ลูกผักหวานป่า : ราชาผักแห่งพื้นบ้าน 1 ปีมีให้กินหนเดียวจ้ะ

ลูกผักหวานป่าพูนถาดขนาดใหญ่ ที่เจ้าบ้านยกมารับรองแขกผู้มาเยือน
และกล่าวสั้นๆ ให้รู้สึกสะดุ้งและเกรงใจ ว่า "ถ้าไม่รักกันจริง ไม่ยกมาให้กิน"
(มันหายาก และแพงมาก)

ลูกผักหวานป่า ราชาแห่งผักพื้นบ้าน

ลูกผักหวานป่า เป็นผักพื้นบ้านที่หากินไม่ได้ง่ายๆ หนึ่งปีมีให้ทานแค่ฤดูอากาศร้อนจัดเพียงหนเดียว (ในช่วงปลายเดือนมีนาคม - ต้นเดือนเมษายน) รสชาติลูกผักชนิดนี้อร่อยชนิดเหลือเชื่อ จึงขอจัดให้เป็น "ราชาผักพื้นบ้าน"

ลูกผักหวานบ้านนำไปกินได้ทั้งลูก ทั้งกินดิบ ต้มหรือลวกพอสุกจิ้มน้ำพริก นำไปแกงเลียง แกงคั่ว ฯลฯ รสชาติจะกรอบๆ หวานๆ เคี้ยวนุ่มลิ้น เคี้ยวเพลินจนข้าวหมดหม้อไม่รู้ตัว

ผักหวานป่า ชื่อวิทยาศาสตร์ Melientha suavis Pierre จัดอยู่ในวงศ์ OPILIACEAE (เป็นวงศ์พิเศษที่ยังไม่มีผักหรือผลไม้ชนิดใดที่อยู่ในวงศ์นี้) เป็นผักหวานคนละชนิดกับผักหวานที่มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sauropus androgynus (L.) Merr. หรือที่ทั่วไปเรียกว่า “ผักหวานบ้าน“

ต้นผักหวานป่า มีถิ่นกำเนิดดั้งเดิมอยู่ในแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สามารถพบได้ทั่วทุกภาคของประเทศไทย โดยจัดเป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็ก มีความสูงของต้นประมาณ ๔-๑๑ เมตร เปลือกต้นเรียบ กิ่งอ่อนเป็นสีเขียวเข้ม เมื่อแก่แล้วจะเปลี่ยนเป็นสีเทาอมสีน้ำตาลอ่อน เนื้อไม้มีความแข็ง เป็นพืชผลัดใบตามฤดูกาล จึงเก็บสะสมอาหารไว้ที่รากและลำต้น นิยมขยายพันธุ์ด้วยวิธีการเพาะเมล็ด มักจะพบต้นผักหวานป่าได้ตามป่าเบญจพรรณในที่ราบหรือเชิงเขาที่มีความสูงไม่เกิน ๖๐๐ เมตรจากระดับน้ำทะเล และโดยปกติจะชอบขึ้นอยู่บนดินร่วนปนทราย

สำหรับต้นผักหวานที่จะให้ผลได้นั้น จะต้องมีลำต้นแข็งแรง มีความสูงเลยศีรษะผู้ใหญ่ หรือประมาณ ๒ เมตร ขึ้นไป