[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

“ลูกประคำ”  พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒  ให้คำนิยามว่า ลูกกลม ๆ ที่ร้อยเป็นพวงสำหรับเป็นเครื่องหมายการนับในเวลาบริกรรมภาวนาหรือสำหรับใช้เป็นเครื่องราง  ตามบทนิยามนี้ ลูกประคำตามจุดประสงค์เดิม คือวัตถุลูกกลม ๆ ที่ทำขึ้นเพื่อใช้เป็นเครื่องช่วยความจำสำหรับนับคำหรือข้อความที่บริกรรมซ้ำกันหลายครั้ง ให้ได้จำนวนครั้งตามที่กำหนดในลัทธิศาสนา พิธีกรรม

นายสังคม  ศรีราช เขียนอธิบายเกี่ยวกับ “ลูกประคำไทย” ไว้ในสารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม ๑๗ ว่า  แต่เดิมใช้วิธีนับจำนวนคำด้วยนิ้วมือ  แล้วต่อมาใช้เป็นเครื่องอาภรณ์ประดับกายที่ใช้คล้องคอหรือข้อมือ  วัตถุที่ใช้ทำเม็ดประคำก็มีหลายอย่างสุดแต่ผู้ใช้และฐานะของผู้ใช้ ซึ่งนับถือลัทธินิกายหรือศาสนาใดจะประดิษฐ์ขึ้นตามคตินิยมของตน  ทั้งจำนวนเม็ดลูกประคำก็มากบ้างน้อยบ้างไม่แน่นอน ส่วนที่นิยมใช้กันในพิธีกรรมของไทยแต่โบราณนั้น  มีทั้งของหลวงและของราษฎร์  ลูกประคำของหลวงใช้พระราชทานเมื่อไปทัพ  มีหลายชนิด ทำด้วยทองคำ แก้ว หิน และยางไม้กาเยน (ยางไม้ชนิดหนึ่งสีเหลืองแก่ น้ำคล้ายแก้ว อาจจะเป็นสิ่งเดียวกันกับอำพัน)  จำนวนลูกประคำก็มี ๑๐๕,  ๑๐๗,  ๑๐๘  และ ๑๑๕ เม็ด  พวงลูกประคำนี้มีสายทิ้งเป็นสายทองหรือสายไหม มีลูกประคำ ๓ เม็ด ขนาดเม็ดลดหลั่นดังรูปเจดีย์ ส่วนลูกประคำของราษฎร์ มีจำนวนอย่างมาก ๑๐๘ เม็ด ใช้บริกรรมภาวนา หรือปลุกเสกลงเลขยันต์คาถา

ส่วนลูกประคำของศาสนาอื่น  มีจำนวนถึง ๑,๐๐๘ เม็ดก็มี  ในทางพระพุทธศาสนาผูกขึ้นโดยถือตามจำนวนพุทธคุณ ๕๖  ธรรมคุณ ๓๘  สังฆคุณ ๑๔   เมื่อจัดรวม ๓ ท่อน เป็น ๑๐๘   เมื่อจะใช้ลูกประจำจึงนิยมใช้ ๑๐๘  ซึ่งถือเป็นมงคลอันสูงสุด    หรือหากถือตามเทวดานพเคราะห์ ซึ่งพระเคราะห์แต่ละองค์มีกำลังไม่เท่ากัน แต่เมื่อนับรวมเข้าด้วยกันก็ได้ ๑๐๘ ลูก 

ประคำของราษฎร์นี้ ปัจจุบันเกจิอาจารย์ในพระพุทธศาสนานิยมใช้ในการปลุกเสกหรือลงเลขยันต์คาถา เพื่อความขลังความศักดิ์สิทธิ์ของวัตถุมงคลที่นำเข้าพิธี  จำนวนลูกประคำก็นิยมใช้ ๑๐๘  ตามจำนวนพุทธคุณ  ธรรมคุณ  สังฆคุณรวมกัน  ส่วนจะเป็นของที่ประดิษฐ์ขึ้นใช้ในลัทธิศาสนาใดก่อนนั้น  ตามหลักฐานที่หาได้ว่าประดิษฐ์ขึ้นใช้ในประเทศอินเดียสำหรับให้นักบวช หรือเจ้าพิธีในศาสนาพราหมณ์ใช้บริกรรมภาวนามาก่อน

