หัวข้อ: สุนทรภู่ ๑ "ประวัติ และผลงานประเภทสุภาษิต" เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 18 พฤษภาคม 2555 19:28:27 (http://t0.gstatic.com/images?q=tbn:ANd9GcSQgn8HWYIuEGmrEKKOKltueJt_bzpuKGPsK5yGNSTEMAWw-iK8VQ) สุนทรภู่ และประชุมโวหารสุนทรภู่
ภาพจาก : nmk.ac.th ๑. ชีวิตและงานสุนทรภู่ ๑.๑ ประวัติของสุนทรภู่ สุนทรภู่ กวีสำคัญสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เกิดเมื่อวันที่ ๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๓๒๙ ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ณ บริเวณด้านเหนือของพระราชวังหลัง (บริเวณสถานีรถไฟบางกอกน้อยปัจจุบัน) บิดาของท่านเป็นชาวบ้านกร่ำ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง มารดาเป็นชาวเมืองใดไม่ปรากฏ แต่สันนิษฐานว่ามารดาเป็นข้าหลวงอยู่ในพระราชวังหลัง บิดามารดาเลิกร้างกันตั้งแต่สุนทรภู่ อายุได้ ๒ ขวบ บิดาออกไปบวชที่วัดป่า ตำบลบ้านกร่ำ อำเภอแกลง อันเป็นภูมิลำเนาเดิม ส่วนมารดากลับเข้าไปอยู่ในพระราชวังหลัง และได้ถวายตัวเป็นนางนมของพระธิดาในกรม ฯ สุนทรภู่ได้ตามมารดาเข้าไปอยู่ในวังด้วย ในปฐมวัย สุนทรภู่ได้รับการศึกษาในพระราชวังหลังและที่วัดชีปะขาว ปัจจุบันนี้เรียกว่าวัดสุดาราม อำเภอบางกอกน้อย ฝั่งธนบุรี แต่เยาว์วัยสุนทรภู่มีนิสัยรักแต่งกลอนยิ่งกว่างานอื่น เมื่อรุ่นหนุ่มสุนทรภู่ได้ไปเป็นครูสอนหนังสืออยู่ที่วัดศรีสุดารามในคลองบางกอกน้อย ได้แต่งกลอนสุภาษิตและกลอนนิทานขึ้นไว้เมื่ออายุราว ๒๐ ปี ในระยะนี้ได้ลอบรักกับหญิงสาวชาววังชื่อ “จัน” เลยถูกกริ้วต้องเวรจำทั้งชายหญิง เมื่อกรมพระราชวังหลังเสด็จทิวงคต เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๔๙ จึงพ้นโทษถูกปล่อยเป็นอิสระ แล้วจึงเดินทางไปหาบิดาที่เมืองแกลง ออกจากกรุงเทพฯ ในเดือน ๗ โดยเรือประทุน มีศิษย์แจวหัวท้ายไป ๒ คน พร้อมกับชาวระยองเจ้าของท้องที่ซึ่งชำนาญเส้นทางร่วมนำชี้ทางไปด้วย การเดินทางครั้งนี้ สุนทรภู่ได้พรรณาสภาพการเดินทางในสมัยโบราณ ที่ต้องทนอุตส่าห์ฝ่าฟันภัยอันตราย ความทุรกันดาร จนกว่าจะถึงที่หมาย ไว้ในนิราศเมืองแกลง ต่อมาสุนทรภู่ก็ได้แต่งงานกับนางจันคู่ทุกข์คู่ยากนั้นเอง แต่อยู่ด้วยกันไม่นานก็เกิดระหองระแหง เพราะสุนทรภู่ชอบดื่มเหล้าและเป็นคนเจ้าชู้ นางจันจึงทิ้งไป หลังจากนั้นสุนทรภู่ก็ได้ภรรยาอีกหลายคน แต่ก็อยู่ด้วยกันไม่ยืด สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์ไว้ว่า นิราศเมืองแกลง เป็นนิราศเรื่องแรกของสุนทรภู่ แต่นักวิชาการรุ่นหลังค้นคว้าหาหลักฐานมาได้ว่า ผลงานวรรณกรรมเรื่องแรกของสุนทรภู่คือนิยายเรื่องโคบุตร ที่แต่งขึ้นถวายพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ ซึ่งเป็นโอรสของกรมพระราชวังหลัง เกี่ยวกับพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ ขณะทรงผนวชจำพรรษาอยู่ที่วัดอรุณราชวราราม (วัดแจ้ง) สุนทรภู่ได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กรับใช้ถวายงานอย่างใกล้ชิดตลอดเวลาที่ทรงผนวชอยู่ ในปลายปี พ.