[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

สุขใจในธรรม => จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม => ข้อความที่เริ่มโดย: Maintenence ที่ 24 เมษายน 2565 17:02:54



หัวข้อ: พุุทธศาสนสุภาษิต
เริ่มหัวข้อโดย: Maintenence ที่ 24 เมษายน 2565 17:02:54

(https://hilight.kapook.com/img_cms2/user/monticha/hilight/30102560_3_Hil_600x400.jpg)

พุุทธศาสนสุภาษิต

๑. อัตตวรรค คือ หมวดตน

๑. อตฺตา หเว ชิตํ เสยฺโย.
     ชนะตนนั่นแหละ เป็นดี.
     ขุ. ธ. ๒๕/๒๙.

๒. อตฺตา หิ กิร ทุทฺทโม.
    ได้ยินว่าตนแล ฝึกได้ยาก.
     ขุ. ธ. ๒๕/๓๖.

๓. อตฺตา สุทนฺโต ปุริสสฺส โชติ.
     ตนที่ฝึกดีแล้ว เป็นแสงสว่างของบุรุษ.
     สํ. ส. ๑๕/๒๔๘.

๔. อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ.
     ตนแล เป็นที่พึ่งของตน.
     ขุ. ธ. ๒๕/๓๖,๖๖.

๕. อตฺตา หิ อตฺตโน คติ.
    ตนเทียว เป็นคติของตน.
     ขุ. ธ. ๒๕/๖๖.

๖. อตฺตา หิ ปรมํ ปิโย.
     ตนแล เป็นที่รักยิ่ง.
     องฺ. สตฺตก. ๒๓/๙๙.

๗. นตฺถิ อตฺตสมํ เปมํ.
      ความรัก (อื่น) เสมอด้วยตนไม่มี.
      สํ. ส. ๑๕/๙.

๘. อตฺตนา ว กตํ ปาปํ อตฺตนา สงฺกิลิสฺสติ.
     ตนทำบาปเอง ย่อมเศร้าหมองเอง.
     ขุ. ธ. ๒๕/๓๗. ขุ. มหา. ๒๙/๓๗. ขุ. จู. ๓๐/๑๑๖.

๙. อตฺตนา อกตํ ปาปํ อตฺตนา ว วิสุชฺฌติ.
     ตนไม่ทำบาปเอง ย่อมหมดจดเอง.
     ขุ. ธ. ๒๕/๓๗. ขุ. มหา. ๒๙/๓๗. ขุ. จู. ๓๐/๑๑๖.

๑๐. อตฺตตฺถปญฺญา อสุจี มนุสฺสา.
       มนุษย์ผู้เห็นแก่ประโยชน์ตน เป็นคนไม่สะอาด.
       ขุ. สุ. ๒๕๑๓๓๙.

๑๑. อตฺตานํ ทมยนฺติ ปณฺฑิตา.
       บัณฑิต ย่อมฝึกตน.
       ม. ม. ๑๓/๔๘๗. ขุ. ธ. ๒๕/๒๕. ขุ. เถร. ๒๖/๓๘๙.

๑๒. อตฺตานํ ทมยนฺติ สุพฺพตา.
     ผู้ประพฤติดี ย่อมฝึกตน.
     ขุ. ธ. ๒๕/๓๔.

๑๓. อตฺตนา หิ สุทนฺเตน นาถํ ลภติ ทุลฺลภํ.
       ผู้มีตนฝึกดีแล้ว ย่อมได้ที่พึ่งซึ่งได้ยาก.
       ขุ. ธ. ๒๕/๓๖.

๑๔. โย รกฺขติ อตฺตานํ รกฺขิโต ตสฺส พาหิโร.
        ผู้ใดรักษาตนได้ ภายนอกของผู้นั้นก็เป็นอันรักษาด้วย.
        องฺ. ฉกฺก. ๒๒/๔๑๗.

๑๕. อตฺตานญฺเจ ปิยํ ชญฺญา รกฺเขยฺย นํ สุรกฺขิตํ.
       ถ้ารู้ว่าตนเป็นที่รัก ก็ควรรักษาตนนั้นให้ดี.
       ขุ. ธ. ๒๕/๓๖.

๑๖. ปริโยทเปยฺย อตฺตานํ จิตฺตเกฺลเสหิ ปณฺฑิโต.
       บัณฑิตพึงทำตนให้ผ่องแผ้วจากเครื่องเศร้าหมองจิต.
       สํ. มหา. ๑๙/๒๙. ขุ. ธ. ๒๕/๒๖.

๑๗. อตฺตานญฺเจ ตถา กยิรา ยถญฺญมนุสาสติ.
        ถ้าพร่ำสอนผู้อื่นฉันใด ก็ควรทำตนฉันนั้น.
        ขุ. ธ. ๒๕/๓๖.

๑๘. อตฺตนา โจทยตฺตานํ.
       จงเตือนตนด้วยตนเอง.
        ขุ. ธ. ๒๕/๖๖.

๑๙. ปฏิมํเสตมตฺตนา.
        จงพิจารณาตนด้วยตนเอง.
        ขุ. ธ. ๒๕/๖๖.

๒๐. ทุคฺคา อุทฺธรถตฺตานํ ปงฺเก สนฺโนว กุญฺชโร.
       จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น.
       ขุ. ธ. ๒๕/๕๘.

๒๑. อตฺตานุรกฺขี ภว มา อฑยฺหิ.
       จงเป็นผู้ตามรักษาตน อย่าได้เดือดร้อน.
       ขุ. ชา. ปกิณฺณก. ๒๗/๓๗๒.

๒๒. อตฺตานญฺจ น ฆาเตสิ.
       อย่าฆ่าตนเสียเลย.
       ขุ. ชา. มหา. ๒๘/๒๗๙.

๒๓. อตฺตานํ น ทเท โปโส.
        บุรุษไม่พึงให้ซึ่งตน.
        สํ. ส. ๑๕/๖๐.

๒๔. อตฺตานํ น ปริจฺจเช.
        บุรุษไม่พึงสละเสียซึ่งตน.
        สํ. ส. ๑๕/๖๐.

๒๕. อตฺตานํ นาติวตฺเตยฺย.
       บุคคลไม่ควรลืมตน.
       ขุ. ชา. ตึส. ๒๗/๕๐๓.
 
๒๖. อตฺตทตฺถํ ปรตฺเถน พหุนาปิ น หาปเย.
       ไม่ควรพร่าประโยชน์ตน เพราะประโยชน์ผู้อื่นแม้มาก.
       ขุ. ธ. ๒๕/๓๗.

๒๗. อตฺตานญฺเจ ปิยํ ชญฺญา น นํ ปาเปน สํยุเช.
        ถ้ารู้ว่าตนเป็นที่รัก ก็ไม่ควรประกอบตนนั้นด้วยความชั่ว.
        สํ. ส. ๑๕/๑๐๔.

๒๘. ยทตฺตครหึ ตทกุพฺพมาโน.
       ติตนเองเพราะเหตุใด ไม่ควรทำเหตุนั้น.
       ขุ. ส. ๒๕/๔๘๖.

ที่มา วัดป่าดอยแสงธรรม



หัวข้อ: Re: พุุทธศาสนสุภาษิต
เริ่มหัวข้อโดย: Maintenence ที่ 12 กรกฎาคม 2565 19:03:14
(https://hilight.kapook.com/img_cms2/user/monticha/hilight/30102560_3_Hil_600x400.jpg)

พุุทธศาสนสุภาษิต

๒. อัปปมาทวรรค คือ หมวดไม่ประมาท

๒๙. อปฺปมาโท อมตํปทํ.
      ความไม่ประมาท เป็นทางไม่ตาย.
      ขุ. ธ. ๒๕/๑๘. ขุ. ชา. ตึส. ๒๗/๕๒๔.

๓๐. อปฺปมาทญฺจ เมธาวี ธนํ เสฏฐํว รกฺขติ.
      ปราชญ์ย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้ เหมือนทรัพย์ประเสริฐสุด.
      ม. ม. ๑๓/๔๘๘. สํ. ส. ๑๕/๓๖. ขุ. ธ. ๒๕/๑๘. ขุ. เถร. ๒๖/๓๙๐.

