พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๕ กัจจานิโคตตชาดก : ลูกสะใภ้กับแม่สามี

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๑๕ กัจจานิโคตตชาดก
ลูกสะใภ้กับแม่สามี

ครอบครัวหนึ่งอาศัยอยู่ด้วยกัน ๓ คน พ่อ แม่ และลูกชาย อยู่มาไม่นานพ่อของเขาได้เสียชีวิตลง ชายผู้นี้ก็ดูแลแม่ปรนนิบัติแม่เป็นอย่างดี เพราะเขารักแม่มาก ต่อมาแม่ของ เขาเห็นว่าเขาทำงานหนัก จึงคิดจะหาภรรยาให้กับเขา แต่เขาไม่อยากมีครอบครัว ตั้งใจไว้ว่าถ้าสิ้นบุญแม่แล้วจะออกบวช
ภริยาของเขาที่แม่หามาให้ช่วงแรกๆ ก็ประพฤติปฏิบัติตัวดี ต่อมาเกิดความโลภเข้าครอบงำ แกล้งใส่ร้ายแม่สามีต่างๆ นานา เนื่องจากอยู่กับสามีมานาน แต่ยังไม่มีบุตร ก็พูดซ้ำเติมแม่สามีว่า “นี่เป็นเพราะแม่เป็นกาลกิณีของครอบครัว ทำให้ฉันไม่มีลูกสักที”
พูดบ่อยๆ เข้าจนสามีเชื่อตาม
ต่อมานางได้ทุบตีและขับไล่แม่สามีออกจากบ้านไป
หลังจากที่แม่สามีออกจากบ้านไม่นาน นางก็ตั้งครรภ์แล้วคลอดลูกออกมาเป็นบุตรชาย ทำให้สามีของเขาเชื่อสนิทเลยว่าแม่ของตัวเองเป็นกาลกิณีจริงๆ
ฝ่ายแม่สามีที่ถูกไล่ออกจากบ้านก็ไปอาศัยเพื่อนอยู่ รับจ้างทำงานทุกอย่าง มีความเป็นอยู่อย่างทุกข์ยากลำบาก
วันหนึ่งแม่สามีได้ข่าวลูกสะใภ้ว่าได้ลูกชาย นึกในใจว่าคนที่กระทำกับแม่ ผู้ที่ทุบตีและขับไล่แม่สามีออกจากบ้าน ไม่ควรมีลูกได้ ไม่ควรจะมีความสุขในชีวิต นางคิดว่าโลกนี้ธรรมคงสูญสิ้นไปแล้วแน่ เห็นทีจะต้องกรวดน้ำให้ธรรมที่ตายไปแล้ว
รุ่งเช้า นางถือแป้งข้าวสารถาดหนึ่งและทัพพีเข้าป่าช้า เอากะโลกผีทำเตาก่อไฟขึ้นทำพิธีนั้น
พระอินทร์มองมายังโลกมนุษย์ เห็นนางและรู้เรื่องความทุกข์ของนาง จึงเสด็จลงมาจากสวรรค์ปลอมเป็นพราหมณ์เดินผ่านมาแล้วถามว่า “คุณยายเอาข้าวสุกคลุกงาดำทำอะไรอยู่หรือ”
นางตอบว่า “พ่อพราหมณ์ เนื่องจากธรรมคือความอ่อนน้อมด้วยกายวาจาใจต่อผู้ใหญ่ได้ตายไปแล้ว ฉันกำลังทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ธรรม”
พระอินทร์กล่าวตอบว่า “คุณยาย ธรรมเป็นสิ่งประเสริฐไม่มีวันตายหรอก มีอานุภาพเหมือนท้าวสหัสเนตร เป็นอมตะตลอดกาล”
นางแย้งขึ้นว่า “ถ้ายังไม่ตายหรือสูญหาย ทำไมคนบาปจึงมีความสุข อย่างลูกสะใภ้ของฉันที่ทุบตีขับไล่ฉันออกจากบ้านแล้วนางกลับมีลูกได้ ตอนนี้นางเป็นใหญ่อยู่ในบ้าน ในขณะที่ฉันถูกทอดทิ้งไร้ที่พึ่งพา”
พระอินทร์ยังย้ำเหมือนเดิมว่า “ธรรมยังไม่ตายและไม่มีวันสูญหายจากโลกนี้ และจะต้องมีอานุภาพด้วย เดี๋ยวเราจะฆ่าลูกสะใภ้กับลูกชายยายเสีย เพื่อแก้แค้นให้คุณยาย”
คุณยายเกิดความสงสารขึ้นมา ขออย่าให้ตายจากกันเลย ให้อยู่ด้วยกันอย่างเป็นสุขกับลูกชาย หลานและลูกสะใภ้ ก็พอแล้ว”
พระอินทร์เกิดความเลื่อมใสและชมเชยว่า “คุณยายนี่เป็นคนดีจริงๆ แม้จะถูกทุบตีขับไล่ยังไงก็ไม่ยอมละธรรม คือ เมตตา ก็ขอให้อยู่ร่วมกันอย่างเป็นสุข
แล้วพระอินทร์ก็บันดาลให้ลูกสะใภ้ นึกถึงแม่สามีและออกตามหา พอเจอกันแล้วก็ร้องห่มร้องไห้ก้มลงกราบแทบเท้าขอขมา แม่สามีก็ยกโทษให้ แล้วพากันกลับบ้านไปอยู่ด้วยกันอย่างมีความสุขตลอดชีวิต

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“ไม่ว่ากาลไหนๆ ศีลธรรมก็ไม่ตายจากโลกนี้”
“ธรรมเป็นอมตะ ไม่มีวันตาย”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
ธมฺม เสฏฺโฐ ชเนตสฺมึ
ธรรมะเป็นสิ่งประเสริฐสุดในหมู่คน (๑๑/๗๔)
สตญฺจ ธมฺโม น ชรํ อุเปติ
ธรรมะของคนดีไม่มีล้าสมัย (๑๕/๑๐๑)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม