[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

บุคคลทั่วไป, คุณถูกห้ามตั้งกระทู้หรือส่งข้อความส่วนตัวในฟอรั่มนี้

Fuck Advertise !!

[Kimleng]

Tweet

ถอดใจความแห่งอภินิหารในเวลาประสูติ
พระนิพนธ์ของสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส

...ข้าพเจ้าเชื่ออยู่ว่า คงมีมูลมาแต่ทางใดทางหนึ่ง ซึ่งเรายังไม่หยั่งทราบ, เป็นต้นว่าได้จากหนังสือกาพย์ประพันธ์. ข้อที่ขบขันเป็นอย่างมาก ที่ชวนให้นึกไม่วายว่า ได้แก่อะไรหนอ ก็คือพอประสูติแล้ว ทรงพระดำเนินได้ ตรัสได้, แต่เมื่อพิจารณาไป เกิดปฏิภาณขึ้นเองว่า เทียบกับได้เวลาบำเพ็ญพุทธกิจนั่นเอง.

พระองค์ตรัสรู้ ณ จังหวัดคยาอันเป็นหนใต้  เสด็จเที่ยวประกาศพระศาสนาขึ้นไปหนเหนือ, แม้นเสด็จดำเนินด้วยพระบาท บ่ายพระพักตร์สู่อุดรทิศ. เมื่อเป็นเช่นนี้ ย่างพระบาท ๗ ก้าวแล้วหยุดยืนนั้นน่าจะได้แก่ทรงแผ่พระศาสนาได้แพร่หลายใน ๗ ชนบท, หรือเพียงได้เสด็จด้วยพระองค์เอง. ลองนับดูประมาณก็ได้กัน, นับชนบทที่อยู่ในอาณาจักรเดียวกันเป็นแต่ ๑ คือ กาสีกับโกสละ ๑ มคธะกับอังคะ ๑ สักกะ ๑ วัชชี ๑ มัลละ ๑ วังสะ ๑ กุรุ ๑ เป็น ๗, นอกจากนี้ มีแต่ชนบทน้อย ที่ขึ้นในชนบทในใหญ่. ทรงหยุดเพียงเท่านั้น ไม่ก้าวต่อไป ก็ได้แก่สิ้นเวลาของพระองค์เพียงเท่านั้น.

อาสภิวาจา คือ คำตรัสประกาศพระองค์ว่าเป็นเอกในโลกนั้น ก็ได้แก่ ตรัสพระธรรมเทศนาที่ตนได้ฟังอาจหยั่งเห็นพระคุณว่า พระองค์เป็นยอดปราชญ์เพียงไร. เทียบลงกันได้อย่างนี้ จึงลงสันนิษฐานว่า เป็นความที่แสดงเทียบปฏิปทาเมื่อได้ตรัสแล้ว ทำให้เป็นเชิงบุรพนิมิต.

ถอยหลังเข้าไปอีก ก็คือพอประสูติแล้ว มีเทวบุตรมารับ ท่อน้ำร้อนน้ำเย็นตกจากอากาศสนานพระกาย, ได้แก่อาฬารดาบสและอุททกดาบส หรือนักบวชอื่นรับไว้ในสำนัก, ทุกรกิริยาที่เปรียบด้วยท่อน้ำร้อน, วิริยะทางจิตที่เปรียบด้วยท่อน้ำเย็น ชำระพระสันดานให้สิ้นสนเท่ห์ว่า อย่างไรเป็นทาง อย่างไรไม่ใช่ทาง.

ถอยหลังเข้าไปอีก คือเสด็จอยู่ในพระครรภ์, พระองค์บริสุทธิ์ไม่เปื้อนมลทิน ทรงนั่งขัดสมาธิ ไม่คุดคู้เหมือนคัพภเสยยกสัตว์อื่นปรากฏแก่พระมารดา เหมือนด้ายเบญจพรรณอันบุคคลร้อยในแก้วมณี, เสด็จออกขณะพระมารดาเสด็จยืน ได้แก่ ทรงดำรงฆราวาส ไม่หลงเพลิดเพลินในกามคุณ ได้ทรงทำกิจที่ควรทำ, มีพระเกียรติปรากฏ เสด็จออกบรรพชาด้วยปรารถนาอันดี ไม่ใช่เพราะขัดข้องในฆราวาส, ทั้งได้วนะและร่มไม้เข้ามาประกอบด้วยกัน ช่วยทำให้ความชัดขึ้น.

ถอยหลังเข้าไปอีก เสด็จจุติจากชั้นดุสิต เข้าสู่พระครรภ์ปรากฏแก่พระมารดาในสุบินดุจพระยาช้างเผือก, แสดงอุปบัติขึ้นเป็นคนสำคัญของพระมหาบุรุษ ให้เกิดมีความยินดีพอใจทั่วหน้า.

ฟังอธิบายมาเพียงเท่านี้  คงเข้าใจว่า  ความเหล่านี้ไม่ได้เกิดขึ้นโดยเว้นจากมูล, ท่านผู้รจนาได้ใช้ความดำริเทียบเคียงมากสักเพียงไร จนพวกเราตามไม่ค่อยทัน เป็นเพราะความนิยมของหนังสือชนิดที่ต้องการความไพเราะด้วยประการทั้งปวงนั้นเอง.

บางทีเพราะเป็นเรื่องเช่นนี้เอง จึงเหลืออยู่ไม่สาบศูนย์เสีย มีอุทาหรณ์พอเทียบให้เห็น เช่นเรื่องขุนช้างขุนแผน, ได้ยินว่าเนื้อเรื่องก็เป็นตำนาน ถ้าไม่ได้แต่งเป็นเรื่องเสภาหรือเรื่องละคร ก็น่าจะสาบศูนย์เสียแล้ว, ระยะทางเสด็จพระราชดำเนินยุโรปในรัชกาลที่ ๕ น่าจะมีคนอื่นซ้ำน้อย นอกจากต้องการจริงๆ, การแสดงตำนานฝากไว้ในเรื่องกาพย์ จะเป็นอุบายรักษาตำนาน สมควรแก่สมัยของคนบ้างกระมัง ?

