|
หัวข้อ: พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๓๕ โกมาริยปุตตชาดก : ลิงเกเรกลับใจ เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 26 พฤศจิกายน 2566 08:13:45 (http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/13576513404647__500_320x200_.jpg) พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๑๓๕ โกมาริยปุตตชาดก ลิงเกเรกลับใจ ในอดีตกาลเมื่อพระเจ้าพรหมทัตครองราชสมบัติอยู่ในเมืองพระนครพาราณสี ในครั้งนั้นพระโพธิสัตว์เกิดในตระกูลพราหมณ์ มีชื่อว่า โกมาริยปุต เมื่อโตเป็นหนุ่มโกมาริยปุต ได้ออกบวชเป็นฤๅษีอยู่ในป่าหิมพานต์ และในป่าหิมพานต์นั้นก็มีฤๅษีอยู่จำนวนมาก ฤๅษีเหล่านั้นส่วนใหญ่ไม่ได้ปฏิบัติธรรมยุ่งแต่เรื่องหาผลไม้กิน และเล่นสนุกไปวันๆ เท่านั้น ในที่ไม่ใกล้ไม่ไกลจากอาศรมของพระฤๅษีเหล่านั้นได้มีลิงตัวหนึ่งอาศัยอยู่บนต้นไม้ มันเที่ยวจดจำการเล่นตลกคะนองของพระฤๅษีทั้งหลาย แล้วนำมาทำตามอย่างให้พวกฤๅษีดูเป็นประจำ ต่อมาพระฤๅษีเหล่านั้นได้พากันไปตามหมู่บ้าน เพื่อต้องการเสพรสเปรี้ยว หวาน มัน เค็ม จำเดิมแต่วันที่พระฤๅษีเหล่านั้นไปแล้ว พระโพธิสัตว์ก็ย้ายมาอาศัยอยู่บริเวณนั้น ลิงตัวนั้นไม่รู้จักพระโพธิสัตว์คิดว่าฤๅษีก็คงจะเหมือนๆ กัน จึงมาแสดงท่าทางตลกคะนองให้พระโพธิสัตว์ดู พระโพธิสัตว์เห็นเช่นนั้นจึงดีดนิ้วมือแล้วสั่งสอนให้ลิงทำตัวให้เรียบร้อย ให้รู้จักสำรวมกิริยามารยาท อยู่ในบริเวณอาณาเขตของผู้ทรงศีล พระโพธิสัตว์ได้สอนทำนองนี้อยู่เนืองๆ จนลิงกลายเป็นสัตว์สำรวมกิริยามารยาท พระโพธิสัตว์อยู่ในที่นั้นได้ไม่นานก็หลีกไปบำเพ็ญสมณะที่อื่นอีก ครั้นพระโพธิสัตว์จากไป ฤๅษีเหล่านั้นก็กลับมาพบเห็นลิงตัวนั้นสำรวมกิริยามารยาทงดงามดี ก็แปลกใจว่าทำไมลิงจึงเปลี่ยนไป เมื่อไต่ถามก็ได้ความว่า ที่มันเปลี่ยนเป็นลิงเรียบร้อยน่ารัก ก็เพราะได้ฟังคำสอนของอาจารย์โกมาริยปุตผู้รอบรู้ ฤๅษีเหล่านั้นฟังลิงพูดแล้วก็กล่าวตำหนิว่า “ไอ้ลิงเอ๋ย! ต่อให้คนเราหว่านพืชลงบนแผ่นหินแล้วมีฝนตกลงมาทุกๆ วัน พืชนั้นก็ไม่อาจงอกงามได้ เพราะแผ่นหินไม่ใช่เนื้อนา เจ้านี้ฟังธรรม ได้ฟังเรื่องฌานมา อย่าคิดว่าเจ้าจะเจริญฌานได้ เพราะเจ้ามันก็แค่เป็นสัตว์ดิรัจฉาน ยังอยู่ห่างไกลจากภูมิฌาน ไม่อาจเจริญฌานให้เกิดขึ้นได้หรอก” นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า “พาลเมื่ออยู่ใกล้บัณฑิตก็อาจกลับตัวเป็นคนดี” พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า โย พาโล มญฺญตี พาลฺยํ ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส ผู้เป็นพาล แต่รู้ตัวว่าเป็นพาล ยังนับว่าเป็นบัณฑิตได้บ้าง (๒๕/๒๐) ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม |