[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

---

---

ถาม....ดูกรภิกษุทั้งหลาย สังขตธรรมก็ดี อสังขตธรรมก็ดี

มีประมาณเท่าใด  วิราคะ คือธรรมที่บรรเทาความเมา นำเสียซึ่งความระหายถอนขึ้นด้วยดีซึ่งอาลัย

ตัด{วัฏฏะ}สิ้นไปแห่งตัณหา สิ้นกำหนัด ดับ นิพพาน บัณฑิตกล่าวว่าเลิศกว่าสังขตธรรม

และอสังขตธรรมเหล่านั้น ดูกรภิกษุทั้งหลาย ชนเหล่าใดเลื่อมใสในวิราคธรรม

ชนเหล่านั้นชื่อว่าเลื่อมใสในธรรมอันเลิศ ก็ผลอันเลิศย่อมมีแก่ผู้เลื่อมใสในธรรมอันเลิศ

ประโยคที่กล่าวว่า....สังขตธรรมก็ดี อสังขตธรรมก็ดี มีประมาณเท่าใด.... นั้น

คำว่ามีประมาณเท่าใด  หมายถึงรวมทั้งสังขตธรรม และอสังขตธรรม ใช่หรือไม่

แต่ตามที่เข้าใจ{อสังขตธรรม}จะหมายถึง นิพพาน หรือ วิราคะ (ซึ่งก็มีแค่หนึ่งเดียว)

หรือยังมีอะไรเป็นเป็นอสังขตธรรมอีก นอกจากพระนิพพานขอรบกวนท่านช่วยอธิบายเพิ่มเติมด้วย

เพราะประโยคดังกล่าวอ่านแล้วยังคลุมเครือ

ทำให้เข้าใจว่ายังมีอะไรที่เป็นอสังขตรรมมากกว่านี้อีก........ขอบคุณ

---

ตอบ........สำคัญที่ต้องเข้าใจธรรมไปทีละคำก่อน

ว่า สังขตธรรมและอสังขตธรรม  คืออะไร?

สังขตธรรม มาจากคำว่า สงฺขต (อันปัจจัยกระทำพร้อมแล้ว ปรุงแต่งแล้ว ) + ธมฺม  

(ธรรม)ธรรมอันปัจจัยปรุงแต่งแล้ว หมายถึง สภาพธรรมที่เกิดขึ้นเพราะมีปัจจัยเป็นเหตุทำ

ให้เกิด  เมื่อหมดเหตุปัจจัย สภาพธรรมนั้น ๆ ก็ดับ สังขตธรรม จึงหมายถึงสภาพธรรม

ที่มีการเกิดดับ ได้แก่ จิต ๘๙ เจตสิก ๕๒ รูป ๒๘

ส่วน อสังขตธรรม มาจากคำว่า อสงฺขต ( อันปัจจัยไม่กระทำแล้วไม่ปรุงแต่งแล้ว )

+ ธมฺม ( ธรรม )ธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุงแต่งหมายถึง พระนิพพาน ซึ่งเป็นธรรมที่มีจริง

ไม่เกิดไม่ดับเป็นสภาพธรรมที่ตรงกันข้ามกับสภาพธรรมที่เกิดดับอย่างสิ้นเชิง

เมื่อเข้าใจอย่างนี้ พออ่านปสาทสูตร ก็จะเข้าใจได้ว่าในบรรดาสภาพธรรมที่มีจริง

ทั้งหมด.........คือ ทั้ง{สังขตธรรม และอสังขตธรรม}นั้น{วิราคธรรม} คือ พระนิพพาน

เป็นเลิศที่สุดสำคัญอยู่ที่ความเข้าใจถูกเห็นถูกจริง ๆ