|
หัวข้อ: คนบูชางู-กบ-หมา ในศาสนาผี ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 20 มิถุนายน 2557 16:03:38 .
(http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_1-450x591.jpg) ภาชนะดินเผา ราว ๒,๕๐๐ ปีมาแล้ว มีลายเขียนรูปงู พบที่บ้านเชียง อ. หนองหาน จ. อุดรธานี คนบูชางู-กบ-หมา ในศาสนาผี ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว ศาสนาผี เป็นระบบความเชื่อของบรรพชนคนอุษาคเนย์ (อาเซียน) ดึกดำบรรพ์มากกว่า ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว ผีหรืออำนาจเหนือธรรมชาติของแต่ละชนผ่าชาติพันธุ์มีต่างกันบ้าง แต่ที่เชื่อร่วมกันกว้างขวางก็มี เช่น งู, ตะกวด, นก, กบ, หมา, ฯลฯ • งู, นาค งูเป็นสัตว์มีพิษร้ายและรุนแรงเกินกว่าคนจะแก้ไขได้ ประกอบกับภูมิภาคนี้เป็นเขตร้อนชื้น มีสัตว์เลื้อยคลานชุกชุมโดยเฉพาะงู คนเลยกลัวงู แล้วบูชางูเป็นสิ่งมีอำนาจเหนือธรรมชาติ โดยเชื่อว่ามีหลักแหล่งอยู่ในเรี้ยวในรูลึกลงไปในแผ่นดินที่ภายหลังเรียกบาดาล ซึ่งเป็นแหล่งน้ำมหึมาที่งูเป็นเจ้าของ แล้วบันดาลให้ผุดไหลออกมาจากใต้ดิน เรียกน้ำซึมน้ำซับ หรือซำ อำนวยความอุดมสมบูรณ์ให้ผู้คนในชุมชน เป็นเหตุให้คนทั้งหลายเซ่นวักงูเป็นผีศักดิ์สิทธิ์ มีฤทธิ์เดชคุ้มครองป้องกัน และบันดาลความอุดมสมบูรณ์ ภายหลังต่อมารได้รวมถึงสัตว์ร้ายอื่นๆ ด้วย เช่น จระเข้, ตะกวด (แลน), ฯลฯ ฉะนั้น ภาชนะดินเผาบางใบมีลายเป็นรูปงู เช่น ที่บ้านเชียง (จ.อุดรธานี) แล้วทำสืบเนื่องต่อมาจนถึงสมัยหลังๆ พบทั่วไปในยุคทวารวดี ความเชื่อในเรื่องงูเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์นี่แหละ ต่อไปจะได้รับยกย่องเป็นนาคหรือพญานาค • กบ กบเป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ มักพบเมื่อฝนตกทุกครั้งไป คนทั้งหลายเลยเชื่อว่ากบคือผู้นำน้ำจากท้องฟ้าให้ไหลหล่นลงมา อันเป็นสิ่งที่มนุษย์ในเขตร้อนชื้นต้องการเมื่อยามแล้งน้ำ ผู้คนพากันยกย่องกบเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ มีฤทธิ์เดชบันดาลความอุดมสมบูรณ์ให้บังเกิดแก่ชุมชนได้ ก็พากันเซ่นวักกบทั้งหลายเป็นผีสำคัญแต่นั้นมา จึงเกิดพิธีกรรมบูชากบคือบูชายัญ แล้วมีการละเล่นเต้นฟ้อนด้วยการเอาโคลนมาทาเนื้อตัวแข้งขาให้มีลวดลายอย่างกบ (เป็นต้นแบบให้ลายสักรูปต่างๆ สมัยหลัง) แล้วทำท่าย่อขาแข้งเหมือนกบ พร้อมกับเซ่นวักเครื่องมือทำมาหากิน เช่น มีด พร้า ขวาน ไถ เป็นต้น เครื่องมือสัมฤทธิ์ เช่น มโหระทึก จึงมีรูปกบเป็นสัญลักษณ์สำคัญประดับหน้ากลอง ฯลฯ ภาพเขียนบนเพิงผากับผนังถ้ำมีรูปคนทำท่าคล้ายกบ จะพบทั่วไปทั้งในบริเวณประเทศไทยและประเทศใกล้เคียง แต่ที่มีมากและยิ่งใหญ่ที่สุดอยู่ในมณฑลกวางสี ทางตอนใต้ของจีน ซึ่งเป็นหลักแหล่งของกลุ่มชนพูดตระกูลภาษาลาว-ไทย เมื่อ ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว คางคกที่ชาวบ้านสองฝั่งโขงเรียกคันคาก เป็นสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำเช่นเดียวกับกบและแสดงตัวพร้อมเสียงร้องเช่นเดียวกับกบ ชาวบ้านสองฝั่งโขงจึงยกย่องคางคกว่าเป็นสัตว์มีคุณเอาน้ำฝนมาให้คน แล้วแต่งนิทานเรื่องพญาคันคาก เป็นที่รู้จักแพร่หลายทั่วไปสืบจนทุกวันนี้ • หมา หมาเป็นสัตว์มีคุณต่อคน เพราะเป็นผู้เอาพันธุ์ข้าวจากฟ้าลงมาดินให้คนปลูก แล้วรู้จักกินเม็ดข้าวที่เอาเปลือกออกแล้ว คนเมื่อราว ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว จึงวาดรูปหมาเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ไว้ทำพิธีกรรมเคารพบูชาตามเพิงผาและถ้ำอันเป็นสถานที่ประกอบพิธีกรรมศักดิ์สิทธิ์ คนบางพวกเลยกินเนื้อหมาเพื่อเป็นพลัง นอกจากมีนิทานหมาเก้าหางแล้ว ชาวจ้วงในมณฑลกวางสีและชาวเวียดนามบางพวกยังปั้นรูปหมายกไว้ในศาลเพื่อเคารพบูชาเป็นสัตว์มีคุณสืบจนทุกวันนี้ (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_8-450x56.jpg) พิธีกรรมทางศาสนาผีของชุมชนหมู่บ้านในอุษาคเนย์ราว ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว มีรูปสัตว์ศักดิ์สิทธิ์หลายอย่าง เช่น นกกระเรียน, ตะกวด (แลน) ฯลฯ ลายเส้นจากรูปสลัก บนหน้ากลองทองสัมฤทธิ์ (มโหระทึก) ในวัฒนธรรมดองซอน พบที่เวียดนาม (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_13-450x210.jpg) กบและคนทำท่ากบในรูปสลักบนไหหิน ราว ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว ที่ทุ่งไหหิน แขวงเชียงขวาง ประเทศลาว (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_4-450x450.jpg) กบ ๔ ตัวบนหน้ากลองสัมฤทธิ์ พบที่เวียดนาม ราว ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_5-450x590.jpg) กบที่หลุดจากหน้ากลองมโหระทึกสัมฤทธิ์ พบที่ควนลูกปัด อ. คลองท่อม จ. สุราษฎร์ธานี (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_6.jpg) กบบนหน้ากลองมโหระทึก พบที่ ต. ท่าเรือ อ. เมือง จ. นครศรีธรรมราช (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_2-450x317.jpg) ลายเขียนสีรูปตะกวด (แลน) (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_3-450x271.jpg) ทัพพีดินเผา ทำเป็นรูปคล้ายงู (http://www.sujitwongthes.com/wp-content/uploads/2011/08/weekly19082554_9.jpg) พิธีกรรมทางศาสนาผีของชุมชนหมู่บ้านในอุษาคเนย์ราว ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว มีรูปสัตว์ศักดิ์สิทธิ์หลายอย่าง เช่น นกกระเรียน, ตะกวด (แลน) ฯลฯ ลายเส้นจากรูปสลักบนหน้ากลองทองสัมฤทธิ์ (มโหระทึก) ในวัฒนธรรมดองซอน พบที่เวียดนาม คัดจาก : "คนบูชางู-กบ-หมา ในศาสนาผี ๓,๐๐๐ ปีมาแล้ว" โดย สุจิตต์ วงษ์เทศ, หน้า ๘๕ หนังสือมติชนสุดสัปดาห์ ฉบับที่ ๑๗๖๖ ประจำวันที่ ๒๐-๒๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๗ |