เมล็ดไม้แดงคั่ว ของขบเคี้ยวพื้นบ้าน มีให้รับประทานเพียงปีละหนึ่งครั้ง

เมล็ดไม้แดงคั่วพร้อมรับประทาน ซึ่งได้รับจากชาวอำเภอแม่ลาน้อย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
ให้ถือติดไม้ติดมือมาแกะกินในห้องพักแก้เหงา (ประมาณ 200 กรัม แกะกินไปสามวันยังไม่พร่องไปสักเท่าไร)
เนื้อในของเมล็ดไม้แดง ลักษณะคล้ายเมล็ดแตงโม มีสีขาวนวล รสชาติจะกรอบ มัน มีกลิ่นหอม อร่อยกว่าเมล็ดแตงโม

เมล็ดไม้แดงคั่ว
ของขบเคี้ยวพื้นบ้าน มีให้รับประทานปีละหนึ่งครั้ง

เมล็ดไม้แดง หรือภาษาท้องถิ่นเรียกว่า" มะแต๊บจาลาน" ของว่างที่หาทานยากและมีราคาสูงมาก เพราะกว่าจะได้เมล็ดไม้แดงมา ต้องเข้าไปเก็บในป่า ปีนป่ายขึ้นบนภูเขา ในช่วงที่ฝักของไม้แดงแตกแล้วล่วงลงมา ถึงจะสามารถเก็บได้ ชาวบ้านแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน เล่าว่า ไม้แดงบางต้นมิใช่ว่าจะให้ดอกให้ผลทุกปี ไม้แดงบางต้นที่เคยให้ฝักอาจเว้นช่วงถึง 4 ปีจึงจะมีดอกและให้ฝักอีกครั้งหนึ่ง

ไม้แดงเป็นไม้ยืนต้น ผลัดใบ ขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง 15-30 ม. ฝักของต้นแดง มีลักษณะแบนแข็ง ผิวฝักเรียบมีสีน้ำตาลอมเทา เป็นรูปขอบขนานเรียวและโค้งงอที่ส่วนปลาย ฝักแก่แตกจากปลายลงสู่โคน แตกอ้าออกเป็น 2 ซีก ผนังของฝักที่แตกมักจะม้วนบิดงอ รูปรีแบน กว้างประมาณ 7 มม. ยาวประมาณ 1 ซม. ในหนึ่งฝักจะมีเมล็ดประมาณ 6-10 เมล็ด

เมล็ดต้นแดงมีลักษณะแบนเกือบกลม สีน้ำตาลเป็นมัน มีความกว้างประมาณ 0.35-0.5 นิ้วและยาวประมาณ 0.4-0.7 นิ้ว เปลือกหุ้มเมล็ดแข็งพอประมาณ ชาวบ้านจะนำเมล็ดของฝักแก่หรือแห้งมาคั่วให้หอม แกะเอาเปลือกออก แล้วกินเนื้อข้างใน ซึ่งเนื้อในมีสีขาวนวล รสชาติจะกรอบๆ มันๆ มีกลิ่นหอม และยังมีราคาแพงมาก

เมล็ดไม้แดงคั่ว อ.แม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน

เมล็ดไม้แดงคั่ว อ.แม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน

หนึ่งปีมีให้ทานครั้งเดียว สดใหม่ ด้วยราคาจากผู้เข้าไปเก็บในป่าโดยตรง ไม่ผ่านคนกลาง
เมล็ดไม้แดงคั่ว ลิตรละ 400 บาท (ราคาขายเมื่อวันที่ 13 เมษายน 2566 ที่บริเวณกาดผัด
หรือตลาดนัดหน้าศูนย์ศิลปาชีพในพระบรมราชูปถัมภ์ฯ สาขาแม่สะเรียง จ.แม่ฮ่องสอน)

ฝักของไม้แดง (ภาพประกอบจากเว็บไซต์ medthai.com)