พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๓๗ รุกขธัมมชาดก : ธรรมะสำหรับต้นไม้

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๓๗ รุกขธัมมชาดก
ธรรมะสำหรับต้นไม้

เมื่อท้าวสุวรรณมหาราชจะตาย ท่านได้ส่งข่าวไปถึงเทพยดาให้จับจองต้นไม้ พุ่มไม้ กอไผ่ และเครือไม้ทำเป็นวิมานอยู่ รุกขเทวดาตนหนึ่งบอกกับหมู่ญาติให้ไปอยู่กับต้นไม้ดีกว่า อย่าทำวิมานอยู่บนเนิน ให้อยู่ร่วมกันที่ป่ารัง พวกบัณฑิตต่างทำตามคำสั่งของรุกขเทวดา
ส่วนพวกเทพยดาที่ไม่ใช่บัณฑิตไม่ฟังคำ พากันไปสร้างวิมานอยู่ตามประตูวัง ประตูบ้าน ในถิ่นที่อยู่ของมนุษย์ เพื่อหวังในลาภยศ บ้างก็เลือกต้นไม้ใหญ่เป็นวิมานที่อยู่อาศัย
เช้าวันหนึ่งเกิดฝนตกลมพายุใหญ่ ถอนรากต้นไม้ใหญ่ล้มทั้งหมด เหลือเพียงป่ารังที่อยู่ติดชิดกันหนาแน่น พวกรุกขเทวดาต่างพาลูกหลานไปขออยู่กับเทวดาที่ป่ารัง
รุกขเทวดา ณ ป่ารัง จึงกล่าวว่า “ผู้ไม่เชื่อบัณฑิต แล้วพากันไปอยู่ในที่หาปัจจัยไม่ได้ ย่อมเป็นแบบนี้แหละ” แล้วพูดว่า “ญาติมีมากยิ่งดี ต้นไม้เกิดในป่ายิ่งมากยิ่งดี เพราะต้นไม้ยืนต้นอยู่โดดเดี่ยว ถึงจะใหญ่ลมย่อมพัดให้หักโค่นได้”

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“มีญาติพวกพ้องมาก เหมือนมีแขนขาเพิ่มขึ้น”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
สาธุ สมฺพหุลา ญาตี อปิ รุกฺขา อรญฺญชา
วาโต วหติ เอกฏฺฐํ พฺรหนฺตมฺปิ วนปฺปตึ
มีญาติพวกพ้องมากย่อมเป็นการดี เช่นเดียวกับไม้ในป่าที่มีจำนวนมาก
ต้นไม้ที่ขึ้นอยู่โดดเดี่ยว ถึงจะงอกงามใหญ่โตสักเท่าใด ลมพัดมาก็โค่นลงได้ (๒๗/๗๔)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม