[ข่าวมาแรง] - ศูนย์ทนายสิทธิฯ ออกแถลงการณ์ต่อคำวินิจฉัยศาลรธน.ปมเสนอแก้ไข ม.112 เป็นการล้มล้า

ศูนย์ทนายสิทธิฯ ออกแถลงการณ์ต่อคำวินิจฉัยศาลรธน.ปมเสนอแก้ไข ม.112 เป็นการล้มล้างการปกครอง

<span class="submitted-by">Submitted on Thu, 2024-02-01 18:20</span><div class="field field-name-body field-type-text-with-summary field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even" property="content:encoded"><p>ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ออกแถลงการณ์ต่อคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเสนอแก้ไขกฎหมายมาตรา 112 เป็นการล้มล้างการปกครอง ย้ำบุคคลทั่วไปยังสามารถสะท้อนปัญหา วิจารณ์ รณรงค์ให้มีการแก้ไขหรือยกเลิกกฎหมายซึ่งกระทบต่อสิทธิเสรีภาพประชาชน อันรวมถึงมาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญาด้วยเช่นเดียวกัน</p>
<p> </p>
<p>1 ก.พ.2567 ผู้สื่อข่าวรายงานว่า ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ออกแถลงการณ์ต่อคำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเสนอแก้ไขกฎหมายมาตรา 112 เป็นการล้มล้างการปกครอง</p>
<p>โดยมีรายละเอียดแถลงการว่า จากกรณีที่ศาลรัฐธรรมนูญมีคำวินิจฉัยในวันที่ 31 มกราคม 2567 ว่าการกระทำของนายพิธา ลิ้มเจริญรัตน์ และพรรคก้าวไกลเป็นการใช้สิทธิหรือเสรีภาพเพื่อล้มล้างการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 49 วรรคหนึ่ง และสั่งการให้ทั้งสอง</p>
<p>1.เลิกการแสดงความคิดเห็น การพูด การเขียน การพิมพ์ การโฆษณา และการสื่อความหมายโดยวิธีอื่นเพื่อให้มีการยกเลิกประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112</p>
<p>2.ไม่ให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ด้วยวิธีการซึ่งไม่ใช่กระบวนการทางนิติบัญญัติโดยชอบ ที่จะเกิดขึ้นต่อไปในอนาคตด้วย ตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 49 วรรคสอง และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยวิธีพิจารณาของศาลรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2561 มาตรา 74</p>
<p>ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนซึ่งเป็นองค์กรให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายแก่ประชาชนจากการใช้อำนาจรัฐหลังการรัฐประหาร 2557 และประชาชนที่ใช้สิทธิเสรีภาพในการแสดงออกทางการเมือง รวมถึงการถูกดำเนินคดีมาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญา เห็นถึงปัญหาของบทบัญญัติและการบังคับใช้มาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญา ซึ่งหากนับตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2563 – 31 มกราคม 2567 มีผู้ถูกดำเนินคดีไม่น้อยกว่า 263 ราย จากจำนวน 288 คดี มีความกังวลอย่างยิ่งต่อคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ และมีความเห็นต่อคำวินิจฉัยและผลกระทบจากคำวินิจฉัยดังต่อไปนี้</p>
<p>1. คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ นั้นมีลักษณะเป็นการก้าวล่วงอำนาจนิติบัญญัติ กล่าวคือ การเสนอให้แก้ไขกฎหมายนั้นเป็นกระบวนการตามรัฐธรรมนูญที่กำหนดไว้โดยเฉพาะตามรัฐธรรมนูญ ร่างแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ดังกล่าวยังอยู่ระหว่างการรอการพิจารณา ยังไม่ถึงขั้นรับหลักการ ร่างดังกล่าวอาจผ่านการพิจารณาหรือไม่ หรือมีการแก้ไขไปจนแตกต่างจากร่างเดิมก็ได้ ซึ่งทั้งหมดเป็นอำนาจของสภาผู้แทนราษฎรร่วมกัน มิใช่อำนาจของผู้เสนอกฎหมายในการแก้ไขกฎหมายได้หากไม่ผ่านความเห็นชอบของสภาผู้แทนราษฎร</p>