ขอขอบพระคุณที่มา : เพจเล่าเรื่องวัดบวรฯ

[Kimleng]

ฆฏิการพรหม พระพรหมผู้นำสมณบริขารมีบาตรและจีวร เป็นต้น
มาถวายแด่พระโพธิสัตว์เมื่อคราวเสด็จออกบรรพชา

๕๐๐

[Kimleng]

พระนางยโสธราพิมพาทูลตัดพ้อพระพุทธองค์ เมื่อเสด็จไปเยี่ยม ณ พระตำหนัก กรุงกบิลพัสดุ์
ภาพ : ครูเหม เวชกร

พระปฐมสมโพธิกถา

".....ก็ค่อยดำรงพระสติอดกลั้นเสียซึ่งความโศก เสด็จคลานออกมาโดยพลันจากครรภทวารสถานที่สิริไสยาสน์ พระกรกอดเอาข้อพระบาทซบพระเศียรลงถวายนมัสการพลางทรงพิลาปกราบทูลสารว่า โทษกระหม่อมฉันนี้มีมากเพราะเป็นหญิงกาลกิณี พระเจ้าลูกจึ่งเสด็จหลีกหนีให้อาดูรด้วยเสน่หา แต่กาลยังตรุณภาพ พระองค์มิได้ตรัสบอกให้ทราบ แสร้งทรงสละข้าพระบาทไว้ไม่มีพระอาลัย ดุจก้อนเขฬะในปลายพระชิวหาอันถ่มออกจากพระโอษฐ์ บมิได้โปรดปรานเสด็จบำราศร้างจากนิวาสสถาน แต่ใกล้การอัฑฒรัตติกสมัยไปทรงบรรพชา เบื้องว่าข้าพระบาทบริจาริกานี้มีโทษแล้ว ซึ่งพระลูกแก้วราหุลกุมารพึ่งประสูติจากพระครรภ์ในวันนั้นยังบมิทันได้รู้ผิดรู้ชอบประการใด นั่นมีโทษสิ่งไรด้วยเล่าพระพานเกล้าจึงแกล้งทอดทิ้งไว้ให้ไร้ร้างพระบิตุรงค์ ประการหนึ่งซึ่งตัวข้าบาทบงกชนี้ เนมิตตกาจารย์ชำนาญรอบรู้ดูลักขณะทำนายไว้แต่ยังเยาว์ทาริกาว่า ยโสธรราชบุตรีมีบุญญาธิการอภินิหารใหญ่ยิ่ง สมควรเป็นมิ่งมเหสีอดุลกษัตริย์จักรพัตราธิราช แลคำทำนายนั้นก็เคลื่อนคลาดเพี้ยนผิด กลับแปรปรวนพิปริตเป็นหม้าย....."

พระปฐมสมโพธิกถา พระนิพนธ์กรมสมเด็จพระปรมานุชิตชิโนรสนับเป็นวรรณกรรมชิ้นเอก มีค่ายิ่งสำหรับผู้สนใจในภาษา สำนวนอันวิจิตรบรรจง และพุทธประวัติ แต่เชื่อว่าผู้ที่ได้อ่านเรื่องนี้จะมีน้อย และผู้ที่ได้อ่านอย่างละเอียดจะยิ่งมีน้อยลงไปอีก เพราะเรื่องนี้ดูจะเป็นหนังสือสำหรับบัณฑิต อย่างไรก็ดีผู้ที่จะชื่อว่าเป็นนักหนังสือแล้วก็ควรอ่านพระปฐมสมโพธินี้อย่างน้อยสองเที่ยว และถ้าท่านสามารถรู้ศัพท์ต่างๆ ที่ใช้ในเรื่องนี้ได้ครบถ้วน ก็พึงกล่าวได้ว่าท่านบรรลุความเป็นบัณฑิตในภาษาไทยได้ผู้หนึ่ง

วรรณกรรมเรื่องนี้คิดคำนวณอย่างคร่าวๆ มี ๑๑,๔๐๐ บรรทัดพิมพ์ บรรทัดหนึ่งคิดเฉลี่ยคำ ๑๔ คำ ก็จะได้คำทั้งสิ้น ๑๕๙,๖๐๐ คำ เป็นคำที่มาจากภาษาบาลี สันสกฤตครึ่งต่อครึ่งกับคำไทย

พระปฐมสมโพธิกถาแบ่งออกเป็นตอนๆ รวม ๒๙ ตอน ตอนหนึ่งๆ เรียกว่า ปริวัตต์ปริจเฉท (ปริวัตต์...การหมุนเวียน การเปลี่ยนแปลง ปริจเฉท...กำหนด ตอน) เริ่มแต่วิวาหมงคลปริวัตต์ปริจเฉท กล่าวถึงต้นวงศ์ของพระพุทธองค์ซึ่งทรงพระนาม พระเจ้ามหาสมมติราช มีพระโอรสทรงนาม วรโรชราช ครองราชย์อยู่ในชมพูทวีปตั้งแต่ปฐมกัปป์ แล้วสืบวงศ์มาเป็นลำดับถึง ๘๔,๐๐๐ พระองค์ จึงถึงโอกากะวงศ์ จนกระทั่งตั้งกรุงกบิลพัสดุ์ ตอนนี้ผู้อ่านที่สมาธิไม่ดีก็อาจจะต้องวางหนังสือ ผู้ใดอ่านเรื่องราวตอนนี้จดจำเรื่องราวได้ต้องนับว่ามีความจำและสมาธิดียิ่ง

ปริวัตต์ปริจเฉทสุดท้ายที่ ๒๙ คือ อันตรธาน ปริวัตต์ปริจเฉท คือการสุดสิ้นแห่งพระศาสนา ซึ่งพระพุทธองค์ได้ตรัสพยากรณ์ไว้

พระปฐมสมโพธิกถานี้ พระผู้ทรงนิพนธ์ได้รวบรวมจากคัมภีร์ทางพุทธศาสนาหลายคัมภีร์ มีพระไตรปิฎกเป็นต้น นับว่าได้รวบรวมพระพุทธประวัติและข้อธรรมทางพระพุทธศาสนาไว้อย่างสมบูรณ์ที่สุด ในตอนต้นเรื่องมีคาถานำว่า

       ตถาคตํ ชินํ พุทฺธํ สุทฺธวํสํ ชินุตฺตมํ
       ปารคุํ สพฺพธมฺมานํ นต๎วา ปาปุปฆาตกํ
       วกฺขามิ ตสฺส พุทฺธสฺส ชนกานํ มโนหรํ
       วํสํ วํสุตฺตมํ เธยฺยํ ปีติปาโมชฺชวฑฺฒนํ ฯ

ข้าพเจ้าขอนมัสการพระตถาคตผู้เป็นชินะ ผู้ตรัสรู้ธรรมผู้มีวงศ์บริสุทธิ์ ผู้ถึงฝั่งแห่งพระธรรมทั้งปวง จักกล่าวธรรมซึ่งทำลายความชั่ว เป็นที่ชื่นชมของหมู่ชน ยังปีติปราโมทย์ให้เจริญ (อาจารย์แปลก สนธิรักษ์ แปล)

ที่ว่าสำนวนวิจิตรบรรจงนั้นจะเห็นลักษณะได้หลายประการ เช่นในเชิงการใช้ถ้อยคำ การเข้าประโยค ที่เห็นได้ชัดเจนที่สุดคือโวหารที่ใช้ จะเป็นเชิงพรรณนาหรืออุปมา จะไม่พบความอันเป็นสามัญเลย เช่นตอนที่พราหมณ์โกณฑัญญะได้ฟังพระเสาวนีย์ของพระนางศิริมหามายา ความว่าดังนี้

"เมื่อโกณฑัญญะพราหมณ์ได้ทัศนาการพระบวรโอษฐ์แห่งพระศิริมหามายาราชบุตรีมีสีอันแดงดุจสีผลมะพลับทองอันสุกสด แลพระทนต์ก็งามปรากฏ กลระเบียบวิเชียรรัตน์ประภัสสรโอภาส ทั้งได้สดับพระสุรศัพท์สำนานมธุรสารเสนาะดุจสำเนียงแห่งท้าวมหาพรหม อันเพราะพร้อมไปด้วยองค์ ๘ ประการ มิดังนั้น กรวิโก วิย เปรียบปานประดุจเสียงสกุณการะเวกแลเสียงขับแห่งสกุณกินรี อันไพเราะเป็นปิยกถาบริบูรณ์ด้วยลักษณะ อันนำมาซึ่งมโนภิรมย์แห่งมหาชนทั้งปวงครุวนาดุจทำลายอุระ ล้วงเข้าไปจับเอาดวงหฤทัยแลลำไส้ใหญ่น้อย แลพราหมณ์นั้นก็มัวเมาไปด้วยราคฤดีมีกายแลจิตอันลำบากก็ล้มลงวิสัญญีภาพในที่นั้น"

ในเชิงพรรณนาก็นับว่าวิจิตรพิสดาร เช่นตอนปรินิพพาน ดังเช่นที่คัดมานี้ เมื่อท่านอ่าน จะลองทดสอบตัวเองก็ได้ว่า มีคำศัพท์ที่ท่านไม่รู้กี่คำ เชื่อว่าคงมีมากคำทีเดียว เพราะตอนนี้เช่นเดียวกับตอนอื่น มีคำศัพท์มากมายและเป็นศัพท์ที่ลึกซึ้งทั้งสิ้น สมกับที่กล่าวแล้วว่า วรรณกรรมเรื่องนี้สำหรับปราชญ์และบัณฑิตโดยแท้ ดังต่อไปนี้