ศ. ๒๓๕๐ สุนทรภู่ได้ตามเสด็จพระองค์เจ้าปฐมวงศ์ไปนมัสการพระพุทธบาทที่จังหวัดสระบุรี และได้แต่งนิราศพระบาทขึ้นอีกเรื่อง นับเป็นนิราศอันดับที่ ๒ ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รองจากนิราศเมืองแกลง ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ ๒) เป็นยุคกวีนิพนธ์เฟื่องฟู ด้วยความที่สุนทรภู่เป็นผู้มีฝีมือในการแต่งกลอน จึงทรงโปรดฯ ให้เข้ารับราชการในกรมพระอาลักษณ์ เมื่อปี พ.ศ. ๒๓๕๒ จนได้รับแต่งตั้งเป็นที่ขุนสุนทรโวหาร เป็นกวีที่ปรึกษาและคอยรับใช้ใกล้ชิด ระยะนี้สุนทรภู่ได้หญิงชาวบางกอกน้อยชื่อนิ่มเป็นภริยาอีกคนหนึ่ง ต่อมาในราว พ.ศ. ๒๓๖๔ สุนทรภู่ต้องติดคุกเพราะเมาสุราอาละวาดและทำร้ายท่านผู้ใหญ่ แต่ติดอยู่ไม่นานก็พ้นโทษเพราะความสามารถในทางกลอนเป็นที่พอพระราชหฤทัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ชีวิตของสุนทรภู่ในรัชกาลนี้นับว่ารุ่งโรจน์ มีที่อยู่ มียศถาบรรดาศักดิ์ จนกระทั่งสิ้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ในปี พ.ศ. ๒๓๖๗ ชะตาชีวิตของยอดกวีศรีรัตนโกสินทร์ต้องถึงคราตกอับ สิ้นวาสนา อันเป็นเรื่องกรรมเก่า ที่สุนทรภู่ได้ทำไว้เองทั้งสิ้น สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงพระนิพนธ์เล่าถึง เรื่องราวที่เกิดขึ้นว่า เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระราชนิพนธ์บทละครเรื่องอิเหนา ทรงแบ่งตอนบุษบาเล่นธาร เมื่อท้าวดาหาไปใช้บน พระราชทานให้พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อยังดำรงพระยศเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ทรงนิพนธ์ เมื่อทรงนิพนธ์เรียบร้อย ถึงวันจะอ่านถวาย พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีรับสั่งวานสุนทรภู่ครูกวีที่ปรึกษาใหญ่ให้ช่วยอ่านตรวจสำนวนดูอีกที สุนทรภู่อ่านดูแล้วก็กราบทูลว่า ดีแล้วไม่มีอะไรจะต้องแก้ไข ครั้นได้เวลาเสด็จออก พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงพระกรุณาโปรดให้อ่านบทกวี พอถึงตอน น้ำใสไหลเย็นแลเห็นตัว ปลาแหวกกอบัวอยู่ไหวไหว สุนทรภู่ ได้กล่าวตำหนิบทกวีสองบรรทัดนี้ว่าขัดหูขัดตา ขอแก้เสียใหม่เป็น น้ำใสไหลเย็นเห็นตัวปลา ว่ายแหวกปทุมาอยู่ไหวไหว พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จึงทรงโปรดให้แก้ไขเสียใหม่ตามที่หลวงสุนทรโวหารเสนอ เหตุการณ์ครั้งนั้น พระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ทรงกริ้วมาก เมื่อเสด็จขึ้นแล้วมีรับสั่งว่าเมื่อขอให้ตรวจทำไมจึงไม่แก้ไข แกล้งนิ่งเอาไว้ติหักหน้ากันในที่ประชุมหน้าพระที่นั่ง.. ครั้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๓๖๗ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เสด็จเถลิงถวัลย์ครองราชสมบัติ ทรงพระนาม