ประวัติการเชิดสิงโต ตามประเพณีจีน

สิงโตเป็นสัตว์ในจินตนาการของชาวจีน เชื่อว่าเป็นหนึ่งในบุตร ๙ ตัวของมังกร มีอำนาจและทรงพลังมากที่สุดในบรรดาบุตรทั้งหมด รับมอบหมายจากสวรรค์ในฐานะผู้พิทักษ์ จึงถือเป็นสัญลักษณ์แห่งพลังอำนาจ ความกล้าหาญ และความจงรักภักดี เชื่อกันว่าเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ เพียงเสียงคำรามสามารถปัดเป่าวิญญาณและสิ่งชั่วร้ายได้

ชาวจีนนิยมสร้างรูปสลักสิงโตไว้หน้าประตูพระราชวัง ประตูบ้าน หรือสถานที่ต่างๆ ให้คอยคุ้มครองป้องกันภยันตราย ภูตผีปีศาจ และสิ่งชั่วร้าย

สิงโตตัวผู้จะอยู่ด้านขวา และตัวเมียจะอยู่ด้านซ้าย

ส่วนกำเนิดการเชิดสิงโตมีหลายตำนานด้วยกัน เช่น ตำนานสมัยห้าราชวงศ์ระบุว่า ในวันตรุษจีนจะปรากฏสัตว์ร้ายชื่อว่า เหนียน คอยทำร้ายผู้คน สัตว์เลี้ยง และทำลายพืชผลไร่นาเสียหาย

ผู้คนจึงต้องบวงสรวงต่อเทพเจ้าบนสวรรค์ เง็กเซียนฮ่องเต้จึงส่งเทพสิงโตมาขับไล่เจ้าตัวเหนียน ในวันตรุษจีนปีต่อมา เหนียนก็กลับมาสร้างความเดือดร้อนอีก แต่เทพสิงโตไม่ลงมาช่วย ผู้คนจึงต้องร่วมกันแต่งตัวทำเลียนแบบสิงโตจึงไล่ตัวเหนียนไปได้ เกิดเป็นประเพณีเชิดสิงโตขึ้นมา

บางตำนานระบุว่า การเชิดสิงโตเริ่มขึ้นในสมัยราชวงศ์ซ้อง แม่ทัพจงอวี่ ยกทัพไปออกรบที่ดินแดนหลินหยี ทางตอนใต้ของจีนแถวประเทศลาว และพม่า ข้าศึกชาวพื้นเมืองใช้กองทัพช้างทำให้สู้ไม่ได้ จึงใช้อุบายให้ทหารแต่งตัวเป็นสิงโต จนกองทัพช้างเกิดความกลัวแตกตื่นและแตกพ่ายไป จึงมีประเพณีเชิดสิงโตเพื่อฉลองชัยชนะ

สิงโตสามแบบที่มีชื่อเสียงที่สุด คือ เล่าปี่ กวนอู และเตียวหุย ตัวละครในสามก๊ก

สิงโตเล่าปี่ หน้าสีทอง เคราและขนสีขาว สื่อถึงความเฉลียวฉลาด ส่วนหางมีหลายสีรวมธาตุทั้งห้าเอาไว้ สื่อถึงการมีอำนาจควบคุมธาตุทั้งห้า

สิงโตกวนอู มีใบหน้าสีแดง ขนสีดำ และมีเครายาวสีดำ หางแดงขลิบดำ รู้จักในชื่อว่า "สิ่ง-ซือ" มีความหมายว่าสิงโตผู้ตื่นตัว นิยมเชิดกันมากที่สุด

สิงโตเตียวหุย มีใบหน้าสีดำ และมีเคราสั้นสีดำ ที่หูทั้งสองข้างประดับดอกไม้ และมีขนสีดำ หางสีดำขลิบขาว เป็นสิงโตนักสู้ เป็นที่ชื่นชอบของนักธุรกิจ

ต่อมามีสิงโตอีกสามแบบเพิ่มเข้ามา ได้แก่ สิงโตหน้าเขียว คือ ตัวแทนของจูล่ง (เจ้าจื่อหลง) เป็นสิงโตวีรบุรุษ

สิงโตหน้าเหลืองแทนฮองตง (หรือหวงจง) เป็นสิงโตนักสู้ยอดคุณธรรม

สิงโตขาว คือ ม้าเฉียว (หรือหม่าเฉา) สิงโตตัวนี้ยังรู้จักในชื่อว่าสิงโตงานศพ ใช้เชิดสำหรับพิธีศพของอาจารย์ (ซือฟู) หรือหัวหน้าคนสำคัญของคณะ และจะเผาสิงโตหลังจากเสร็จพิธี

สำหรับการเชิดสิงโตในไทย บ้างว่าเริ่มในสมัยพระเจ้าตากสินมหาราช ที่มีชาวจีนอพยพเข้ามาค้าขายและอาศัยพระบรมโพธิสมภารเป็นจำนวนมาก แต่ในพระราชพงศาวดาร ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ ระบุว่า องเชียงสือ (เจ้าญวน) ฝึกหัดคนญวนให้เล่นสิงโตล่อแก้วและสิงโตคาบแก้ว เพื่อใช้ในการเล่นถวายตัวแด่ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก รัชกาลที่ ๑ ที่ทรงโปรดให้เล่นถวายหน้าพลับพลาที่ประทับ จนสืบทอดต่อมาถึงปัจจุบัน

ในจีนจะเชิดสิงโตเฉพาะในช่วงตรุษจีนเป็นสำคัญ ขณะที่ไทยใช้เชิดกันเกือบทุกเทศกาล และวันมงคลต่างๆ

ตรุษจีนนครสวรรค์ปีนี้ พบกับลูกหมู เชิดหมีน้อย

I'm Mckaforce