<p>นอกจากนี้หากร่างกฎหมายดังกล่าวมีลักษณะเป็นการล้มล้างการปกครองก็ไม่อาจผ่านการพิจารณาของสภาผู้แทนราษฎร และวุฒิสภา รวมถึงพระมหากษัตริย์ก็ทรงอำนาจในการยับยั้งร่างกฎหมายที่ไม่ทรงเห็นชอบได้ชั่วคราว อีกทั้งรัฐธรรมนูญ 2560 ยังมีกลไกในการตรวจสอบความชอบด้วยกฎหมายทั้งก่อนและภายหลังการบังคับใช้ ซึ่งเป็นไปไม่ได้เลยที่ร่างกฎหมายฉบับใดฉบับหนึ่งจะผ่านการพิจารณาหากไม่ได้รับความเห็นชอบจากกระบวนการดังกล่าว</p>
<p>การใช้อำนาจตามมาตรา 49 รัฐธรรมนูญ สั่งให้เลิกไม่ให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ด้วยวิธีการซึ่งไม่ใช่กระบวนการทางนิติบัญญัติโดยชอบที่จะเกิดขึ้นต่อไปในอนาคต จึงเป็นการก้าวก่ายการใช้อำนาจนิติบัญญัติซึ่งมีกลไกในการตรวจสอบไว้โดยเฉพาะแล้ว ขัดต่อหลักการแบ่งแยกอำนาจ ซึ่งมีผลกระทบกระเทือนต่อระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขอย่างร้ายแรง</p>
<p>การเสนอร่างพระราชบัญญัติเพื่อแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ยังเป็นการใช้สิทธิในการที่จะเข้าไปมีส่วนร่วมในการบริหารรัฐกิจตาม ข้อ 25 ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง หรือ ICCPR ซึ่งคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติอธิบายว่า “การบริหารรัฐกิจ” หมายรวมถึงสิทธิของประชาชนในการใช้อำนาจนิติบัญญัติหรืออำนาจในฐานะสมาชิกของฝ่ายนิติบัญญัติ และสิทธิที่จะ “เลือกหรือเปลี่ยนรัฐธรรมนูญ หรือการตัดสินประเด็นสาธารณะผ่านการทำประชามติ”</p>
<p>2. ตามมาตรา 49 วรรคสองของรัฐธรรมนูญ ศาลรัฐธรรมนูญมีอำนาจสั่งได้เพียงให้เลิกการกระทำ ซึ่งหมายถึงการกระทำที่เกิดขึ้นแล้ว แต่คำวินิจฉัยดังกล่าวศาลรัฐธรรมนูญยังวินิจฉัยรวมไปถึงการกระทำในอนาคตในการเสนอแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ซึ่งอาจแตกต่างไปจากข้อเสนอของพรรคก้าวไกลก็เป็นได้ การสั่งอย่างคลุมเครือว่า ห้ามเสนอแก้ไขประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ด้วยวิธีการซึ่งไม่ใช่กระบวนการทางนิติบัญญัติโดยชอบ จึงเป็นคำสั่งที่เกินกว่าอำนาจของศาลรัฐธรรมนูญ</p>
<p>นอกจากนี้ แม้คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญจะเป็นเด็ดขาดและผูกพันองค์กรรัฐ แต่คำวินิจฉัยดังกล่าวย่อมไม่กระทบสิทธิเสรีภาพของประชาชนทั่วไปในการรณรงค์ให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา รวมถึงสิทธิเสรีภาพของสื่อมวลชนในการนำเสนอข่าวด้วยเช่นกัน</p>
<p>3. การแก้ไขประมวกฎหมายอาญามาตรา 112 นั้น ไม่เป็นการกระทบกระเทือนต่อสถานะของสถาบันกษัตริย์ซึ่งรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 รับรองไว้ในหมวด 1 และหมวด 2 หากมีการแก้ไขหรือแม้กระทั่งยกเลิกมาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญา ก็ไม่มีผลเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองหรือพระราชอำนาจ และพระมหากษัตริย์ก็ยังได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายที่บุคคลใด ๆ จะดูหมิ่น หมิ่นประมาทไม่ได้ เช่นเดียวกับบุคคลทั่วไป ซึ่งมิใช่การล้มล้างการปกครอง</p>