พระบาทสมเด็จพระรามาธิบดีศรีสินทรเจษฏาธิบดินทร์ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๓) ขุนสุนทรโวหาร (สุนทรภู่) จึงถูกถอดออกจากตำแหน่ง ขุนสุนทรโวหาร เนื่องจาก กรรมเก่า ที่ท่านสุนทรภู่ได้ทำผิดอย่างร้ายแรง ครั้งได้แก้บทพระราชนิพนธ์ของรัชกาลที่ ๓ ขณะยังดำรงพระยศเป็นพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ ต่อหน้าพระที่นั่ง พระองค์ทรงอับอายข้าราชบริพาร สุนทรภู่จึงคราตกอับ สิ้นวาสนา แล้วออกบวชที่วัดราชบูรณะ (วัดเลียบ) ในปี พ.ศ. ๒๓๖๙ ขณะออกบวชที่วัดราชบูรณะ (วัดเลียบ) ได้เดินทางไปจำพรรษาตามวัดต่าง ๆ โดยได้รับการอุปการะจากพระองค์เจ้าลักขณานุคุณจนพระองค์ประชวรสิ้นพระชนม์ สุนทรภู่จึงลาสิกขาบท รวมอายุพรรษาที่บวชได้ประมาณ ๑๐ พรรษา สุนทรภู่ออกมาตกระกำลำบากอยู่พักหนึ่ง และถวายตัวอยู่กับเจ้าฟ้ากรมขุนอิศเรศรังสรรค์ ณ พระราชวังเดิม รวมทั้งได้รับอุปการะจากกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพอีกด้วย เมื่อพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ครองราชย์ ทรงสถาปนาเจ้าฟ้า กรมขุนอิศเรศรังสรรค์ เป็นพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประทับอยู่วังหน้า (พระบวรราชวัง) สุนทรภู่จึงได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นที่พระสุนทรโวหาร ตำแหน่งเจ้ากรมพระอาลักษณ์ ฝ่ายบวรราชวัง ใน พ.ศ. ๒๓๙๘ และรับราชการต่อมาได้ ๔ ปี ก็ถึงแก่มรณกรรมใน พ.ศ. ๒๓๙๘ รวมอายุได้ ๗๐ ปี ๑.๒ งานของสุนทรภู่ หนังสือบทกลอนของสุนทรภู่มีอยู่มาก เท่าที่ปรากฏเรื่องที่ยังมีฉบับอยู่ในปัจจุบันนี้ คือ ๑. ประเภทนิราศ นิราศเมืองแกลง นิราศพระบาท นิราศภูเขาทอง นิราศเมืองสุพรรณ (แต่งเป็นโคลง) นิราศวัดเจ้าฟ้า นิราศอิเหนา นิราศพระประธม นิราศเมืองเพชร ๒.ประเภทนิทาน เรื่องโคบุตร เรื่องพระอภัยมณี เรื่องพระไชยสุริยา เรื่องลักษณวงศ์ เรื่องสิงหไกรภพ ๓. ประเภทสุภาษิต สวัสดิรักษา เพลงยาวถวายโอวาท สุภาษิตสอนหญิง ๔. ประเภทบทละคร เรื่องอภัยณุราช ๕. ประเภทบทเสภา เรื่องขุนช้างขุนแผน เรื่องพระราชพงศาวดาร ๖. ประเภทบทเห่กล่อม เห่จับระบำ เห่เรื่องกากี เห่เรื่องพระอภัยมณี เห่เรื่องโคบุตร หัวข้อ: Re: สุนทรภู่ และประชุมโวหารสุนทรภู่ เริ่มหัวข้อโดย: เงาฝัน ที่ 18 พฤษภาคม 2555 22:30:48 (:SY:) ค่ะ ขอบคุณนะคะ... หัวข้อ: Re: สุนทรภู่ และประชุมโวหารสุนทรภู่ เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 28 พฤษภาคม 2555 16:03:18 (:UU:)๑.๒ งานของสุนทรภู่ หนังสือบทกลอนของสุนทรภู่มีอยู่มาก เท่าที่ปรากฏเรื่องที่ยังมีฉบับอยู่ในปัจจุบันนี้ คือ ประเภทสุภาษิต สุภาษิตสอนสตรี ๑.
๒.
๓.
๔.
๕.
๖.
๗.
๘.
๙.
๑๐.
๑๑.
๑๒.
๑๔.
๑๕.
๑๖.
๑๗.
๑๘.
๑๙.
๒๐.
๒๑.
๒๒.
๒๓.
๒๔.
๒๕.
๒๖.
๒๗.
๒๘.
๒๙.
๓๐.
(:88:) หัวข้อ: Re: สุนทรภู่ และประชุมโวหารสุนทรภู่ เริ่มหัวข้อโดย: เงาฝัน ที่ 29 พฤษภาคม 2555 22:25:10 (:88:) (:88:) (:88:) |