กว่าจะเป็นผืนผ้าไตร ต้องทำอะไรกันบ้างต้นฝ้าย การทอผ้าไตรใช้ดอกฝ้ายเป็นวัสดุสำคัญ
เครื่องทอผ้า
การหีบดอกฝ้าย หรือการอิ้วดอกฝ้ายในถาดคือดอกฝ้าย ที่เก็บมาจากต้นฝ้าย สำหรับทอผ้าไตรจีวร
เครื่องมือแยกเมล็ดฝ้าย...ต้องฝ้ายนำเข้าเครื่องแยกเมล็ดฝ้ายซึ่งเรียกว่า "การอิ้วดอกฝ้าย"
ปุยสีขาวฟู ๆ คือปุยฝ้ายซึ่งเครื่องได้รีดเมล็ดฝ้ายออกไปเรียบร้อยแล้ว
การดีดฝ้ายอุปกรณ์ดีดฝ้าย ลักษณะคล้ายคันธนู
ใช้มือ หรือไม้ท่อนกลมเล็กขนาดประมาณคืบ ดีดที่เส้นเชือกซึ่งขึงตึงรั้งปลายทั้งสองข้างของเครื่องดีดเบา ๆ
ถ้ายิ่งดีดฝ้ายนานเท่าใด ฝ้ายจะยิ่งขาวเนียนขึ้นๆ จากของเดิมออกสีขาวหม่น
ใยฝ้ายที่ได้จากการดีด ฟูเบา ขาวเนียน
นอกจากนำไปทอเป็นผืนผ้า ใยผ้ายนี้ยังใช้ทำสำลี
ชนิดต่างๆ เช่น สำลีก้าน สำลีก้อน สำลีแผ่น หรือ ฯลฯ
การม้วนด้ายนำไปวางบนกระดานแผ่นยาว ม้วนด้วยไม้กลมๆ แล้วดึงไม้ออก
มีลักษณะใยฝ้ายเป็นหลอดเล็กๆ ตามภาพที่เห็นวางเรียงในถาด
การเข็นฝ้าย (การทำให้เป็นเส้นด้าย)นำใยฝ้ายที่ม้วนไว้ มาเข้าเครื่องเข็นฝ้าย เพื่อให้ใยฝ้ายม้วนตัวออกมาเป็นเส้นด้าย
ซึ่งยังใช้ไม่ได้ ต้องนำไปเข้าเครื่องระวิงอีกครั้งหนึ่ง
ด้ายสีขาว (ลักษณะสามเหลี่ยมทรงพีรามิด) ได้จากการนำใยฝ้ายที่ม้วนไว้เป็นหลอด ๆ
ส่งเข้าไป แล้วใช้มือขวาหมุนเครื่องระวิง ซึ่งจะเป็นเส้นด้ายออกมา แต่เส้นยังไม่สม่ำเสมอเท่ากัน
การปั่นฝ้าย ด้วยเครื่องมือปั่นฝ้าย ที่เรียกว่า หลา หรือ ไน
การนำเส้นด้าย ที่ได้จากการปั่นฝ้ายด้วยอุปกรณ์ที่เรียกว่าระวิง
ปั่นให้เส้นเรียบตรง เป็นเงามัน ด้วยเครื่องมือที่เรียกว่า "หลา หรือ ไน"
ซึ่งเป็นขั้นตอนสุดท้ายก่อนนำเส้นไหมไปถักทอเป็นผืนผ้า
งานถักรัดปะคด งานย้อมผ้า รีดผ้า ย้อมผ้า แล้วนำไปผึ่งลมหรือปั่นพอหมาด ๆ
รีดให้เรียบ
ย่ามพระผึ่งลมให้แห้งสนิท
พับให้เรียบร้อย จัดวางบนพานผ้าไตร สำหรับถวายพระสงฆ์ต่อไป
เป็นอันเสร็จพิธีทำผ้ากฐิน
หลวงปู่เฉลิม เจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน (พ.ศ.2558)
อายุ 80 ปีเศษ พรรษา 60 กว่า (ผู้โพสท์จำไม่ได้จริงๆ เคยกราบเรียนถามท่านหลายปีแล้ว)