|
หัวข้อ: [ข่าวมาแรง] - วิเคราะห์เลือกตั้ง อบจ. จุดเริ่มต้นของการปรับตัว ความเชื่อมโยงการเมืองระดับชา เริ่มหัวข้อโดย: สุขใจ ข่าวสด ที่ 21 มกราคม 2568 22:02:50 วิเคราะห์เลือกตั้ง อบจ. จุดเริ่มต้นของการปรับตัว ความเชื่อมโยงการเมืองระดับชาติ
<span>วิเคราะห์เลือกตั้ง อบจ. จุดเริ่มต้นของการปรับตัว ความเชื่อมโยงการเมืองระดับชาติ</span> <span><span>See Think</span></span> <span><time datetime="2025-01-20T19:13:06+07:00" title="Monday, January 20, 2025 - 19:13">Mon, 2025-01-20 - 19:13</time> </span> <div class="field field--name-field-byline field--type-text-long field--label-hidden field-item"><p>สัมภาษณ์: ศิชา รุ่งโรจน์ธนกุล</p><p>ภาพปก: กิตติยา อรอินทร์</p></div> <div class="field field--name-body field--type-text-with-summary field--label-hidden field-item"><p>ตั้งแต่ปี 2567 การเลือกตั้งนายกองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ในหลายพื้นที่กลายเป็นข่าวระดับประเทศ พรรคการเมืองประกาศเปิดตัวว่าส่งใครลงสมัครในจังหวัดใดบ้าง และแกนนำคนสำคัญของพรรคต่างขนทัพกันลงไปช่วยหาเสียง สังคมจึงจับตาการวัดพลังของพรรคต่างๆ เพื่อวิเคราะห์แนวโน้มผลการเลือกตั้งครั้งหน้าในปี 2570</p><p>ใน 29 จังหวัดที่เลือกตั้งไปแล้ว มีผู้คว้าชัยทั้งหมดมาจากกลุ่มตระกูลการเมืองเดิม แบ่งได้เป็น</p><ul><li aria-level="1">11 จากเพื่อไทย-เครือข่ายบ้านใหญ่</li><li aria-level="1">11 จากเครือข่ายบ้านใหญ่สายภูมิใจไทย</li><li aria-level="1">3 จากรวมไทยสร้างชาติ-เครือข่ายบ้านใหญ่</li><li aria-level="1">3 จากพลังประชารัฐ-เครือข่ายบ้านใหญ่</li><li aria-level="1">1 จากกล้าธรรม (กลุ่มธรรมนัส)</li></ul><p>ส่วนพรรคประชาชน (เดิมก้าวไกล) ที่ผ่านมายังไม่ชนะเลยสักสนามด้วยหลายปัจจัย</p><p>วันเสาร์ที่ 1 กุมภาพันธ์ 2568 คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ประกาศเป็นวันเลือกตั้งองค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) ทั่วประเทศไทย โดยการเลือกครั้งนี้จะเป็นการเลือก นายก อบจ.จำนวน 47 จังหวัดที่เหลือ และการเลือกสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนจังหวัด (ส.อบจ.) ที่จะเลือกพร้อมกันทั่วประเทศ</p><p>ในการเลือกตั้งท้องถิ่นที่จะเกิดขึ้นเดือนหน้า พรรคเพื่อไทย (https://web.facebook.com/pheuthaiparty/posts/pfbid02mi2erqpHT4468iaFHwYjoZU87AtZhE4LWMzAf76qCKWjBUo3hhRm1ZZjsSU3y77Rl)ส่งผู้สมัครลง “ในนามพรรค” 15 จังหวัด และ “ในนามสมาชิกพรรค” 1 จังหวัด คือ เชียงใหม่</p><p>ทางด้านพรรคประชาชนส่งผู้สมัครในนามพรรคทั้งหมด 17 จังหวัด (เดิมเคยแถลงข่าวว่า 18 จังหวัด แต่ถอนตัวออกไปหนึ่งคน)</p><p>นำมาซึ่งคำถามที่น่าสนใจ อาทิ</p><ul><li aria-level="1">ทำไมการเลือกตั้ง อบจ. จึงสำคัญกับพรรคการเมืองขนาดนี้</li><li aria-level="1">อะไรทำให้พรรคประชาชนยังไม่ประสบความสำเร็จในสนามท้องถิ่น</li><li aria-level="1">อะไรทำให้การเมืองแบบบ้านใหญ่ยังตอบโจทย์ชาวบ้านในบริบทชนบท</li><li aria-level="1">พรรคประชาชนและตระกูลการเมืองเดิมปรับตัวเพื่อแข่งขันกันอย่างไรในสนามท้องถิ่น</li></ul><p>ประชาไทพูดคุยกับ ผศ.ดร.ณัฐกร วิทิตานนท์ คณะรัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่</p><p><strong>ทำไมจึงมีเหตุการณ์ที่นายก อบจ.ใน 27 จังหวัดลาออกก่อนครบวาระ สิ่งนี้ทำให้ได้เปรียบคู่แข่งอย่างไร?</strong></p><p>ณัฐกรอธิบายว่ามี 2 เหตุผลหลัก คือ หนึ่ง–เพื่อเป็นแท็กติกเพื่อหลบเลี่ยงปัญหาเชิงกฎหมาย ทั้งเรื่องการหาเสียงและงบประมาณ สืบเนื่องมาจากกฎหมาย 180 วัน (https://www.ect.go.th/th/kamphaengphet/db_123_kamphaengphet_cms_30/46577/)ก่อนครบวาระ ที่ห้ามไม่ให้ผู้บริหารท้องถิ่นใช้อำนาจในตำแหน่งหน้าที่ที่ดำรงอยู่มาเอื้อประโยชน์ในการหาเสียงต่อตนเองและพวกพ้อง</p><p>สอง – เพื่อสร้างความได้เปรียบทางการเมือง เช่น ไปสืบทราบมาว่าคู่แข่งยังไม่พร้อม, ประหยัดค่าใช้จ่าย ในกรณีที่ลงชิงนายก อบจ.คนเดียวโดดๆ ไม่มีทีม ส.อบจ.ด้วย, พรรคการเมืองสามารถลงมาช่วยผู้สมัครหาเสียงได้</p><p><strong>ทำไมการเลือกตั้ง อบจ. จึงสำคัญกับพรรคการเมือง?</strong></p><p>อบจ.เป็นสนามท้องถิ่นที่พรรคการเมืองมองข้ามไม่ได้ เพราะใช้ทั้งจังหวัดเป็นเขตเลือกตั้ง ไม่ว่าจะเพื่อรักษาคะแนนนิยม ทั้งกรณีเจ้าของที่นั่งเดิม หรือสำหรับพรรคที่ส่งผู้สมัครลงท้าชิง หรือทวงคืนพื้นที่จากการเลือกตั้ง อบจ.ครั้งก่อน หรือการเลือกตั้ง สส.ครั้งล่าสุด ด้วยเหตุนี้สนาม อบจ.จึงเป็นฐานเสียงสำคัญของการเมืองระดับชาติ</p><p>ในมุมพรรคการเมือง สนาม อบจ.จะทำให้รู้เลยว่าอําเภอไหนเป็นฐานเสียงของใคร แล้วก็เหตุผลที่ทําให้การเลือกตั้งท้องถิ่นครั้งนี้มันโดดเด่นขึ้นมาก็คือพรรคเพื่อไทยแพ้การเลือกตั้งใหญ่เมื่อปี 2566 เพื่อไทยก็เลยคิดว่าจะต้องรื้อฟื้นฐานความนิยมใหม่ โดยเริ่มต้นตั้งแต่ อบจ. นี่แหละ เพราะว่ามันเป็นสนามที่ประเมินได้</p><div class="more-story"><p><strong>เรื่องที่เกี่ยวข้อง</strong></p><ul><li>วิเคราะห์เมืองดอกบัว ศึก อบจ.อุบล สู่เลือกตั้งใหญ่ จับตาขั้วอำนาจใหม่ ‘หวังศุภกิจโกศล’ (https://prachatai.com/journal/2024/12/111828)</li><li>ทำไมเลือกตั้งนายก อบจ. เหลือแค่ 47 จังหวัด (https://prachatai.com/journal/2025/01/111949)</li><li>อบจ. ได้งบประมาณมาจากไหน? เก็บเงินจากอะไรได้มากที่สุด? (https://prachatai.com/journal/2025/01/111955)</li></ul></div><p><strong>29 สนามที่เลือกตั้งนายก อบจ.