[ข่าวมาแรง] - ภาคเหนือรับมือ PM2.5 (1) หน้ากาก Masqura X และนวัตกรรมป้องกันอากาศพิษ

ภาคเหนือรับมือ PM2.5 (1) หน้ากาก Masqura X และนวัตกรรมป้องกันอากาศพิษ

<span class="submitted-by">Submitted on Fri, 2024-03-08 21:59</span><div class="field field-name-field-byline field-type-text-long field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><p>วิชชากร นวลฝั้น รายงาน</p>
</div></div></div><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even" property="content:encoded"><p>ในห้วงที่จังหวัดภาคเหนือตอนบน มีค่าดัชนีคุณภาพอากาศเข้าขั้นเป็นอันตรายต่อสุขภาพ รายงานข่าวภายใต้โครงการ #ท้องถิ่นสร้างสื่อสอบ” ชวนอ่านบทสนทนากับผู้คนจากเชียงใหม่และภาคเหนือตอนบน เรื่องการรับมือมลพิษทางอากาศ และมุมมองต่อการแก้ไขปัญหา</p>
<p>โดยตอนแรกพูดคุยกับ ‘ว่าน วิริยา’ ผู้ช่วยหัวหน้าศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ผู้คิดค้น MasquaraX หน้ากากความดันบวกที่กรองอากาศบริสุทธิ์และดันอากาศพิษออกทำให้ผู้สวมใส่หายใจสะดวก โดยมีเป้าหมายกระจายหน้ากากให้กับอาสาสมัครดับไฟป่า ซึ่งเป็นผู้มีความเสี่ยงจากเหตุสำลักควันไฟหรือถูกไฟครอกเสียชีวิตขณะดับไฟป่า</p>
<p style="text-align: center;">
<iframe width="720" height="415" src="https://www.youtube.com/embed/g5DUtaf7S2s?si=ee3aFML39zPsOADV" title="YouTube video player" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture; web-share" allowfullscreen=""></iframe></p>
<p>สถานการณ์ฝุ่นควัน PM2.5 หลายปีที่ผ่านมาอยู่ในขั้นเลวร้ายและกระจายไปทั่วประเทศ โดยเฉพาะภาคเหนือตอนบน ที่ฤดูแล้งทุกปีวัดค่าคุณภาพอากาศเข้าขั้นมลพิษสูงติดอันดับโลก ที่ผ่านมามีการเรียกร้องรัฐบาลให้มีมาตรการป้องกัน และดูแลประชาชนให้มากยิ่งขึ้น อย่างที่จังหวัดเชียงใหม่มีการเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องสิทธิที่จะมีอากาศที่สะอาดหายใจติดต่อกันเป็นเวลาหลายปี อีกทั้งยังมีภาคประชาสังคมที่ออกมาทำบางอย่างเพื่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงกับเรื่องนี้อย่างจริงจัง</p>
<p>โดยรายงานข่าวภายใต้โครงการ “ท้องถิ่นสร้างสื่อสอบ” ชวนอ่านบทสนทนากับภาคประชาสังคม เอกชน และส่วนราชการในเชียงใหม่และจังหวัดภาคเหนือตอนบน เรื่องการรับมือปัญหามลพิษทางอากาศ รวมไปถึงมุมมองต่อการแก้ไขปัญหา ซึ่งจะแบ่งนำเสนอทั้งหมด 5 ตอน</p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53575293804_8fed7d4659_k.jpg" /></p>
<p><span style="color:#e67e22;">ว่าน วิริยา ผู้ช่วยหัวหน้าศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ (ที่มา: วิชชากร นวลฝั้น)</span></p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53574104187_43384c2bd3_c.jpg" /></p>
<p><span style="color:#e67e22;">ต้นแบบหน้ากาก MasquraX (ที่มา: ศูนย์สื่อสารองค์กรและนักศึกษาเก่าสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)</span></p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53575293809_55099f0744_c.jpg" /></p>
<p><span style="color:#e67e22;">ต้นแบบหน้ากาก MasquraX (ที่มา: ศูนย์สื่อสารองค์กรและนักศึกษาเก่าสัมพันธ์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่)</span></p>
<p>ว่าน วิริยา ผู้ช่วยหัวหน้าศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ สนใจศึกษาเรื่องมลพิษทางอากาศตั้งแต่เป็นนักศึกษาจนต่อมาภายหลังได้มาเป็นอาจารย์ภาควิชาเคมีของมหาวิทยาลัยแห่งนี้ยังทำงานอย่างต่อเนื่องด้วยความมุ่งหวังจะมีส่วนช่วยในการควบคุมหมอกควันอันเกิดจากไฟป่าเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและที่สำคัญที่สุดคือ ปลอดภัยสำหรับคนทำงานด้วย </p>
<p>หลายปีก่อนมีการแจกหน้ากากให้แก่ชาวบ้านที่อาสาเข้าไปดับไฟป่านับแสนชิ้น แต่ปรากฏว่าหน้ากากเหล่านั้นไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร คือคนใส่จะรู้สึกอึดอัดเกินไปทำให้ทำงานไม่สะดวก บางครั้งเช่นในปี 2563 หนักหนาถึงขั้นที่ว่า ผู้ปฏิบัติงานสำลักควันหรือถูกไฟครอกเสียชีวิตไปก็มี จึงเกิดความคิดว่าน่าจะมีวิธีป้องกันยังไงให้อาสาสมัครเหล่านั้นทำงานอย่างปลอดภัยและสะดวกสบาย และสุดท้ายคำตอบคือเป็นการประดิษฐ์หน้ากากขึ้นมา</p>
<p>หน้ากากนี้เรียกว่า “หน้ากากความดันบวก” (positive pressure mask) หรือในชื่อภาษาอังกฤษว่า MasquraX คือมีการกรองอากาศก่อนถึงพ่นอากาศที่บริสุทธิ์เข้าไปในหน้ากาก อากาศที่เป็นมลพิษจะถูกดันออกตลอดเวลาที่เปิดเครื่อง ดังนั้นจึงทำให้ผู้ที่สวมใส่หายใจสะดวกยิ่งขึ้น</p>
<p>หลายปีที่ผ่านมามีการพัฒนาหน้ากากความดันบวกให้มีประสิทธิภาพและน้ำหนักเบายิ่งขึ้น ให้เหมาะสมกับการใช้งานมากขึ้น อีกทั้งมีการทดลองให้ตัวหน้ากากสามารถกรองฝุ่นละออง pm 2.5 ผลปรากฎว่าสามารถลดได้ 95-99 เปอร์เซ็นต์ เลยทีเดียว </p>
<p>ปัจจุบันได้มีการมอบให้อาสาดับไฟป่าและเจ้าหน้าที่กรมป่าไม้ของอุทยานแห่งชาติศรีลานนา อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ ได้ใช้งาน จำนวน 60 ท่าน เพื่ออำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงานดับไฟป่า</p>
<p>นอกจากนี้ทางศูนย์วิจัยวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม ยังมีการทำห้องปลอดฝุ่นที่ได้ทำร่วมกับคณะวิศวกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เนื่องจากช่วงที่เกิดวิกฤตฝุ่น PM2.5 ประชาชนไม่มีที่หลบภัยจากมลพิษ โดยเฉพาะ 4 กลุ่มเสี่ยง คือ ผู้ป่วยโรคทางเดินหายใจ ผู้สูงอายุ เด็ก และผู้ที่ตั้งครรภ์ จึงได้จัดทำห้องปลอดฝุ่นในราคาประหยัดให้กับผู้ที่อยู่ในกลุ่มเสี่ยง พอภายหลังเริ่มมีกระบวนการในการสร้างให้โรงพยาบาลส่วนตำบล โรงเรียน สถานอนุบาลต่างๆ อีกทั้งยังได้รับการสนับสนุนจากบริษัทเอกชนที่อยากทำกิจกรรมเพื่อช่วยเหลือสังคมในการช่วยเหลือพื้นที่ต่างๆในภาคเหนือตอนบน</p>
<p>ส่วนทางภาครัฐหรือทางจังหวัดนั้นเป็นผู้ที่มารับความรู้ จึงได้มีจัดการอบรมวิธีการทำห้องปลอดฝุ่นให้ เพื่อให้ทางรัฐคำนวณและตั้งงบประมาณในปีถัดไปในการจัดทำห้องปลอดฝุ่น ส่วนจะทำหรือไม่ทำก็ขึ้นอยู่กับทางรัฐหรือทางจังหวัดอีกที เนื่องจากความคุ้มค่าของห้องปลอดฝุ่นขึ้นอยู่กับจำนวณผู้ที่ใช้งาน จึงต้องมีการคำนวณว่าทำแล้วมีความคุ้มค่าและมีการตอบรับจากประชาชนมากน้อยเพียงใด</p>
<p>ว่าน บอกว่า โครงการถัดไปคือจะทำฟิลเตอร์ที่สามารถล้างตัวเองได้ เนื่องจากฟิลเตอร์ปกติที่ใส่ตามเครื่องฟอกอากาศ หรือที่ใช้ในห้องปลอดฝุ่นใช้แล้วต้องทิ้งเลยไม่สามารถชะล้างเองได้ ฟิลเตอร์ตัวใหม่นี้ยังสามารถกรองฝุ่นได้ในระดับนาโน และสามารถล้างเองได้โดยการนำไปผึ่งแดด ฝุ่นก็จะสลายไปเอง แล้วสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้อีก โครงการนี้เป็นความร่วมมือระหว่างมหาวิทยาลัยเชียงใหม่และมหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ ซึงกำลังอยู่ในช่วงการทดลองและปรับปรุง</p>
<p>สุดท้ายมีความคาดหวังต่อสถานการณ์ฝุ่น PM2.5 จะได้รับการแก้ไขให้ดีขึ้น แม้ว่าอาจจะไม่ได้หมดไปเสียทีเดียว แต่ทุกฝ่ายต้องมีแบบแผนหรือมาตรการที่มารองรับมากขึ้น ประชาชนให้ความสนใจตื่นตัวกับปัญหานี้มากขึ้น และการช่วยเหลือจากภาคเอกชนและภาครัฐที่มากเพิ่มขึ้น</p>
</div></div></div><div class="field field-name-field-variety field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">/url]</div><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%99%E0%B8%B5%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A8" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">ดัชนีชี้วัดคุณภาพอาก�https://fb.me/prachatai : ทวิตเตอร์ https://twitter.com/prachatai : LINE ไอดี = @prachatai</div></div></div>

https://prachatai.com/journal/2024/03/108356