรม) ได้เสด็จไปประทับใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ในเวลาเย็น
และนั่งสมาธิกำหนดจิตเจริญสมาธิภาวนา ท้าววสวัตตีซึ่งคอยติดตามพระองค์อยู่ จึงเข้าขัดขวาง โดย
ขี่ช้างคิรีเมขละ นำเหล่าเสนามารจำนวนมากเข้ามารบกวน หวังให้พระองค์เกรงกลัวจะได้ลุกขึ้นเสด็จ
หนีไป แต่พระองค์ก็ยังประทับนิ่งเป็นปกติโดยมิได้ทรงหวั่นไหว มารจึงโกรธมาก สั่งให้เสนามารเข้า
กลุ้มรุมกันประหารพระองค์ พระองค์ทรงนึกถึงบารมี ๑๐ ทัศ ที่ทรงบำเพ็ญสั่งสมมาทุกชาติ โดยทรง
เหยียดพระหัตถ์ออกจากภายในกลีบจีวร แล้วจึงทรงชี้แผ่นดินด้วยพระดรรชนี (นิ้วมือที่อยู่ระหว่างนิ้ว
หัวแม่มือกับนิ้วกลาง หรือนิ้วชี้) จนทำให้เกิดแผ่นดินไหว ในที่สุดพญามารยอมแพ้หนีไป