๓๑. อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ.
      บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท.
      สํ. ส. ๑๕/๑๒๖. องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๕๓. ขุ. ธ. ๒๕/๑๙. ขุ. อิติ. ๒๕/๒๔๒.

๓๒. อปฺปมาเท ปโมทนฺติ.
       บัณฑิตย่อมบันเทิงในความไม่ประมาท.
       ขุ. ธ. ๒๕/๑๘.

๓๓. อปฺปมตฺตา น มียนฺติ.
       ผู้ไม่ประมาท ย่อมไม่ตาย.
       ขุ. ธ. ๒๕/๑๘. ขุ. ชา. ตึส. ๒๗/๕๒๔.

๓๔. อปฺปมตฺโต หิ ฌายนฺโต ปปฺโปติ วิปุลํ สุขํ.
       ผู้ไม่ประมาทพินิจอยู่ ย่อมถึงสุขอันไพบูลย์.
       ม. ม. ๑๓/๔๘๘. สํ. ส. ๑๕/๓๖. ขุ. ธ. ๒๕/๑๘. ขุ. เถร. ๒๖/๓๙๐.

๓๕. อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโต.
       บัณฑิตผู้ไม่ประมาท ย่อมได้รับประโยชน์ทั้งสอง.
       สํ. ส. ๑๕/๑๒๖. องฺ. ปญฺจก. ๒๒/๕๓. ขุ. อิติ. ๒๕/๒๔๒.

๓๖. อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ.
       ท่านทั้งหลายจงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อม.
       ที. มหา. ๑๐/๑๘๐. สํ. ส. ๑๕/๒๓๑.

๓๗. อปฺปมาทรตา โหถ.
       ท่านทั้งหลายจงเป็นผู้ยินดีในความไม่ประมาท.
       ขุ. ธ. ๒๕/๕๘.


๓. กัมมวรรค คือ หมวดกรรม

๓๘. กมฺมํ สตฺเต วิภชติ ยทิทํ หีนปฺปณีตตาย.
        กรรมย่อมจำแนกสัตว์ คือให้ทรามและประณีต.
        ม. อุป. ๑๔/๓๘๕.

๓๙. ยงฺกิญฺจิ สิถิลํ กมฺมํ น ตํ โหติ มหปฺผลํ.
        การงานอะไร ๆ ที่ย่อหย่อน ย่อมไม่มีผลมาก.
        นัย-สํ. ส. ๑๕/๖๘.

๔๐. สานิ กมฺมานิ นยนฺติ ทุคฺคตึ.
        กรรมชั่วของตนเอง ย่อมนำไปสู่ทุคติ.
        ขุ. ธ. ๒๕/๔๗.

 ๔๑. สุกรํ สาธุนา สาธุ.
        ความดี อันคนดีทำง่าย.
        วิ. จุล. ๗/๑๙๕. ขุ. อุ. ๒๕/๑๖๗.

๔๒. สาธุ ปาเปน ทุกฺกรํ.
        ความดี อันคนชั่วทำยาก.
        วิ. จุล. ๗/๑๙๕. ขุ. อุ. ๒๕/๑๖๗.

๔๓. อกตํ ทุกฺกฏํ เสยฺโย.
       ความชั่ว ไม่ทำเสียเลยดีกว่า.
       สํ. ส. ๑๕/๖๘. ขุ. ธ. ๒๕/๕๖.

๔๔. ปจฺฉา ตปฺปติ ทุกฺกฏํ.
        ความชั่วย่อมเผาผลาญในภายหลัง.
        สํ. ส. ๑๕/๖๘. ขุ. ธ. ๒๕/๕๖.

๔๕. กตญฺจ สุกตํ เสยฺโย.
        ความดี ทำนั่นแล ดีกว่า.
        สํ. ส. ๑๕/๖๘. ขุ. ธ. ๒๕/๕๖.

