|
หัวข้อ: ภาพลักษณ์ของชูชกในเวสสันดรชาดก เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 18 มีนาคม 2568 19:35:29 (http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/86385909467935_480927846_2055819614933708_593.jpg) แม้ชูชกจะเป็นผู้ร้ายในวรรณกรรมชาดก ศิลปินก็เขียนภาพชูชกให้ผู้ชมมีความรู้สึกขบขัน จิตรกรรมฝาผนัง วัดสำปะซิว ตำบลสนามชัย อำเภอเมืองสุพรรณบุรี จังหวัดสุพรรณบุรี ภาพลักษณ์ของชูชกในเวสสันดรชาดก ชูชก เป็นตัวละครในเวสสันดรชาดก (Vassantara Jataka) ซึ่งพบว่าชูชกมีบุคลิกเด่นชัด ๒ ด้าน คือ ด้านรูปลักษณ์และด้านอุปนิสัย ศิลปินได้ถ่ายทอดบุคลิกของชูชกจากการบรรยายในวรรณกรรมชาดกสู่งานศิลปะในรูปแบบต่างๆ เช่น ภาพจิตรกรรมฝาผนัง ดังปรากฏหลักฐานจำนวนมากในสมัยอยุธยาตลอดจนรัตนโกสินทร์ การปรากฏตัวของชูชกบนลายปูนปั้นวัดไล อำเภอท่าวุ้ง จังหวัดลพบุรี ตลอดจนถึงพบภาพชูชกสมัยทวารวดีบนใบเสมาในดินแดนภาคตะวันออกเฉียงเหนือตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๒-๑๖ เป็นต้น ข้อมูลพื้นฐานของวรรณกรรมชาดกเป็นแรงบันดาลใจให้ศิลปินตีความภาพลักษณ์ของชูชกจนนำไปสร้างสรรค์ภาพชูชกให้ปรากฏมีลักษณะเด่น ๒ ประการคือ ๑. ด้านรูปลักษณ์ ชูชกเป็นคนแก่ ถือไม้เท้าและสะพายย่าม หน้าตาอัปลักษณ์ ปากเหม็น ฟันเหยิน เนื้อตัวเหี่ยวย่น ร่างกายคดค้อมสามส่วน คือ คอ หลังและเอว เขี้ยวงอกพ้นปากเหมือนเขี้ยวหมู ลูกตาเหลือง เหลือก เหล่ ขาใหญ่ไม่เท่ากัน เป็นโรคผิวหนังพุพอง เท้าบิด ขากาง หลังค่อม พุงโร หูตาบิดเบี้ยว เป็นต้น เพื่อเสริมเนื้อความในพระไตรปิฎกว่าชูชกมีความบกพร่องทางร่างกาย ๑๘ อย่าง ๒. ภาพลักษณ์ภายใน หรือนิสัยใจคอและพฤติกรรมของชูชก เป็นคนเจ้าเล่ห์ มีนิสัยดุร้าย มีความละโมบโลภมาก เป็นนักขอ เป็นชายแก่ตัณหากลับ เป็นคนตะกละ เป็นที่รังเกียจของสังคม ชูชกเป็นผู้ร้ายเพราะเกิดมาในสกุลต่ำ ไร้การศึกษา กิริยามารยาททราม อยู่ในสภาพแวดล้อมไม่ดี เป็นผู้มีอุปธิวิบัติ คือ รูปกายเสีย เป็นผู้มีกาลวิบัติ คือ เกิดในยามที่เมืองกลิงคราษฎร์ข้าวยากหมากแพง และเป็นผู้มีปโควิบัติ คือ ประกอบงานอาชีพด้ายการขอทานเลี้ยงชีพ อย่างไรก็ตาม ชูชกเป็นผู้ขอคนสำคัญอันส่งผลให้ทานบารมีของพระเวสสันดรเต็มเปี่ยมกระทั่งได้เสวยพระชาติเป็นพระพุทธเจ้า |