ที่มา: ราชบัณฑิตยสถาน, “องค์ความรู้ภาษาไทย”  , น. ๒๒ นสพ.เดลินิวส์ ฉบับวันพฤหัสบดีที่ ๓ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๕

"ลูกประคำ" มีความหมายตามหลักวิชาการว่า ลูกกลม ๆ ที่ร้อยด้วยเชือกเป็นสิ่งสำหรับชักเป็นคะแนนในเวลานั่งบริกรรมภาวนา แต่ทว่า "ลูกประคำ" ตามความหมายและความรู้สึกของนักนิยมสะสมพระเครื่อง -เครื่องรางของขลังนั้นจะมีความหมายที่นอกเหนือไปจากคำจำกัดความ ดังกล่าวแล้ว นั่นก็คือ "ลูกประคำ" ยังเป็นเครื่องรางของขลังอีกชนิดหนึ่งที่นิยมพกพา หรือคล้องคอ เพื่อขอพุทธานุภาพในการคุ้มครองป้องกันภัย

และสำหรับในด้านศาสนา ถือกันว่าเป็นเครื่องยังจิตใจ ให้เข้าสู่ภาวนาสมาธิ เพื่อฝึกจิตตานุภาพให้แข็งแรง อดทนต่อการก่อกวนแห่งกิเลสทั้งปวง ที่มีให้พ้นไป ในทางพระเวทย์ ถือว่า "ลูกประคำ" เป็นเครื่องกำหนดคาบการภาวนาในการฝึกจิตหรือร่ายพระเวทย์วิทยาคมทั้งหลาย ให้เกิดพลังอำนาจขึ้นอีกเป็นทวีคูณ และในด้านวิชายุทธโบราณของจีนหรือกำลังภายในนั่นเอง ซึ่ง "ลูกประคำเหล็ก" ของหลวงจีนวัดเส้าหลินเอามาเป็นเครื่องป้องกันตัวจากคมอาวุธได้ และยังใช้ในการสวดภาวนารวมไปกับบักเต้า (เครื่องเคาะจังหวะ) ได้อีกด้วย

(http://p.s1sf.com/ho/0/ud/189/949905/b-3.jpg)

"ลูกประคำ" มีมาตรฐานกำหนดเม็ดประคำ นับจากลูกปลายล่างสุดจนจรดปมที่ผูกมัดร้อยด้วยประคำรวมกันได้ 108 เม็ด จำนวน 108 เม็ดนี้ถือว่าเป็นเลขมงคลทั้งพุทธ และพราหมณ์ไปจนถึงอาถรรพณ์เวทย์ พระอรหันต์ 108 รูป สวดสาธยายพระคาถา 108 จบ ว่า 108 ชนิด ถ้าพูดถึงอะไรก็ตามที่ลงด้วย 108 แล้วจะขลังดีขึ้นอีกเป็นทวีคูณ

"ลูกประคำ" นั้นตามตำรับโบราณจะต้องใช้ว่านมงคล 108 มาบดผสมกับเครื่องยาจินดามณีเสียครั้งหนึ่งก่อน จึงจะโยงยึดด้วยรักหรือปูนนั้น และจึงเจาะรูตรงกลาง ด้วยการเอาแผ่นเงินหรือแผ่นทองมาลงอักขระม้วนเป็นตะกรุด เสียบเข้าไปเป็นแกนกลางสำหรับร้อยเชือกส่วนเชือกนั้นต้องใช้ไหมเจ็ดสีมาควั่นเป็นเชือกร้อยตรงปลายสุด ปั่นให้ฟูและถักเป็นพู่ให้สวยงามแต่ต่อมาได้เปลี่ยนมาเป็นการใช้ผงใบลาน เผาคลุกรัก และวัสดุอื่นจนในปัจจุบันนี้กลายเป็นประคำชนิดต่าง ๆ ทั้งไม้จันทน์ ทั้งพลาสติก และลูกประคำสำเร็จรูป เมื่อนำสรรพสิ่งที่ว่ามารวมกันแล้วท่านว่ามีศิริอานุภาพของประคำใช้ป้องกัน เขี้ยวงาศาตราวุธ และป้องกันการกระทำคุณไสยใช้ภาวนาเป็นคาถาแคล้วคลาด และนำติดตัวเป็นเสน่ห์


ขอบคุณข้อมูลจาก Horolive