 ๔๖. น ตํ กมฺมํ กตํ สาธุ ยํ กตฺวา อนุตปฺปติ.
         ทำกรรมใดแล้วร้อนใจภายหลัง กรรมที่ทำแล้วนั้นไม่ดี.
         สํ. ส. ๑๕/๘๑. ขุ. ธ. ๒๕/๒๓.

๔๗. ตญฺจ กมฺมํ กตํ สาธุ ยํ กตฺวา นานุตปฺปติ.
        ทำกรรมใดแล้วไม่ร้อนใจภายหลัง กรรมที่ทำแล้วนั้นแลเป็นดี.
        สํ. ส. ๑๕/๘๑. ขุ. ธ. ๒๕/๒๓.

๔๘. สุกรานิ อสาธูนิ อตฺตโน อหิตานิ จ.
       การที่ไม่ดีและไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ทำได้ง่าย.
       ขุ. ธ. ๒๕/๓๗.

 ๔๙. ยํ เว หิตญฺจ สาธุญฺจ ตํ เว ปรมทุกฺกรํ.
        การใดแลเป็นประโยชน์ด้วย ดีด้วย การนั้นแลทำได้ยากยิ่ง.
        ขุ. ธ. ๒๕/๓๗.

๕๐. น หิ ตํ สุลภํ โหติ สุขํ ทุกฺกฏการินา.
        สุขไม่เป็นผลอันคนทำชั่วจะได้ง่ายเลย.
        สํ. ส. ๑๕/๑๐๔.

๕๑. กลฺยาณการี กลฺยาณํ. ปาปการี จ ปาปกํ.
       ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว.
       สํ. ส. ๑๕/๓๓๓. ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๘๔.

๕๒. กมฺมุนา วตฺตตี โลโก.
       สัตวโลกย่อมเป็นไปตามกรรม.
       ม. ม. ๑๓/๖๔๘. ขุ. สุ. ๒๕/๔๕๗.

๕๓. นิสมฺม กรณํ เสยฺโย.
       ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า.
        ว. ว.

๕๔. กตสฺส นตฺถิ ปฏิการํ.
       สิ่งที่ทำแล้ว ทำคืนไม่ได้.
       ส. ส.

๕๕. ปฏิกจฺเจว ตํ กยิรา ยํ ชญฺญา หิตมตฺตโน.
       รู้ว่าการใดเป็นประโยชน์แก่ตน พึงรีบทำการนั้นเทียว.
       สํ. ส. ๑๕/๘๑.
 
๕๖. กยิรา เจ กยิราเถนํ.
       ถ้าจะทำ ก็พึงทำการนั้น (จริง ๆ).
       สํ. ส. ๑๕/๖๗. ขุ. ธ. ๒๕๑๕๖.

๕๗. กเรยฺย วากฺยํ อนุกมฺปกานํ.
       ควรทำตามถ้อยคำของผู้เอ็นดู.
       ขุ. ชา. ทสก. ๒๗/๒๗๒.

๕๘. กาลานุรูปํว ธุรํ นิยุญฺเช.
       พึงประกอบธุระให้เหมาะแก่กาลเทียว.
       ว. ว.

๕๙. รกฺเขยฺย อตฺตโน สาธุํ ลวณํ โลณตํ ยถา.
       พึงรักษาความดีของตนไว้ ดังเกลือรักษาความเค็ม.
       ส. ส.

๖๐. กิจฺจานุกุพฺพสฺส กเรยฺย กิจฺจํ.
      พึงทำกิจแก่ผู้ช่วยทำกิจ.
      ขุ. ชา. ทสก. ๒๗/๘๔.

๖๑. นานตฺถกามสฺส กเรยฺย อตฺถํ.
      ไม่พึงทำประโยชน์แก่ผู้มุ่งความพินาศ.
       ขุ. ชา. ทสก. ๒๗/๘๔.

๖๒. มา จ สาวชฺชมาคมา.
       อย่ามาถึงกรรมอันมีโทษเลย.
       ส. ฉ.


๔. กิเลสวรรค คือ หมวดกิเลส

 ๖๓. สงฺกปฺปราโค ปุริสสฺส กาโม.
        ความกำหนัดเพราะดำริ เป็นกามของคน.
        สํ. ส. ๑๕/๓๒. อง. ฉกฺก. ๒๒/๔๖๐.

๖๔. น สนฺติ กามา มนุเชสุ นิจฺจา.
       กามทั้งหลายที่เที่ยง ไม่มีในมนุษย์.
       สํ. ส. ๑๕/๓๑.

๖๕. กาเมหิ โลกมฺหิ น อตฺถิ ติตฺติ.
       ความอิ่มด้วยกามทั้งหลาย ไม่มีในโลก.
       ม. ม. ๑๓/๔๑๒. ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๗.

๖๖. น กหาปณวสฺเสน ติตฺติ กาเมสุ วิชฺชติ.
       ความอิ่มในกามทั้งหลาย ย่อมไม่มีเพราะฝนคือกหาปณะ.
       ขุ. ธ. ๒๕/๔๐. ขุ. ชา. ติก. ๒๗/๑๐๒.

๖๗. นตฺถิ กามา ปรํ ทุกฺขํ.
       ทุกข์ (อื่น) ยิ่งกว่ากาม ย่อมไม่มี.
       ขุ. ชา. เอกาทสก. ๒๗/๓๑๕.

๖๘. นตฺถิ ตณฺหาสมา นที.
       แม่น้ำเสมอด้วยตัณหา ไม่มี.
       ขุ. ธ. ๒๕/๔๘.

๖๙. อิจฉา โลกสฺมิ ทุชฺชหา.
       ความอยากละได้ยากในโลก.
       ส. ส. ๑๕/๖๑.

๗๐. อิจฺฉา หิ อนนฺตโคจรา.
       ความอยากมีอารมณ์หาที่สุดมิได้เลย.
       ขุ. ชา. ทุก. ๒๗/๙๔.

๗๑. อิจฺฉา นรํ ปริกสฺสติ.
       ความอยากย่อมเสือไสซึ่งนรชน.
       สํ. ส. ๑๕/๖๑.

๗๒. นตฺถิ ราคสโม อคฺคิ.
       ไฟเสมอด้วยราคะ ไม่มี.
        ขุ. ธ. ๒๕-๔๒,๔๘.

๗๓. โลโภ ธมฺมานํ ปริปนฺโถ.
       ความโลภเป็นอันตรายแห่งธรรมทั้งหลาย.
       สํ. ส. ๑๕/๕๙.

๗๔. อติโลโภ หิ ปาปโก.
       ความละโมบเป็นบาปแท้.
       วิ. ภิ. ๓/๙๖. ขุ. ชา. เอก. ๒๗/๔๔.

๗๕. นตฺถิ โมหสมํ ชาลํ.
       ข่ายเสมอด้วยโมหะ ไม่มี.
       ขุ. ธ. ๒๕/๔๘.

๗๖. ภิยฺโย จ กาเม อภิปตฺถยนฺติ.
       ผู้บริโภคกาม ย่อมปรารถนากามยิ่งขึ้นไป.
       ม. ม. ๑๓/๔๑๑. ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๗.

๗๗. อูนา ว หุตฺวาน ชหนฺติ เทหํ.
       ผู้บริโภคกามเป็นผู้พร่อง ละร่างกายไป.
       ม. ม. ๑๓/๔๑๒. ขุ. เถร. ๒๖/๓๗๗.

๗๘. โภคตณฺหาย ทุมฺเมโธ หนฺติ อญฺเญว อตฺตนํ.
       ผู้มีปัญญาทราม ย่อมฆ่าตนเองเหมือนฆ่าผู้อื่น เพราะอยากได้โภคทรัพย์.
       ขุ. ธ. ๒๕/๖๓.

๗๙. อวิชฺชานิวุตา โปสา.
       คนทั้งหลายอันอวิชชาหุ้มห่อไว้.
       วิ. จุล. ๗/๔๐๐. องฺ. จตุกฺก. ๒๑/๙๓.


ที่มา วัดป่าดอยแสงธรรม