<p>4. การเป็นนายประกันให้กับบุคคลซึ่งถูกดำเนินคดีตามกฎหมายนั้นเป็นการสนับสนุนให้บุคคลเข้าถึงสิทธิในการปล่อยตัวชั่วคราวอันเป็นสิทธิขั้นพื้นฐานตามมาตรา 29 รัฐธรรมนูญ และตามข้อ 14 ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง หรือ ICCPR ซึ่งผลร้ายที่สุดของบุคคลที่เข้านายประกันคือต้องสูญเสียจำนวนเงินตามวงเงินประกันหากจำเลยหลบหนี การที่ศาลรัฐธรรมนูญนำข้อเท็จจริงดังกล่าวมาพิจารณาประกอบว่าพรรคก้าวไกลล้มล้างการปกครอง อันเป็นผลร้ายกับนายประกันเกินกว่าที่คาดหมาย อาจทำให้บุคคลทั่วไปไม่กล้าเป็นนายประกันคดีอาญา ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสิทธิในการได้รับการพิจารณาคดีที่เป็นธรรมของผู้ถูกดำเนินคดีอาญาอื่นๆ ในอนาคตอีกด้วย</p>
<p>5. การเสนอร่างพระราชบัญญัติเพื่อแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 เป็นการใช้สิทธิเสรีภาพในการแสดงออก ซึ่งได้รับการคุ้มครองภายใต้ ข้อ 19 ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง หรือ ICCPR เนื่องจากเป็นการแสดงความเห็นเกี่ยวกับปัญหาของมาตรา 112 และเป็นการแสดงความเห็นว่ามาตรา 112 ควรได้รับการแก้ไข</p>
<p>เพราะเหตุนี้ ศาลรัฐธรรมนูญจะออกคำสั่งจำกัดสิทธิดังกล่าวมิได้ เว้นแต่อาศัยอำนาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมาย และแสดงให้เห็นว่าการจำกัดมีความจำเป็นต่อการบรรลุวัตถุประสงค์ที่บัญญัติไว้ในข้อ 19(3) ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง หรือ ICCPR เช่น การรักษาความมั่นคงของชาติ ซึ่งคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติได้แสดงความเห็นว่า กฎหมายที่จำกัดสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกต้องไม่ถูกบังคับใช้เพื่อปกปิดข้อมูลที่เป็นประโยชน์สาธารณะ หรือเพื่อดำเนินคดีทางกฎหมายกับนักกิจกรรม หรือนักปกป้องสิทธิมนุษยชนที่เปิดเผยข้อมูลดังกล่าว โดยการอ้างว่ากระทำไปเพื่อรักษาความมั่นคงของชาติ หากต้องการจำกัดสิทธิดังกล่าว ศาลรัฐธรรมนูญต้องพิสูจน์ความสัมพันธ์ระหว่างการเสนอแก้ไขมาตรา 112 และภัยอันตรายต่อความมั่นคงของชาติ</p>
<p>ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน ขอยืนยันสิทธิเสรีภาพในการแสดงออก ว่าบุคคลทั่วไปยังสามารถสะท้อนปัญหา วิจารณ์ รณรงค์ให้มีการแก้ไขหรือยกเลิกกฎหมายซึ่งกระทบต่อสิทธิเสรีภาพประชาชน อันรวมถึงมาตรา 112 ประมวลกฎหมายอาญาด้วยเช่นเดียวกัน</p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53501174842_812b63cb43_k.jpg" /></p>
<p style="text-align: center;"><img alt="" src="https://live.staticflickr.com/65535/53501174837_89715e735f_k.jpg" /></p>
</div></div></div><div class="field field-name-field-variety field-type-taxonomy-term-reference field-label-hidden"><div class="field-items"><div class="field-item even"><a href="/category/%E0%B8%82%E0%B9%88%E0%B8%B2%E0%B8%A7" typeof="skos:Concept" property="rdfs:label skos:prefLabel" datatype="">ข�https://fb.me/prachatai : ทวิตเตอร์ https://twitter.com/prachatai : LINE ไอดี = @prachatai</div></div></div>

https://prachatai.com/journal/2024/02/107874