ไปแล้ว ผู้ชนะมาจากบ้านใหญ่ ซึ่งคนรุ่นใหม่ส่วนหนึ่งมักจะมองการเมืองแบบบ้านใหญ่เป็นเรื่องขาว-ดำ มันเป็นแบบนั้นจริงไหม และอะไรทำให้การเมืองแบบบ้านใหญ่ยังคงตอบโจทย์ชาวบ้าน?</strong></p><p>เอาเข้าจริงซับซ้อน เริ่มจากเราต้องนิยมคำว่าบ้านใหญ่ให้ได้ก่อน สำหรับผมคือ ตระกูลการเมืองที่ผูกขาดอำนาจในพื้นที่อย่างยาวนาน ซึ่งเป็นลักษณะปกติของการเมืองท้องถิ่น ภาษาอังกฤษมีคำว่า Big Family เอาง่ายๆ ใครมีญาติเยอะย่อมได้เปรียบ ในการเลือกตั้งท้องถิ่นขนาดเล็กจะเห็นภาพนี้ชัดขึ้น พอเป็นท้องถิ่นขนาดใหญ่มันจึงเป็นเรื่องของเครือข่ายความสัมพันธ์ ซึ่งปัญหารัฐรวมศูนย์คือปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดการเมืองบ้านใหญ่ ซึ่งพวกนี้พยายามเข้าไปกุมอำนาจรัฐ เพื่อดึงเอางบประมาณมาลงที่ของตัวเอง</p><p>นักการเมืองบ้านใหญ่สร้างมรรคผลทำนองนี้ บ่อยครั้งจำเป็นต้องใช้ทรัพยากรส่วนตัว ก็เลยเป็นที่รู้จักมักคุ้นจนได้รับการสนับสนุนจากคนในพื้นที่นั้นๆ อย่างยาวนาน มีนักวิชาการญี่ปุ่นเรียกว่า “จังหวัดนิยม” ถ้านึกไม่ออกให้ลองนึกถึงสุพรรณบุรี บุรีรัมย์ หรือพะเยา หน้าคุณบรรหาร ศิลปอาชา คุณเนวิน ชิดชอบ ร้อยเอกธรรมนัส พรหมเผ่า สามคนนี้ก็จะลอยมาทันที ขณะเดียวกันก็เกิดคำถามถึงเรื่องการใช้อิทธิพลและความโปร่งใส</p><p>แต่ว่าการเมืองท้องถิ่นเป็นเรื่องที่ซับซ้อน ในวิถีชนบทมันพึ่งพาไม่ใช่แค่เรื่องตัวเงิน มันเป็นเรื่องของการพึ่งพา-ความใกล้ชิดระหว่างตัวบุคคล งานทางวัฒนธรรมไม่ว่าจะเป็นงานแต่ง งานศพ งานบวช ในแต่ละเดือน เหล่านี้มันก็เป็นพื้นที่ให้นักการเมืองเข้าไปทํางาน สร้างความใกล้ชิดกับชาวบ้านส่วนสาเหตุว่าทำไมจึงมีการพึ่งพาตัวบุคคลสูง ถ้าพูดแบบยืมคําอาจารย์โอฬาร (รศ. ดร.โอฬาร ถิ่นบางเตียว อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์และนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา) ก็คือว่า เนื่องจากว่าการกระจายความเจริญ-กระจายอำนาจมันไปไม่ถึงชาวบ้าน พอกลไกรัฐลงไปไม่ถึง มันก็เปิดช่องให้มีผู้มีบารมี หรือคนที่คอยเป็นคนรับบทผู้ประสาน จัดการให้ ติดต่อหน่วยงานนั้นหน่วยงานนี้ ทำให้คนพวกนี้ก็กลายเป็นคนที่มีบทบาทขึ้นมา</p><p>ต้องยอมรับความจริงว่าสังคมไทยยังอยู่ภายใต้ระบบอุปถัมภ์ การเมืองท้องถิ่นไม่เป็นอิสระ ต้องพึ่งพาการเมืองระดับชาติ และกลไกราชการสูงมาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับการดึงเอาโครงการ/กิจกรรมมาลงในพื้นที่</p><p>ณัฐกรขยายความเรื่องนี้ด้วยตัวอย่าง 2 กรณีในจังหวัดเชียงใหม่</p><p>หนึ่ง – การรถไฟแห่งประเทศไทยได้ส่งมอบ “สวนสาธารณะรถไฟเชียงใหม่ (https://www.facebook.com/chiangmai108/posts/%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88-%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%AF-%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B8%9A-%E0%B8%AA%E0%B8%A7%E0%B8%99%E0%B8%AA%E0%B8%B2%E0%B8%98%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%93%E0%B8%B0%E0%B8%A3%E0%B8%96%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B9%80%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%87%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%A1%E0%B9%88-%E0%B9%80%E0%B8%99%E0%B8%B7%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%93-62-%E0%B9%84%E0%B8%A3%E0%B9%88-%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B9%89%E0%B8%81%E0%B8%B1%E0%B8%9A-%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%88%E0%B9%80/1035449097951176/)” ให้กับ อบจ.เชียงใหม่ บริหารจัดการและดูแลให้ประชาชนได้ใช้ประโยชน์ ต่อมาเมื่อเกิดน้ำท่วมและสถานการณ์คลี่คลายลง แต่ว่ามีปัญหาเรื่องการจัดการขยะจำนวนมากหลังน้ำลด อบจ.เชียงใหม่ (https://chiangmai.prd.go.th/th/content/category/detail/id/9/iid/332409)ก็ได้ใช้พื้นที่สวนสาธารณะแห่งนี้เป็นจุดพักขยะ</p><p>สอง – อบจ.เชียงใหม่ เป็นเจ้าภาพในการจัดกิจกรรมวิ่งเทรล (https://www.matichon.co.th/sport/news_4679882)ระดับเอเชีย โดย อบจ.เป็นเจ้าภาพในแง่ของสถานที่ แต่อีกส่วนคือได้รับการสนับสนุนจากหน่วยงานส่วนกลางด้วย</p><p>ตัวอย่างข้างต้น อธิบายว่า ลำพัง อบจ.ไม่ได้มีอำนาจมากขนาดนั้น แต่ต้องอาศัยความสัมพันธ์อันดีกับรัฐบาลกลางด้วยจึงจะสามารถสร้างผลงานได้ ฉันใดก็ฉันนั้น การเมืองระดับชาติก็หวังใช้การเมืองท้องถิ่นเป็นฐานเสียง มีลักษณะของการแลกเปลี่ยนผลประโยชน์ระหว่างกัน</p><p>ถ้าเราจะบอกว่าการเมืองแบบ อบจ.เป็นอิสระ สามารถจัดการปัญหาของตัวเองได้โดยไม่ต้องไปสนว่าใครจะเป็นรัฐบาล ต่อให้รัฐบาลเป็นคนละขั้วเราก็อยู่ได้ อันนี้ไม่จริง คือเราก็อยู่ได้อย่างลําบาก แต่ว่าถ้าเราได้รัฐบาลเดียวกันกับ อบจ. เราก็จะทํางานราบรื่น </p><p><strong>หลายคนมองว่าการมีอยู่ของความสัมพันธ์เชิงอุปถัมภ์นั้นไม่เป็นคุณต่อระบบประชาธิปไตย อาจารย์มองอย่างไร</strong></p><p>ถ้ามองระยะยาว การเลือกจากตัวบุคคลก็ไม่ส่งผลดีต่อประชาธิปไตย เพราะจะทำให้โอกาสขับเคลื่อนทางนโยบายไม่เกิด เพราะมันจะเป็นเรื่องตัวบุคคล ไม่ได้กระตุ้นให้คนทำนโยบายมาแข่งกัน</p><p><strong>แต่ในสภาพจริงที่สังคมมันยังเหลื่อมล้ำอยู่เยอะ การปฏิเสธเรื่องความใกล้ชิดตัวบุคคล-ความสัมพันธ์แบบพึ่งพาไปเสียทั้งหมด อีกทางหนึ่งมันจะส่งผลให้ชนชั้นรากหญ้ามีส่วนร่วมทางการเมืองน้อยกว่าชนชั้นกลางหรือเปล่า </strong></p><p>ถ้าจะเปลี่ยนระบบอุปถัมภ์ก็ต้องไปคิดโจทย์ใหม่ว่า รัฐสามารถมีงบสนับสนุนผู้สมัครได้ไหม เพื่อไม่ให้เขาต้องโกง หรือใช้เงินเพื่อสะสมทุนทางการเมือง</p><p>อีกอย่างก็คือ การเปลี่ยนเรื่องที่นักการเมืองเคยทำให้ในเชิงอุปถัมภ์ให้กลายเป็นบริการสาธารณะของท้องถิ่น ซึ่งพอเป็นบริการสาธารณะก็หมายความว่าทุกคนเข้าถึง เช่น รถแห่งานศพ หรือ เตนท์ แต่ต่อไปใครอยากจะใช้ก็ทำเรื่องขอเข้ามาตามระบบ เพื่อลดการพึ่งพิงเชิงอุปถัมภ์</p><div class="more-story"><p><strong>เรื่องที่เกี่ยวข้อง</strong></p><ul><li>มองมุมใหม่ 'ขายเสียง' ฟังความรู้สึกรากหญ้า [คลิป] (https://prachatai.com/journal/2024/12/111840)</li></ul></div><p><strong>แต่ละจังหวัดมีบริบทที่ต่างกันไป มีทั้งแดงชนน้ำเงิน, แดงชนส้ม, ส้มชนน้ำเงิน อาจารย์มองเห็นอะไรที่เป็นจุดร่วมในภาพรวมบ้าง?</strong></p><p>ส่วนใหญ่เป็นแดงชนน้ำเงิน โดยเฉพาะทางอีสาน ศรีสะเกษ มหาสารคาม หนองคาย บึงกาฬ นครพนม กรณีที่เป็นแดงชนส้มไม่ได้เยอะ แต่ด้วยสื่อมวลชนนำเสนอเน้นย้ำก็เลยทำให้คนฟังรู้สึกว่าเยอะ แดงชนส้มเท่าที่นึกออกเจอแค่ภาคเหนือ อย่างเชียงใหม่-ลำพูน ที่ปราจีนบุรีก็ไม่ชัด พรรคประชาชนเห็นช่องเพิ่งตัดสินใจส่งคนลงทีหลัง</p><p>แต่จุดร่วมหลักๆ ของการเลือกตั้ง อบจ.หลายจังหวัดทั่วประเทศคือ การสู้กันระหว่างคนเก่ากับคนใหม่ ซึ่งค่อนข้างต่างกันสุดขั้ว ตั้งแต่อายุ การศึกษา ทัศนคติ วิธีการหาเสียง (ตัวบุคคล VS นโยบาย) พรรคการเมือง (พรรครัฐบาล VS พรรคประชาชน)</p><p>จะเห็นว่ามีความแตกต่างในเรื่องสโลแกนที่ใช้หาเสียง เป็นสูตรสำเร็จในการหาเสียงเลือกตั้งท้องถิ่น คนเดิมก็จะใช้คำอย่างเช่น “ไปต่อ” “ต่อยอด” “เดินหน้า” “มีผลงาน” แต่คนใหม่ก็จะใช้คำอีกแบบ อย่างเช่น “เปลี่ยนแปลง” “เลือดใหม่” “พันธุ์ใหม่” “ดีกว่าเดิม” </p><p><strong>กระแสของพรรคส้มส่งผลให้บ้านใหญ่ในแต่ละพื้นที่ ปรับตัวหรือเปลี่ยนไปยังไงบ้าง?</strong></p><p>อย่างน้อยเท่าที่เห็น บ้านใหญ่มีความพยายามปรับตัวมากขึ้น วิธีการหาเสียงเปลี่ยนแน่ๆ หันมาใช้สื่อโซเชียลเพื่อนำมาซึ่งคะแนนเสียงมากขึ้น เมื่อก่อนบ้านใหญ่จะไม่ค่อยให้ความสําคัญกับสื่อโซเชียล อาจเพราะเขามองว่าโซเชียลมีเดียเป็นแค่ภาพลักษณ์ แต่ไม่ได้นำมาซึ่งคะแนนจริงๆ แต่พอเห็นพรรคก้าวไกลใช้โซเชียลมีเดียและประสบความสำเร็จในการเลือกตั้งใหญ่ปี 2566 ก็อาจทำให้บ้านใหญ่เริ่มเปลี่ยนความคิด คะแนนส่วนหนึ่งอาจมาจากโซเชียลก็ได้</p><p>อีกประเด็นคือ ให้ความสำคัญกับเรื่องนโยบายเพิ่มขึ้น ซึ่งมักเป็นนโยบายเหมือนกับที่พรรคประชาชนใช้เป็นจุดขาย ไม่ว่าน้ำประปาดื่มได้ ขนส่งสาธารณะ หรืออาจไปถึงขั้นส่งต่อทายาททางการเมืองที่มีความเป็นคนรุ่นใหม่มาแทนคนรุ่นพ่อรุ่นแม่</p><p>ณัฐกรยกตัวอย่าง การใช้สื่อออนไลน์ของ วิทยา คุณปลื้ม (https://www.facebook.com/v.khunplome/) ผู้สมัคร นายก อบจ. ชลบุรี ที่ดูทันสมัยขึ้นมาก มีภาพที่น่าดึงดูด คำสั้นกระชับ และแจกแจงนโยบายด้วย</p><p>เช่นเดียวกันกับ สื่อโซเชียลของ พิชัย เลิศพงศ์อดิศร (https://www.facebook.com/@pichai.lertpongadisorn/) ผู้สมัคร นายก อบจ. เชียงใหม่ในนามสมาชิกพรรคเพื่อไทย ณัฐกรตั้งข้อสังเกตว่า ข้อความที่เลือกสื่อสารระหว่างการหาเสียงในพื้นที่จริงกับออนไลน์เป็นคนละแบบ เพราะอาจเป็นสื่อสารกับเป้าหมายที่เป็นคนละกลุ่ม</p><p><strong>การที่พรรคส้มยังไม่ชนะสักสนามเลย สามารถวิเคราะห์ได้ไหมว่าเกิดจากปัจจัยอะไรบ้าง</strong></p><p>ไม่ชนะอยู่แล้ว เพราะว่าในจังหวัดที่พรรคส้มส่งผู้สมัครลงในนามพรรคที่มีการเลือกตั้งไปก่อนหน้านี้ เป็นจังหวัดที่มีตระกูลการเมืองครองพื้นที่อย่างเหนียวแน่น เช่น ราชบุรี อุบลราชธานี อุดรธานี</p><p>ผมคิดว่ามันมีหลายจังหวัดที่น่าสนใจ ได้คะแนนในเขตเมือง เช่น ชัยนาท พิษณุโลก รวมถึงอุดรธานี ซึ่งพรรคประชาชนชนะในเขตเมือง ซึ่งมันก็พอเห็นภาพ ถ้าเขาเล่นการเมืองที่เล็กกว่าจังหวัด เจาะไปที่ตัวเมือง เทศบาลนคร เทศบาลเมือง เขามีโอกาส แต่ไม่รู้นะว่าต่อไปเขาจะกระโดดลงมาเล่นในสนามเทศบาลเต็มตัวขนาดไหน แต่เขาเห็นแล้วว่าหลายจังหวัดเขาชนะในเขตเมือง</p><p>ขณะเดียวก็ต้องยอมรับว่าฐานเสียงหลักของพรรคประชาชนที่เป็นกลุ่มคนรุ่นใหม่/ชนชั้นกลางยังไม่อินกับการเมืองท้องถิ่นเท่าที่ควรเป็น ด้วยหลายปัจจัย ยังไม่ไปพูดถึงกลไกการเลือกตั้งที่ไม่เอื้อเลย อย่างที่เราทราบ ทั้ง กกต.กำหนดให้จัดเลือกตั้งวันเสาร์ ทั้งไม่มีการเลือกตั้งล่วงหน้า ไม่มีการเลือกตั้งนอกเขต แบบการเลือกตั้ง สส.</p><p>วัยรุ่นจะอินการเมืองระดับชาติ เพราะเขามองว่าสิ่งอยากเห็นความเปลี่ยนแปลงมันแก้ไม่ได้ด้วยท้องถิ่น และตัวเขาเองก็อพยพไปเรียน ไปทำงานที่อื่น เขาไม่ได้ต้องพึ่งพาอะไรนักการเมืองท้องถิ่น</p><p>ในขณะที่คนรุ่นพ่อ-แม่ คนสูงวัยที่อยู่ในภูมิลำเนาจะอินกับการเมืองท้องถิ่นมากกว่า อย่างปัญหาเรื่องไฟเสีย บางทีเขาไม่รู้จะบอกใครก็อาจโทรบอกสมาชิกสภาเทศบาล (สท.) ที่ตัวเองรู้จักให้ช่วยเข้ามาดูให้หน่อย ทั้งๆ ที่อาจจะไม่ใช่งานในหน้าที่ของของเทศบาล แต่นักการเมืองท้องถิ่นก็ต้องมาเป็นคนกลาง </p><p><strong>หลายคนบอกว่า พรรคส้มเข้าใจปัญหาท้องถิ่น แต่ไม่เข้าใจวิถีการเมืองท้องถิ่น อาจารย์มองเรื่องนี้อย่างไร</strong></p><p>ผมว่าเขาเข้าใจนะ เพียงแต่ว่าพรรคน่าจะลองแนวทางที่เขาเคยประสบสําเร็จในการเลือกตั้งใหญ่ ซึ่งถ้าพรรคหวังผลให้ชนะก็อาจจะต้องเปลี่ยนวิธีการคัดสรรตัวบุคคลที่จะมาลงชิงนายก อบจ. แต่ว่ามันก็ยากอยู่ที่จะไปหาคนที่มันมีคุณลักษณะความเป็นนักการเมืองแบบเดิม ซึ่งคนแบบนี้อาจจะดี แต่พรรคก็อาจจะคิดว่าเรื่องแนวคิดเชิงอุดมการณ์ยังไม่ผ่าน </p><p>การเมืองระดับชาติเป็นเรื่องของความศรัทธาต่ออุดมการณ์ แนวทางนโยบาย ส่วนการเมืองท้องถิ่นเป็นเรื่องของความเชื่อมั่นในตัวบุคคล ความใกล้ชิดผูกพันกับพื้นที่ </p><p>เราต้องยอมรับว่าในสังคมชนบท มันมีการพึ่งพาอาศัยกันของเครือข่าย ความใกล้ชิด ความผูกพัน ซึ่งนักการเมืองแบบเดิมเขาให้ความสําคัญกับการทํางานแบบนี้ เช่น การลงพื้นที่ไปช่วยงานบุญ งานศพ อนุเคราะห์ชาวบ้านในเรื่องต่างๆ ดังนั้นด้วยเครือข่ายแบบนี้ ซึ่งก้าวไกลไม่มี ก้าวไกลเขาไม่ใช้แนวทางนี้ ดังนั้นเขาก็ไม่สามารถจะมั่นใจความนิยมของตัวเองในชนบทได้</p><p>ขณะที่กลุ่มคนในเมืองที่ตัดสินใจเลือกจากความเชื่อมั่นในพรรค ไม่สนตัวบุคคลเลยว่าจะเป็นใคร ความแตกต่างกันในเรื่องวิธีคิด-การตัดสินใจระหว่างสองกลุ่ม ผมเรียกว่า “พฤติกรรมการเลือกตั้งแบบคู่ขนาน” ซึ่งหมายถึง ระดับท้องถิ่นคนจะเลือกตัวบุคคล ระดับชาติคนจะเลือกพรรค</p><p>ซึ่งสมมติฐานนี้ยังรอการพิสูจน์ ถ้าเป็นแบบที่ผมว่า ผลการเลือกตั้งนายก อบจ.รอบนี้ของหลายจังหวัดจะเปลี่ยน พูดง่ายๆ คือ คนที่เคยกาให้ก้าวไกลในการเลือกตั้ง สส. จะเปลี่ยนใจไปกาให้ผู้สมัครจากพรรคการเมืองอื่น</p><p>แต่เราจะเห็นว่าในการเลือกตั้งท้องถิ่นรอบนี้ พรรคประชาชนก็ปรับตัว ให้ความสำคัญกับการเลือกเฟ้นคนมากขึ้น ส่งสมัครน้อยลง แต่โดดเด่นขึ้น ในหลายจังหวัดไม่ใช่แค่คัดกรองอุดมการณ์ผ่าน แต่ยังต้องมีประสบการณ์ทางการเมือง หรือพอมีพื้นฐานตระกูลการเมืองเป็นต้นทุนอยู่บ้าง ไม่ใช่ไร้เดียงสาทางการเมืองมาเลย อย่างเช่นในกรณีจังหวัดนครนายก ที่แชมป์เก่าอย่าง จักรพันธ์ จินตนาพากานนท์ ลงสมัครในนามพรรคประชาชน </p><div class="more-story"><p><strong>เรื่องที่เกี่ยวข้อง</strong></p><ul><li>เปิดแผนที่ ศึกนายก อบจ. 29 จังหวัด ใครชนะที่ไหนไปแล้วบ้าง? (https://prachatai.com/journal/2025/01/111923)</li><li>เปิด 5 สนาม แดง-ส้ม วัดพลัง ศึกนายก อบจ. 1 กุมภา 2568 (https://prachatai.com/journal/2025/01/111936)</li><li>เลือกตั้งนายก อบจ.เลือกได้แค่ไหน มีใครให้เลือกบ้าง (https://prachatai.com/journal/2025/01/111977)</li></ul></div><p> </p></div> <div class="node-taxonomy-container"> <ul class="taxonomy-terms"> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%A1%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%93%E0%B9%8C" hreflang="th">สัมภาษณ์[/url]</li> </ul> </div> <!--/.node-taxonomy-container --> <div class="node-taxonomy-container"> <ul class="taxonomy-terms"> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87" hreflang="th">การเมือง[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%84%E0%B8%A1" hreflang="th">สังคม[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%84%E0%B8%B8%E0%B8%93%E0%B8%A0%E0%B8%B2%E0%B8%9E%E0%B8%8A%E0%B8%B5%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%95" hreflang="th">คุณภาพชีวิต[/url]</li> </ul> </div> <!