เมื่อโปรดประทานพุทโธวาทานุศาสน์ด้วยประการดังนี้ แล้วมีพระทัยปรารถนาจะอำลาพระภิกษุสงฆ์ทั้งปวง เพื่อประโยชน์จะให้เคารพในพระสัทธรรม ก็มีพุทธฎีกาตรัสว่า อามนฺตยามิ โว ภิกฺขเว เป็นอาทิ อรรถาธิบายความว่า ตถาคตจะอำลาท่านทั้งหลายเข้าสู่ปรินิพพานในกาลบัดนี้แล้วดูกรสงฆ์ทั้งปวง อันว่าสังขารธรรมทั้งหลาย มีสภาวะจะฉิบหายประลัยในเบื้องหน้า ท่านจงตกแต่งรักษาซึ่งตนให้บริบูรณ์ด้วยอัปปมาทธรรมเป็นนิจ และพระพุทธภาษิตอันนี้เป็นปัจฉิมวจนะแห่งพระสัพพัญญู ลำดับนั้นพระพุทธองค์ก็เข้าสู่สมาบัติทั้งปวง ตั้งแต่ปฐมฌานเท่าถึงจตุตถฌาน ออกจากจตุตถฌาณ แล้วก็เข้าสู่อากาสานัญจายตนะสมาบัติและวิญญาณัญจายตนะสมาบัติ และอากิญจัญญายตนะสมาบัติ แลเนวสัญญานาสัญญายตนะสมาบัติ แล้วออกจากเนวสัญญานาสัญญายตนะฌาน แล้วก็เข้าสู่สัญญาเวทยิตะนิโรธสมาบัติสืบไป ในลำดับนั้นพระอานนท์เถระก็ถามพระอนุรุทธ์ว่า พระบรมครูเข้าสู่ปรินิพพานแล้วฤๅประการใด พระอนุรุทธ์ก็บอกว่ายังไม่ปรินิพพานก่อน พระชินวรเข้าสู่สัญญาเวทยิตะนิโรธสมาบัติ จึงมีคำปุจฉาว่า ไฉนพระอนุรุทธ์จึ่งรู้ดังนี้ วิสัชนาว่า พระผู้เป็นเจ้าปรารถนาจะดูปรินิพพานแห่งพระศาสดา จึ่งเข้าสมาบัติตามเสด็จไปทุกห้องแห่งสมาบัตินั้นๆ จึ่งทราบว่า บัดนี้พระสัพพัญญูเข้าสู่นิโรธสมาบัติมีคำอธิบายว่า อันธรรมดาพระอริยเจ้าซึ่งจะเข้าพระปรินิพพานภายในนิโรธสมาบัตินั้นบมิได้มี แลพระพุทธเจ้า พระปัจเจกโพธิเจ้า พระอริยสาวกทั้งหลายก็ดี กับทั้งโลกีย์สรรพสัตว์กำหนดโดยที่สุดจนมดดำมดแดง ก็ย่อมทำกาลกิริยาด้วยภวังคจิตต์ อันเป็นอัพยากฤตทุกขสัตย์ทั้งสิ้นด้วยกัน เหตุฉะนั้นพระอนุรุทธ์จึงรู้ว่า พระสัพพัญญูยังไม่ปรินิพพาน ในลำดับนั้น พระศาสดาจารย์ออกจากสัญญาเวทยิตะนิโรธสมาบัติแล้วก็กลับเข้ารูปาวจรสมาบัติทั้ง ๔ แลอรูปาวจรสมาบัติทั้ง ๔ โดยอนุโลมและปฏิโลม กลับไปกลับมาโดยคุณานุโยคอันรวดเร็วถึง ๒๔ แสนโกฏิสมาบัติ บมิใคร่จะละวาง อย่างประหนึ่งว่าบุคคลอันไปสู่ประเทศต่างๆ จะเริดร้างไปไกลมีอาลัยอยู่ด้วยหมู่ญาติ เข้าสวมกอดคณาญาติทั้งหลาย มิใคร่จะบ่ายบทจรไปจากได้ ก็อุปารไมยดังนั้น แลกาลเมื่อพระสัพพัญญูเข้าสู่สมาบัติฌานทั้งปวงโดยวาระเป็นอันมาก เมื่อออกจากจตุตถฌานในวาระเป็นที่สุด ก็ดับขันธ์เข้าสู่ปรินิพพานในสมัยกาลระหว่างนั้นในวันวิสาขปุณณมีราตรี ปัจจุสมัยได้อนุราธนักขัตฤกษ์ ขณะนั้นอันว่าปฐวีกัมปนาการก็บังเกิดปรากฏพิลึกพึงกลัวทั่วโลกธาตุทั้งปวง อีกทั้งห้วงมหรรณพก็กำเริบตีฟองคะนองครืนครั่น นฤนาทสนั่นในมหาสมุทรสาคร ทั้งหมู่มัจฉาชาติมังกรผุดดำกระทำให้ศัพท์สำนานนฤโฆษครุวณาดุจเสียงปริเทวนกถาแซ่ซ้องโศกาดูรกำสรด ทั้งขุนเขาพระสิเนรุราชบรรพตก็น้อมยอดโอนอ่อน มีอาการปานประหนึ่งว่ายอดหวายอันอัคคีลน อเนกมหัศจรรย์ก็บันดาลทั่วเมทนีดลสกลนภากาศ ปางเมื่อพระบรมโลกนาถเข้าสู่ปรินิพพาน"...

ที่มา...วิจิตรวรรณคดีไทย ไทยวัฒนาพานิช พิมพ์ครั้งที่ ๑ พ.ศ. ๒๕๑๑ พระปฐมสมโพธิกถา ตอน ๑๖ หน้า ๕๒  - ๕๓

[Kimleng]

นางอิรันทตีนาคกัญญา ธิดาท้าววรุณนาคราช ประดับประดานุ่งผ้าเรียบร้อย
ประพรมด้วยจุรณแก่นจันทน์ จูงมือปุณณกยักษ์เข้าไปสู่สำนักแห่งพระบิดา

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดสุวรรณารามวรวิหาร เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร
เล่าเรื่อง "วิธุรชาดก"หนึ่งในทศชาติชาดก

[Kimleng]

การชักโคมไฟขึ้นบนเสาเพื่อเป็นการบูชาพระผู้เป็นเจ้าของพรามณ์


บ้านพรามณ์ แห่งเมืองกลิงคราษฎร์ ตามเนื้อเรื่อง เวสสันดรชาดก

ภาพ :  จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร แขวงศิริราช เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร
ที่มาภาพ : กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร

จองเปรียง

“จองเปรียง” เป็นพิธีพราหมณ์ จุดโคมบูชาไฟรับพระทั้งสาม คือ พระอิศวร พระนารายณ์ และพระพรหม ในวันเพ็ญเดือน ๑๒ เมื่อสมัยอยุธยาทำโดยชักโคมและลดชุด แล้วกำหนดให้มีในเดือน ๑๒ (ราวตุลาคม-พฤศจิกายน) ทั้งนี้ ได้ต้นแบบจาก “ทิวาลี” พิธีบูชาไฟของศาสนาพราหมณ์-ฮินดูจากอินเดีย

กฎมณเฑียรบาล สมัยอยุธยาตอนต้น ระบุว่าเดือน ๑๒ มีพิธี “จองเปรียงลดชุดลอยโคมลงน้ำ” โดยทั่วไปเข้าใจว่าเป็นพิธีเดียวกันทั้งหมด

ครั้นศึกษาตรวจสอบใหม่จึงพบว่าเป็นพิธีมี ๒ กิจกรรมในคราวเดียวกัน ได้แก่ (๑.) จองเปรียงลดชุด ซึ่งทำบนบก (ไม่ลงน้ำ) และ (๒.) ลอยโคมลงน้ำ หมายถึง ลอยโคมทำลงน้ำ (ไม่บนบก)

ข้อมูลอ้างอิง : - สุจิตต์ วงษ์เทศ.‘จองเปรียง’ พิธีบูชาไฟสมัยอยุธยา ชักโคม และลดชุด
                  - กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร

[Kimleng]

เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จประพาสพระราชอุทยาน ได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง ๔ คือ คนแก่ คนเจ็บ คนตาย และสมณะ ซึ่งเทพยดานิรมิตให้ทอดพระเนตร ทรงหยั่งเห็นความแก่ ความเจ็บ ความตาย ครอบงำมหาชนอยู่ทุกคน ไม่ล่วงพ้นไปได้

ภาพจิตรกรรมในพระวิหารหลวง ประดิษฐานพระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก

[Kimleng]

ภาพจิตรกรรมในพระวิหารหลวง ประดิษฐานพระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก
๑๓ ตุลาคม ๒๕๖๕

เจ้าชายสิทธัตถะจะเสด็จออกบรรพชา ด้วยทรงเบื่อในเพศฆราวาสอันเต็มไปด้วยกิเลส ทรงเห็นว่า เพศบรรพชิตเท่านั้นที่สามารถจะช่วยให้หลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวงได้   จึงเสด็จทอดพระเนตร พระโอรสราหุล และพระนางพิมพาเป็นครั้งสุดท้าย ในห้องบรรทมนั้น พระองค์ได้เห็นนางข้าหลวง นอนหลับใหลก่ายกองกันเป็นที่น่าสลดสังเวช  จึงเข้าใจใน “อสุภสัญญา” ว่า ร่างกายเป็นของ ไม่สวยงาม เป็นสิ่งไม่พึงปรารถนา.

