พระธรรมทูต
คอลัมน์ หน้าต่างศาสนา
ปราณสุวีร์ อาวอร่ามรัศมิ์ กองพุทธสารนิเทศ สำนักงานพระพุทธศาสนแห่งชาติ
ภาระหน้าที่ด้านหนึ่งของสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.) คือสนับสนุนส่งเสริมการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ และเมื่อพูดถึงเรื่องนี้ก็ต้องพูดถึงกลไกขับเคลื่อนสำคัญคือ "พระธรรมทูต"
มีผู้อธิบายถึงความเป็นมาของพระธรรมทูต ว่าเมื่อศึกษาประวัติความเป็นมาของพระพุทธศาสนา ก็จะทราบได้ว่าบุคคลผู้ทำหน้าที่ประกาศพระพุทธศาสนา มีอยู่ 2 ประเภท คือ ผู้ที่แสดงธรรมอยู่เป็นประจำสำนัก ประเภทหนึ่ง และท่านผู้ที่เดินทางไปหาผู้ที่ควรได้รับฟังพระธรรม บุคคลประเภทแรกเรียกว่า "พระธรรมกถึก" บุคคลประเภทหลังเรียกว่า "พระธรรมทูต"
อาจกล่าวอีกนัยหนึ่งได้ว่า พระธรรมกถึก รอให้คนเดินมาหาธรรม พระธรรมทูตเร่งให้ธรรมเดินไปหาคน ผู้เผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้ง 2 ประเภทนี้ ย่อมมีความสำคัญและมีความจำเป็นเท่าเทียมกัน เพียงแต่ว่ามีงานหนักคนละด้าน คนละคราวเท่านั้น เมื่อกล่าวโดยสรุปแล้ว พระธรรมกถึกในยามปกติ และอาสาสมัครทำงานพระธรรมทูตในคราวจำเป็น เมื่อหมดความจำเป็นแล้ว พระธรรมทูตก็ทำหน้าที่พระธรรมกถึก ดังนั้น ผู้ประกาศพระพุทธศาสนาทั้ง 2 ประเภท จึงรวมเป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน และอาจเป็นบุคคลเดียวกันได้
งานพระธรรมทูตในครั้งพุทธกาล เป็นงานที่ทำด้วยพุทธวิธีอันควรแก่การศึกษาเป็นอย่างยิ่ง กล่าวคือ เมื่อพระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้แล้ว พระองค์ก็จะทรงเริ่มงานประกาศพระพุทธศาสนาในดินแดนประเทศมคธ ซึ่งเต็มไปด้วยลัทธิศาสนาอื่น พระองค์ได้ทรงใช้เวลาตลอดหน้าฝนพรรษาแรกหลังจากตรัสรู้ธรรม รวบรวมพระสาวกได้ 60 รูป ทรงอบรมคุณธรรมแก่ท่านเหล่านั้น อย่างเพียงพอที่จะแยกย้ายออกไปประกาศพระพุทธศาสนา
พอหมดหน้าฝน ดินฟ้าอากาศแห้ง ก็ได้ทรงเรียกพระสาวกเหล่านั้นมาประชุมกัน แล้วรับสั่งให้ท่านเหล่านั้นแยกย้ายกันไปประกาศพระพุทธศาสนาในภูมิภาคต่างๆ ของมคธประเทศ การประชุมครั้งนี้นับว่าเป็นการประชุมปฐมนิเทศสำหรับ "พระธรรมทูตรุ่นแรก" ในพระพุทธศาสนา
งานพระธรรมทูตหลังพุทธกาล เมื่อพระพุทธเจ้าปรินิพพานแล้วบุคคลผู้เผยแผ่พระพุทธศาสนาประเภทพระธรรมทูตก็ยังมีความจำเป็น และดูเหมือนจะจำเป็นมากยิ่งขึ้นด้วยเหตุผล 3 ประการ คือ
หนึ่ง เมื่อการเผยแพร่พระพุทธศาสนาไปยังประเทศที่ยังไม่มีพระพุทธศาสนา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการสร้างความมั่นคงให้พระพุทธศาสนา
สอง ได้มีคนแอบแฝงปลอมบวชในพระพุทธศาสนามากแล้วประพฤติเสื่อมเสีย ทำให้พุทธศาสนิกชนคลายความเลื่อมใสในพระสงฆ์พุทธสาวกที่แท้จริง เพราะไม่รู้ว่าใครเป็นใคร
และสาม ได้เกิดมีศาสนาต่างๆ ขึ้นในโลกอีกหลายศาสนา ซึ่งแต่ละศาสนาเพียรพยายามที่จะชักจูงผู้นับถือศาสนาอื่นมาเข้าศาสนาของตน ด้วยวิธีอันแยบยลต่างๆ กัน ด้วยเหตุ 3 ประการนี้ งานพระธรรมทูตจึงเป็นสิ่งจำเป็นยิ่งนัก ในการทำหน้าที่เผยแผ่พระพุทธศาสนาให้เจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้นไป
http://www.khaosod.co.th/view_news.php?newsid=TUROaWRXUXdOVEExTURZMU13PT0=§ionid=TURNd053PT0=&day=TWpBeE1DMHdOaTB3TlE9PQ