--/.node-taxonomy-container --> <div class="node-taxonomy-container"> <ul class="taxonomy-terms"> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87-%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%88" hreflang="th">เลือกตั้ง อบจ.[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%A5%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B8%95%E0%B8%B1%E0%B9%89%E0%B8%87%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%81-%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%88" hreflang="th">การเลือกตั้งนายก อบจ.[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%83%E0%B8%AB%E0%B8%8D%E0%B9%88" hreflang="th">บ้านใหญ่[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B9%80%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B9%88%E0%B8%AD%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2" hreflang="th">พรรคเพื่อไทย[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%81%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%A7%E0%B9%84%E0%B8%81%E0%B8%A5" hreflang="th">พรรคก้าวไกล[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%9E%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%84%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%8A%E0%B8%B2%E0%B8%8A%E0%B8%99" hreflang="th">พรรคประชาชน[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%81%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%88%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%AD%E0%B8%B3%E0%B8%99%E0%B8%B2%E0%B8%88" hreflang="th">การกระจายอำนาจ[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%93%E0%B8%B1%E0%B8%90%E0%B8%81%E0%B8%A3-%E0%B8%A7%E0%B8%B4%E0%B8%97%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B8%99%E0%B8%97%E0%B9%8C" hreflang="th">ณัฐกร วิทิตานนท์[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%AD%E0%B8%9A%E0%B8%88" hreflang="th">อบจ.[/url]</li> <li class="taxonomy-term"><a href="http://prachatai.com/category/%E0%B8%97%E0%B9%89%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%96%E0%B8%B4%E0%B9%88%E0%B8%99" hreflang="th">ท้องถิ่น[/url]</li> </ul> </div> <!--/.node-taxonomy-container --> <div class="field field--name-field-promote-end field--type-string field--label-hidden field-item">ติดตาม "ประชาไท Prachatai.com" ได้ทุกช่องทาง Facebook, X/Twitter, Instagram, YouTube, TikTok หรือสั่งซื้อสินค้า https://prachataistore.net</div> http://prachatai.com/journal/2025/01/111991 |