650/20

[Kimleng]

โคมกังหันเดียวคอนกับหางนกยูง

"เสาธง"

เสาธง ตั้งอยู่ภายในพระบรมมหาราชวัง แห่งเมืองกบิลพัสดุ์ จิตรกรรมฝาผนังเล่าเรื่อง "พุทธประวัติ" ตอน เจ้าชายสิทธัตถะทรงเสด็จออกผนวช

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดไชโยวรวิหาร เขียนขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ในภาพจิตรกรรมฝาผนังจะเห็นได้ว่าครูช่างท่านได้เขียนภาพแสดง "เสาธง" ขนาดใหญ่ที่สร้างไว้ภายในพระบรมมหาราชวัง การเขียนภาพ"เสาธง"ไว้เป็นการบันทึกเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ของการสร้างเสาธงตามขนบธรรมเนียมฝรั่ง

ประวัติการสร้างเสาธงขึ้นในพระบรมมหาราชวังนั้น พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ พระองค์ทรงโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้น ๒ เสาคู่กัน เสาต้นหนึ่งออกแบบเป็นเสาอย่างจีน อีกต้นหนึ่งออกแบบเป็นเสาอย่างฝรั่ง

ภาพ"เสาธง"ที่แสดงในจิตรกรรมฝาผนังนี้น่าจะแสดงถึงภาพเสาอย่างฝรั่ง การใช้งานเวลากลางวันจะชักธงประจำรัชกาล แต่พอในเวลากลางคืนจะชักโคมกังหันเดียวคอนกับหางนกยูง ซึ่งในภาพจิตรกรรมฝาผนังนี้แสดงภาพเรื่องราวตอนขณะที่เจ้าชายสิทธัตถะจะกำลังเสด็จออกผนวชซึ่งเป็นเวลากลางคืน 

ภาพแสดงเมืองกบิลพัสดุ์ จิตรกรรมเล่าเรื่อง"พุทธประวัติ"
ตอน เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกผนวช


พระนางยโสธรา และพระราหุล


เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกจากพระบรมหาราชวัง พร้อมด้วยม้ากัณฐกะ และนายฉันนะ


เจ้าชายสิทธัตถะ เสด็จออกผนวชในช่วงเวลากลางคืน
ในภาพจิตรกรรมจะแสดงเสาธงชักโคมกังหันเดียวคอนกับหางนกยูงในเวลากลางคืน


เจ้าชายสิทธัตถะ พร้อมด้วยม้ากัณฐกะ และนายฉันนะ


เจ้าชายสิทธัตถะ พร้อมด้วยม้ากัณฐกะ และนายฉันนะ


เวลาพักผ่อนของทหารรักษาการณ์


ทหารยามรักษาการณ์หลับไหล


ทหารยามรักษาการณ์หลับไหล

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดไชโยวรวิหาร ตำบลไชโย อำเภอไชโย จังหวัดอ่างทอง
สำรวจ : ๒๒ กันยายน ๒๕๖๕
โดย กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร

[Kimleng]

เหล่าเสนาอำมาตย์ฉุดกระชากลากดึง
นำตัวชูชกเข้าเฝ้าพระเจ้าสัญชัย แห่งเมืองสีพี
จิตรกรรมฝาผนังเล่าเรื่องพระเวสสันดรชาดก(กัณฑ์มหาราช)
วัดสุวรรณารามราชวรวิหาร เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร

[Kimleng]

ภาพจิตรกรรมในพระวิหารหลวง ประดิษฐานพระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก

พระเวสสันดร พร้อมด้วยพระนางมัทรี และโอรสธิดา (พระชาลี พระกัณหา) เสด็จออกจากเมืองสีพี เพื่อไปประทับบำเพ็ญศีลภาวนาอยู่ในป่าหิมพานต์  ขณะนั้นชาวเมืองยังตามมาทูลขอรถพระที่นั่ง พระเวสสันดรไม่ทรงขัดข้อง ทรงบริจาคเป็นทาน

ภาพจิตรกรรมในพระวิหารหลวง ประดิษฐานพระพุทธชินราช วัดพระศรีรัตนมหาธาตุวรมหาวิหาร จังหวัดพิษณุโลก

ทั้งสี่พระองค์จึงต้องทรงดำเนินด้วยพระบาทออกจากเมืองสีพีมุ่งไปสู่ป่า เพื่อบำเพ็ญพรตภาวนา

[Kimleng]

พระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพเวสสันดร

พระเวสสันดรพระองค์ทรงครองราชสมบัติลังกาทวีป เป็นเวลา ๒๐ ปี พระองค์ทรงเสด็จสวรรคต ชาลี-กัณหา จัดงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพพระราชบิดา แล้วพระองค์ทรงบังเกิดในสวรรค์ชั้นดุสิต เพื่อมาจุติเป็นเจ้าชายสิทธัตถะ และเป็นพระศาสดาของชาวพุทธศาสนิกชน เรื่องราว"ชาลีกัณหาอภิเสกกัณฑ์" ที่แต่งต่อเติมจากมหาเวสสันดร ๑๓ กัณฑ์

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถวัดบุญวาทย์วิหาร ต.หัวเวียง อ.เมือง จ.ลำปาง  วัดนี้ได้บูรณปฏิสังขรณ์ครั้งใหญ่โดยเจ้าบุญวาทย์วงษมานิต เจ้าเมืองลำปางคนสุดท้าย  จิตรกรรมฝาผนัง เขียนโดยพระยาอนุศาสน์จิตรกร(ครูจันทร์ จิตรกร) และครูปวน สุวรรณสิงห์  รูปแบบจิตรกรรมไทยประเพณีบางกอก...สู่เมืองเหนือลำปาง


กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร (ที่มาข้อมูล/ภาพ)
650

[Kimleng]

จิตรกรรมฝาผนังภายในวิหาร วัดช่างแต้ม บ.ประตูม้า ต.เวียงเหนือ อ.เมือง จ.ลำปาง

กัณฑ์ชูชก หนึ่งใน ๑๓ กัณฑ์ ของมหาเวสสันดรชาดก

ผลงานของ ครูน้อง อิชัยเทพ (น.อินชัยเทพ) ช่างชาวลำปาง  ผู้ถ่ายทอด ผลงานจิตรกรรมฝาผนังไทยประเพณีรูปแบบบางกอกไว้ที่เมืองลำปางอีกท่านหนึ่ง

จารึกบนไว้บนผนัง
"ลงมือเขียนภาพเมื่อวันที่ ๒๘ กรกฎาคม เขียนเสร็จวันที่ ๒๔ ธันวาคม ๒๔๙๘ น.อินชัยเทพ"

กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร (ที่มาข้อมูล/ภาพ)
650

[Kimleng]

ขนเงินมาปูลาดซื้อที่ดิน

การถวายวัดพระเชตวันของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี

ภาพจิตรกรรมฝาผนังพระอุโบสถวัดโสมนัส (ผนังด้านขวาของพระประธาน) แสดงเรื่องราวการถวายวัดพระเชตวันของท่านอนาถบิณฑิกเศรษฐี โดยเขียนเลียนแบบมาจากภาพสลักแห่งสถูปภารหุตในอินเดีย

ท่านอนาถบิณฑิกถวายวัดพระเชตวัน


ภาพสลักแห่งภารหุต
ภาพจากอ.กังวล คัชชิมา


อักษรพรามี ที่คัดมาจากต้นฉบับ แต่ไม่ครบ


อักษรพรามี ภาษาปรากฤต แบบเดียวกับที่พระเจ้าอโศกใช้
ภาพจากอ.กังวล คัชชิมา ผู้ให้ข้อมูล

เพจบรรณาลัย (ที่มาเรื่อง/ภาพ)

[Kimleng]

เรื่อง มฆมานพ
จิตรกรรมฝาผนังหอไตร วัดระฆังโฆสิตาราม บางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร

"มฆะ" มาณพหนุ่ม  อาศัยในอจลคาม แคว้นมคธ เป็นผู้บำเพ็ญบุญ สมาทานวัตรบท ๗ ประการ ประพฤติตนเป็นจิตอาสากระทำแต่ความดีงาม สร้างสาธารณูประโภคต่างๆ อันก่อให้เกิดประโยชน์ ต่อสาธารณะ  ต่อมาเมื่อสิ้นอายุขัยแล้ว  ด้วยอานิสงส์ผลบุญอันแรงกล้า  มฆมาณพได้ไปเกิดเป็น "พระอินทร์" จอมเทพแห่งสรวงสวรรค์ชั้นดาวดึงส์

มฆมาณพพร้อมสหาย ทั้ง ๓๓ คน ได้ช่วยกันสร้างศาลาที่พักให้แก่ผู้คนเดินทางได้พักอาศัย เป็นอีกบุญในการร่วมกันสร้างสาธารณูปโภค และด้วยผลบุญที่ได้สร้างไว้ทั้ง ๓๓ คน เมื่อสิ้น อายุไขแล้ว ทั้งหมดก็ได้ไปเกิดในภพดาวดึงส์  มฆมาณพได้เกิดเป็น "พระอินทร์" จอมเทพ แห่งสรวงสวรรค์

นางสุจิตรา ภรรยาคนที่ ๒ ได้สร้างสวนไม้ดอกไม้ประดับศาลาที่พักเพื่อให้เกิดความสวยงาม และนางสุนันทาภรรยาคนที่ ๓ ได้สร้างบ่อน้ำเพื่อให้ผู้มาพักอาศัยได้ใช้อุปโภค - บริโภค ผลบุญเมื่อสิ้นอายุไขแล้วทั้งสองก็ได้ไปเกิดในภพดาวดึงส์

นางสุธรรมาภรรยาคนที่ ๑ ได้จ้างช่างไม้จำหลักช่อฟ้าศาลาที่พักเพื่อให้เกิดความสวยงาม ผลบุญเมื่อสิ้นอายุแล้วนางก็ได้ไปเกิดในภพดาวดึงส์

นางสุชาดา ภรรยาคนที่ ๔ เห็นว่าสิ่งที่สามีกระทำบุญนั้นก็ต้องเป็นบุญของตนเช่นกัน นางจึงไม่ช่วยร่วมทำบุญใดๆ เลยกับสามีตนเลย มัวแต่แต่งตัวสวยงามไปวันๆ ปล่อยเวลา ให้ผ่านไป เมื่อสิ้นอายุขัยแล้วนางเกิดเป็นนกยาง

พระอินทร์ทราบว่านางสุชาดาได้เกิดเป็นนกยาง จึงลงมาโปรดนางเพื่อให้นางรักษาศีล และจงเป็นผู้ไม่ประมาท จะได้ไปเกิดในภพดาวดึงส์เช่นเดียวกันกับนางสุธรรมา นางสุจิตรา และนางสุนันทา  นางนกยางได้บำเพ็ญเพียรรักษาศีล ด้วยแห่งผลบุญหลังจากนางนกยาง เสียชีวิตแล้ว นางได้ไปเกิดเป็นลูกสาวของช่างปั้นหม้อในเมืองพาราณาสี

"บ้านช่างปั้นหม้อ"

