[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

นั่งเล่นหลังสวน => สุขใจ ไปเที่ยว => ข้อความที่เริ่มโดย: Kimleng ที่ 12 สิงหาคม 2567 18:13:16



หัวข้อ: หอไตรกลางน้ำ วัดคูยาง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร
เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 12 สิงหาคม 2567 18:13:16
(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/88134379022651_452994655_1891262914722713_837.jpg)
หอไตรกลางน้ำ วัดคูยาง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร

วัดคูยาง พระอารามหลวง
ต.ในเมือง อ.เมือง จ.กำแพงเพชร

วัดคูยาง พระอารามหลวง (Wat Kooyang  Royal Monastery) เป็นวัดหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ ตั้งอยู่เลขที่ ๒๗ ถนนราชดำเนิน ซอย ๓ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร  เหตุที่เรียกว่าวัดคูยาง เพราะมีชาวยาง (กะเหรี่ยง) มาบูรณะวัดโบราณแห่งนี้  ชาวยางขุดคูน้ำล้อมรอบวัด จึงเรียกกันว่า วัดคูยาง   เป็นพระอารามหลวง  สภาพเดิมเป็นวัดเก่าแก่ ไม่ปรากฏหลักฐานอะไร แต่มีผู้สันนิษฐานว่าสร้างมาแล้วไม่น้อยกว่า ๔๐๐ ปี  จนเข้าสู่สมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๔ จึงได้มีผู้ก่อตั้งวัดขึ้นมาใหม่ในบริเวณที่ตั้งเดิม ในปี พ.ศ.๒๓๙๔-๒๓๙๙  สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติระบุว่าตั้งวัดเมื่อ พ.ศ.๒๓๙๗ ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ ๑๕ มกราคม พ.ศ.๒๕๒๔

ภายในพระอุโบสถมีพระพุทธรูปประธาน มีพระนามพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๙ ว่า “พระพุทธวชิรปราการ” มีความหมายว่า พระพุทธรูปประจำเมืองกำแพงเพชร  นอกจากนี้ยังมี หอไตร ซึ่งตั้งอยู่กลางน้ำยกใต้ถุนสูง เป็นภูมิปัญญาของชาวพื้นเมืองที่จะรักษาพระไตรปิฎกไว้ มีเนื้อหากล่าวถึงหอไตรนี้ ในพระราชนิพนธ์เสด็จประพาสต้นเมืองกำแพงเพชรของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕)  


หอไตรวัดคูยาง จังหวัดกำแพงเพชร
หอไตรวัดคูยาง จังหวัดกำแพงเพชร เป็นโบราณสถานที่มีค่าที่สุดและมีเหลืออยู่เพียงแห่งเดียวในจังหวัดกำแพงเพชร สร้างอยู่ในเขตพุทธาวาส เป็นสถาปัตยกรรมสมัยรัตนโกสินทร์ ใช้เป็นที่เก็บรักษาพระไตรปิฎก  สร้างไว้กลางน้ำและมีใต้ถุนสูงเพื่อป้องกันปลวก แมลง และหนูเข้าไปกัดทำลายพระไตรปิฎก หนังสือ คัมภีร์ทางพระพุทธศาสนา และมีโบราณศิลปวัตถุที่สำคัญทรงคุณค่าเก็บรักษาอยู่จนถึงปัจจุบัน เมื่อต้องการใช้จะใช้สะพานและบันไดเชื่อมข้ามไป เมื่อเลิกใช้ก็ดึงสะพานและบันไดออก  

หอไตรนี้ ในพระราชนิพนธ์เสด็จประพาสต้นเมืองกำแพงเพชรของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว มีเนื้อหากล่าวถึง ว่า หอไตรวัดคูยาง เป็นอาคารทรงไทยพื้นถิ่นกำแพงเพชร สร้างด้วยไม้ หลังคามุงกระเบื้องเกล็ด ใต้ถุนสูง กว้าง ๖ เมตร ยาว ๑๒ เมตร ตั้งอยู่กลางคูน้ำเดิม ภายในอาคารเป็นโถงโล่ง โถงกลางมีเสากลมรองรับด้านละสามต้น หลังคาโถงกลางเป็นทรงจั่ว มีช่อฟ้าหางหงส์ทำด้วยปูนปั้น ประดับอยู่รอบจั่วทั้งสองด้าน มีหลังคาปีกนกคลุมฝาผนังทั้งสี่ด้าน ฝาผนังเป็นแบบฝาปะกน ฝาผนังด้านข้างมีหน้าต่างข้างละสี่ช่อง ฝาผนังด้านหน้าและหลังมีประตูด้านละหนึ่งช่อง และมีหน้าต่างด้านละสองช่อง มีพาไล (มุขที่มีชายคาคลุมและมีเสารองรับ) ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง พาไลเป็นชั้นลดลงมาจากโถง มีบันไดขนาดสามขั้นพาดขึ้นไปสู่โถงใน ทั้งด้านหน้าและหลัง เฉพาะพาไลด้านหน้ามีนอกชานยื่นออกไปตรงกลาง ใช้เป็นที่พาดบันไดขนาด ๗ ขั้น เชื่อมต่อกับสะพานไปยังพื้นดิน ภายในหอไตรแห่งนี้ มีโบราณศิลปวัตถุที่สำคัญ และทรงคุณค่ายิ่ง ประกอบไปด้วย ตู้พระธรรมลายรดน้ำลงรักปิดทองโดยรอบ เขียนเป็นภาพต่างๆ ด้วยฝีมือช่างราวสมัยต้นกรุงรัตนโกสินทร์ ที่มีความประณีตงดงามมาก จำนวน ๕ หลัง หีบพระธรรม มีลายรดน้ำลงรักปิดทอง และเป็นแบบเหล็ก อยู่ในสมัยรัชกาลที่ ๓ ถึง ๕ ธรรมาสน์เท้าสิงห์ ศิลปะสมัยรัตนโกสินทร์ ทำด้วยไม้ลงรักปิดทอง เป็นเครื่องสังเค็ด หรือทานวัตถุที่ถวายแด่สงฆ์เมื่อเวลาปลงศพหรือมีงานศพ เอกสารโบราณบรรจุอยู่ในตู้และหีบ มีทั้งที่เป็นใบลานและสมุดข่อย ผ้าห่อคัมภีร์ เป็นผ้าพิมพ์ลายอย่างลายไทย พระบฏ เป็นแผ่นผ้าฝ้ายสีขาว เขียนสีเป็นภาพเล่าเรื่องเวสสันดรชาดก จำนวน ๑๓ กัณฑ์ ใช้ในงานเทศกาลเทศน์มหาชาติกลางเดือน ๑๐ ของวัดคูยาง แต่ขณะนี้มีเหลืออยู่เพียง ๙ กัณฑ์เท่านั้น

นอกจาก "หอไตรวัดคูยาง" เป็นสถานที่ที่มีคุณค่าทางประวัติศาสตร์แล้ว วัดคูยางยังเป็นศูนย์เผยแพร่พระพุทธศาสนา เป็นสำนักเล่าเรียนพระธรรมวินัยของพระภิกษุสามเณรและประชาชนทั่วไป เป็นสนามสอบบาลีสนามหลวงประจำจังหวัด และเป็นศูนย์รวมการปกครองของคณะสงฆ์จังหวัดกำแพงเพชรในปัจจุบัน



(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/45765841959251_7_Copy_.jpg)
พระพุทธวชิรปราการ พระประธานอุโบสถวัดคูยาง กำแพงเพชร

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/37126210166348_12_Copy_.jpg)

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/37650287979178_1._Copy_.jpg)
อุโบสถ วัดคูยาง กำแพงเพชร 
รากฐานอุโบสถก่อด้วยศิลาแลงหันหน้าไปทางทิศตะวันออก ตั้งอยู่บริเวณวัดด้านเหนือ


(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/67118276821242_3_Copy_.jpg)
หอไตร โบราณสถานสำคัญของวัดคูยาง
หอไตร หมายถึงอาคารหรือสิ่งปลูกสร้างที่มีลักษณะเป็นหอสูงสำหรับเก็บคัมภีร์พระไตรปิฎก หรือหนังสือธรรมทางพุทธศาสนา
เรียกว่าหอพระไตร ก็มี หอพระธรรม ก็มี  หากเป็นหอไตรที่สร้างในเขตพระราชฐานจะเรียกว่า หอพระมณเฑียรธรรม

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/76076671356956_10_Copy_.jpg)

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/27976805882321_11_Copy_.jpg)

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/36050186595982_13_Copy_.jpg)
หน้าบัน โบราณวัตถุของวัดคูยาง

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/78557017279995_14_Copy_.jpg)
หน้าบันสลักตัวอักษร "ศักราชล่วง ๒๔๖๑" ซึ่งตรงกับรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖)

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/22754837489790_15_Copy_.jpg)