ทำไมยาลดไข้ทำให้ไข้ลดได้

ทำไมยาลดไข้ทำให้ไข้ลดได้

หน้าหนาวแบบนี้ อากาศพาลจะทำให้ป่วยเป็นไข้ได้ง่าย เมื่อเราป่วยเป็นไข้ เราก็จะถามหายาลดไข้
ซึ่งบ้านเรานิยมใช้พาราเซตามอลกัน สงสัยไหม... กินยาเข้าไป แล้วเจ้ายาพาราฯนี้ มันไปทำอะไร ไข้ถึงลดลง?

จริงๆแล้วปัจจุบันยังไม่มีใครเข้าใจการทำงานชัดๆของพาราเซตามอล... แต่ว่าเมื่อมันใช้ได้ผล ก็มีข้อสันนิษฐานแบบนี้

เวลาเรามีเชื้อโรคในกระแสเลือด (เช่นไวรัสหวัด) ร่างกายเราจะมีมาตรการตอบโต้
โดยเพิ่มอุณหภูมิร่างกายขึ้นให้ไวรัสในเลือดอยู่ไม่ได้ (เราจึงเป็นไข้) การเพิ่มอุณหภูมินี้
เกิดจากการที่ร่างกายหลั่งสารเคมีชื่อ โพรส-ตา-กลาน-ดิน (prostaglandin) ออกมา
เจ้าสารเคมีนี้จะมีผลกับสมองส่วนไฮโปทาลามัส (จริงๆชื่อพวกนี้บอกไว้เผื่ออยากรู้เท่านั้นอย่าเพิ่งตกใจ)
เมื่อไฮโปทาลามัสได้รับเจ้าโพรสตากลานดิน ก็กระตุ้นให้ร่างกายสร้างความร้อนขึ้นในทุกทางที่จะทำได้
เช่น เพิ่มอัตราการเผาผลาญพลังงาน ทำให้ขนลุกเพื่อกักอากาศร้อน ทำให้สั่นสะท้านเพื่อสร้างความร้อนในกล้ามเนื้อ
หรือแม้แต่ทำให้หลอดเลือดฝอยที่ผิวหนังตีบลงเพื่อให้เลือดไม่เดินไปคายความร้อนออกที่ผิวหนัง
ร่ายกายเราก็ร้อนขึ้น...ร้อนขึ้น หวังพิฆาตไวรัสร้ายให้สุกตายไปเสีย...
แต่ร่างกายเราก็ไม่ได้สมบูรณ์พร้อม บางครั้งมาตรการยับยั้งผู้บุกรุก ก็เป็นการสร้างอันตรายให้กับตัวเราเองด้วย
เพราะเมื่อร่างกายเราร้อนขึ้น จริงอยู่ว่าเชื้อโรคก็อยู่ไม่ได้ แต่ระบบต่างๆในร่างกายก็พาลจะเสียหายตามไป

ทีนี้เมื่อเรากินยาพาราเซตามอลเข้าไป ยานี้จะเข้าไปยับยั้งการสร้างโพรสตากลานดิน
เมื่อไม่มีโพรสตากลานดินไฮโปทาลามัสก็หยุดมาตรการเพิ่มความร้อน ไข้จึงลดลง...
ง่ายๆแบบนี้เอง

ปกติร่างกายคนเราจะมีอุณหภูมิอยู่ที่ 37˚เซลเซียส แต่ถ้าหากมีไข้ถึง 38˚ ก็ไม่ควรนอนใจแล้ว
ควรไปพบแพทย์เสียเนิ่นๆอย่าดื้อกินยาเอง เพราะหากไข้ยังสูงขึ้นเรื่อยๆไปถึง 40˚
ก็อาจอันตรายถึงชีวิตเนื่องจากเกิดภาวะเลือดออกในสมองได้