พระอินทร์นำแก้ว ๗ ประการ มาให้ลูกสาวช่างปั้นหม้อผู้บำเพ็ญเพียรรักษาศีล และหลังสิ้นอายุไขแล้ว นางได้ไปเกิดในภพอสูรเป็นธิดาของจอมอสูร และด้วยนางเป็นผู้รักษาศีล จึงมีรูปสวยงาม ผิวพรรณดุจ ทองคำ ครั้นเมื่อถึงเวลาเลือกคู่ครอง  จอมอสูรให้นางเป็นผู้เลือกคู่ครองด้วยตนเอง  และพระอินทร์ได้ เนรมิตกายเป็นอสูรเพื่อร่วมงานพิธี และด้วยบุพเพสันนิวาสนางจึงมอบพวงมาลัยให้กับพระอินทร์แปลง และพระองค์ได้ประกาศว่าตนเป็นพระอินทร์ จึงทำให้เหล่าอสูรรู้ว่าถูกลวง และเกิดสงครามการต่อสู้กัน ระหว่างเหล่าเทวดาและอสูร

ขอบคุณ "กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร" (ที่มาภาพ/ข้อมูล)
Pristina 650.1

[Kimleng]

"หมัดขวาตรง"
คาง เป็นจุดอันตรายจุดหนึ่ง ที่คู่ชกสามารถต่อยน็อคได้ในหมัดเดียว
การต่อสู้แบบแม่ไม้มวยไทย หน้าพระที่นั่ง ในงานพระราชพิธีถวายพระเพลิงองค์สมเด็จสัมมาสัมพุทธเจ้า

จิตรกรรมฝาผนังสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔
ภายในพระอุโบสถ วัดมัชฌิมาวาสวรวิหาร ต.บ่อยาง อ.เมือง จ.สงขลา

650
กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กรมศิลปากร (ที่มาเรื่อง/ภาพประกอบ)

[Kimleng]

ภาพวาด... ครูเหม เวชกร (พระมาลัยเทพเถรเจ้าชาวลังกากำลังเข้าฌาน)

ภาพที่ ๑ ใน ๓๒ ภาพ  จากชุดภาพพระมาลัย   ครูเหมเขียนภาพต้นฉบับเป็นการกุศลพุทธบูชา ไม่รับค่าจ้าง จัดพิมพ์ที่โรงพิมพ์ในเครือกิมไป๊ ประเทศฮ่องกง ดำเนินงานโดยนายกมล มะลิทอง พ.ศ.๒๕๐๔ ในนาม ศึกษานิธิวัดพระเชตุพน

องค์ความรู้เรื่องพระมาลัย

พระมาลัย คือ พระอรหันตสาวกในพระพุทธศาสนา ปรากฏในคัมภีร์พระมาลัยสูตร กล่าวถึง พระอรหันต์ชาวลังการูปหนึ่งนามว่า “พระมาลัยเทวเถระ” อาศัยอยู่บ้านกัมโพช แคว้นโลหะชนบท ทวีปลังกา เป็นพระอรหันต์ผู้มีฤทธิ์ สามารถไปยังนรกและสวรรค์ เพื่อนำความที่พบเห็นมาเทศนาแก่มนุษย์ ทำให้เกิดความเชื่อในเรื่องบาปบุญคุณโทษ

ความเชื่อเรื่องพระมาลัยสันนิษฐานว่าเกิดขึ้นครั้งแรกที่ประเทศพม่าราวพุทธศตวรรษที่ ๑๖ – ๑๘ และได้แพร่หลายเข้ามาในประเทศไทยผ่านทางล้านนาและสุโขทัยราวพุทธศตวรรษที่ ๑๙ – ๒๐ ต่อมาได้แพร่กระจายไปทั่วทุกภูมิภาค ซึ่งเห็นได้จากการแต่งวรรณกรรมพระมาลัย เช่น คัมภีร์มาลัยต้น มาลัยปลาย ในภาคเหนือ คัมภีร์มาลัยหมื่น มาลัยแสน ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พระมาลัยคำหลวง พระมาลัยกลอนสวด นิทานพระมาลัย ในภาคกลาง และ พระมาลัยคำกาพย์ในภาคใต้...


ขอขอบคุณ มูลนิธิเหม เวชกร (ที่มาเรื่อง/ภาพ)

[Kimleng]

พิธีเผาศพ "ชูชก"ในเรื่อง "เวสสันดรชาดก"
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ภายในศาลาการเปรียญ(หอแจก)
วัดศรีชมชื่น บ้านพิมาน ตำบลพิมาน อำเภอนาแก จังหวัดนครพนม

ถ่อไม้ข่มเห็ง

ถ่อ"ไม้ข่มเห็ง" คือ การใช้ท่อนไม้วางบนโลงศพซ้ายขวา สำหรับบังคับไม่ให้โลงศพตกลงจากกองฟอน เป็นประเพณีการเผาศพของทางภาคอีสาน

การวางไม้ข่มเหงนี้เป็นคติธรรมอย่างหนึ่ง สื่อถึงคนเราต้องมีผู้คอยควบคุมว่ากล่าวตักเตือน ยามประพฤติไม่อยู่ในศีลธรรม


อ้างอิง : ปริญญาณ ภิกขุ. ประเพณีโบราณไทยอีสาน. อุบลราชธานี : โรงพิมพ์ศิริธรรม, ๒๕๓๔.
ที่ีมา : กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร (เรื่อง/ภาพประกอบ )
750
 

[Kimleng]

ขบวนพยุหยาตรา

จิตรกรรมฝาผนัง(ฮูปแต้ม) เล่าเรื่อง เวสสันดรชาดก ตอน"นครกัณฑ์"
ภาพขบวนพยุหยาตราอัญเชิญพระเวสสันดร กลับเข้าสู่เมืองสีพี
"นครกัณฑ์" เป็นกัณฑ์สุดท้ายของเรื่องราวมหาชาติชาดก"เวสสันดรชาดก"

จิตรกรรมฝาผนังภายในอุโบสถ(สิม)
วัดพระศรีมหาโพธิ์ บ.หว้านใหญ่ ต.หว้านใหญ่ อ.หว้านใหญ่ จ.มุกดาหาร

ขอขอบคุณที่มา : กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร (เรื่อง/ภาพประกอบ )
750

[Kimleng]

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร
แขวงบ้านบาตร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร

คุณาชีวก

คุณาชีวก นักบวชชีเปลือย ผู้ที่ทำให้พระเจ้าอังคติราช เจ้าเมืองมิถิลา ที่ทรงรักษาศีลทำทานมาตลอด เกิดความหลงผิด"ละเว้น"การรักษาศีลทำทาน หลังจากได้สนทนาธรรมกับคุณาชีวก เรื่องราวใน"พรหมนารทชาดก"(ชาดกที่ ๘ ในทศชาติชาดก) สอนธรรม ในการวางใจให้เป็นกลาง บำเพ็ญเพียรบารมี"อุเบกขาบารมี"การใช้ปัญญาพิจารณาให้รอบคอบ ไม่ยินดี ยินร้ายกับความชอบ และความชัง

ที่มาข้อมูล/ภาพ : กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร

[Kimleng]

แร้งในนรกภูมิ

ภาพแร้งกัดฉีกกินเนื้อมนุษย์ผู้ที่ประพฤติผิดในศีลธรรม ภาพ"นรกภูมิ” การสร้างสรรค์ผลงานที่มีแนวความคิด และแรงบันดาลใจจากคติธรรมความเชื่อ ทางพระพุทธศาสนา  เป็นกุศโลบายที่ใช้เตือนสติให้มนุษย์รู้สึกเกรงกลัว ต่อ"บาปกรรม"ที่ตนได้กระทำไว้ มุ่งกระทำแต่ "ความดี"

จิตรกรรมฝาผนังภายในพระอุโบสถ
วัดสระเกศราชวรมหาวิหาร เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพมหานคร

ที่มาข้อมูล/ภาพ : กลุ่มอนุรักษ์จิตรกรรมและประติมากรรม กองโบราณคดี กรมศิลปากร

[คำค้น:]

กระโดดไป: เลือกหัวข้อ: ----------------------------- จากใจถึงใจ ----------------------------- => หน้าบ้าน สุขใจ ===> สุขใจ ป่าวประกาศ (ข้อความจากทีมงาน) ===> สุขใจ เสนอแนะ (ข้อความจากสมาชิก) ===> สุขใจ ให้ละเลง (มุมทดสอบบอร์ด) ----------------------------- สุขใจในธรรม ----------------------------- => พุทธประวัติ - ประวัติพระสาวก ===> พุทธประวัติ แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ===> ประวิติพระอรหันต์ พระสาวก ในสมัยพุทธกาล ===> ประวัติพระผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ในยุคปัจจุบัน ===> นิทาน - ชาดก =====> ชาดก พระเจ้า 500 ชาติ => ธรรมะทั่วไป ธารธรรม - ธรรมทาน ===> ธรรมะจากพระอาจารย์ ===> เกร็ดครูบาอาจารย์ => ห้องวิปัสสนา - มหาสติปัฏฐาน 4 => สมถภาวนา - อภิญญาจิต => จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม => เสียงธรรมเทศนา - เอกสารธรรม - วีดีโอ ===> เอกสารธรรม ===> เสียงธรรมเทศนา =====> ธรรมะจาก สมเด็จโต =====> ธรรมะจาก หลวงปู่มั่น =====> เสียงบทสวดมนต์ =====> เพลงสวดมนต์ =====> เพลงเพื่อจิตสำนึก แด่บุพการี =====> ธรรมะ มิวสิค (เพลงธรรมทั่วไป) ===> ห้อง วีดีโอ => เกร็ดศาสนา => กฏแห่งกรรม - ท่องไตรภูมิ => ไขปัญหาโลก ธรรม และความรัก => บทสวด - คัมภีร์ คาถา - วิชา อาคม => พุทธวัจนะ - ภาษิตธรรม ===> พุทธวัจนะ ในธรรมบท ===> พุทธศาสนสุภาษิต ===> คำทำนายภัยพิบัติที่จะเกิด ===> รวมข่าวภัยพิบัติ ทั้งในอดีต และปัจจุบัน ===> รู้ เพื่อ รอด (การเตรียมการ) => ห้องประชาสัมพันธ์ ทั้งทางโลก และทางธรรม ===> ฐานข้อมูล มูลนิธิต่าง ๆ ในประเทศไทย (Donation Exchange Center) ----------------------------- วิทยาศาสตร์ทางจิต เรื่องลี้ลับ ----------------------------- => วิทยาศาสตร์ - จักรวาล - การค้นพบ ===> เรื่องราว จากนอกโลก =====> ประสบการณ์เกี่ยวกับ UFO =====> หลักฐาน และ การพิสูจน์ยูเอฟโอ =====> คลิปวีดีโอ ยูเอฟโอ => ไขตำนาน - ประวัติศาสตร์ - การค้นพบ อารยธรรม => เรื่องแปลก - ประสบการณ์ทางจิต - เรื่องลึกลับ ===> ร้อยภูติ พันวิญญาณ =====> ประสบการณ์ ผี ๆ =======> เรื่องเล่าในรั้วมหาลัย =====> ประวัติ ต้นกำเนิด ตำนานผี ===> ดูดวง ทำนายทายทัก ===> ไดอะล็อก คือ ดอกอะไร - พลังไดอะล็อก (Dialogue) ===> กระบวนการ NEW AGE => เครื่องราง ของขลัง พุทธคุณ ----------------------------- นั่งเล่นหลังสวน ----------------------------- => สุขใจ จิบกาแฟ => สุขใจ ร้านน้ำชา => สุขใจ ห้องสมุด ===> สุขใจ หนังสือแนะนำ ===> สุขใจ คลังความรู้ลวงโลก ===> สยาม ในอดีต => สุขใจ ใต้เงาไม้ => สุขใจ ตลาดสด => สุขใจ อนามัย => สุขใจ ไปเที่ยว => สุขใจ ในครัว ===> เกร็ดความรู้ งานบ้าน งานครัว => สุขใจ ไปรษณีย์ => สุขใจ สวนสนุก ===> ลานกว้าง (มุมดูคลิป) ===> เวที จำอวด (จำอวดหน้าม่าน) ===> หนังกลางแปลง (ดูหนัง รีวิวหนัง) ===> หน้าเวที (มุมฟังเพลง) =====> เพลงไทยเดิม ===> แผงลอยริมทาง (รวมคลิปโฆษณาโดน ๆ)