|
หัวข้อ: มณิกัณฐชาตกะ ชาดก เริ่มหัวข้อโดย: Kimleng ที่ 02 กุมภาพันธ์ 2564 15:36:15 (https://lh3.googleusercontent.com/proxy/g4fxCw43VgmJbavTcsuiNzvwno16j--wlQJWJamO91o4SUvqsXE35iCPKTTE3BaF9QGKBTadZl9RNbVo5O-0Wdsf5-fhTvCi4At9VLkFhIswtQ) ขอขอบคุณเว็บไซต์ ธรรมะไทย (ที่มาภาพประกอบ) มณิกัณฐชาตกะ ชาดกนี้ ปรากฏในสังกัปปวัคค์ พระไตรปิฎกขุททกนิกายชาดก เล่มที่ ๒๗ และชาตกัฏฐกถาอัตถวัณณนา เล่มที่ ๔ เหตุปรารภคือ ภิกษุชาวเมืองอาฬวีเที่ยวขออุปกรณ์ต่างๆ มีไม้และหญ้าคาเป็นต้น เพื่อนำมาสร้างกุฏิ ทำให้ประชาชนชาวเมืองเดือดร้อน กล่าวตำหนิพระภิกษุต่างๆ นานา พระพุทธองค์จึงทรงนำเอาเรื่องราวในอดีตมาตรัสเล่าให้ภิกษุบริษัทได้รับฟัง ที่อัคครวเจดีย์เมืองอาฬวี ดังนี้ ในอดีตกาล เมื่อครั้งพระเจ้าพรหมทัตเสวยราชย์ในเมืองพาราณสี พระโพธิสัตว์ได้ทรงเกิดในตระกูลพราหมณ์ที่มั่งคั่งตระกูลหนึ่ง และมีน้องชายร่วมสายโลหิตอีก ๑ คน เมื่อบิดามารดาถึงแก่กรรมไปแล้ว ทั้ง ๒ พี่น้องเกิดเบื่อหน่ายในชีวิตครองเรือน จึงพากันออกไปบวชเป็นดาบสอยู่ที่ฝั่งแม่น้ำ ดาบสผู้พี่สร้างบรรณศาลาอยู่ด้านเหนือน้ำ ส่วนผู้น้องสร้างอยู่ด้านใต้น้ำ อยู่มาวันหนึ่งมณีกัณฐนาคราชขึ้นมาจากแม่น้ำแปลงตัวเข้าไปเฝ้าดาบสผู้น้อง และสนทนาจนเป็นผู้คุ้นเคยกัน ก่อนกลับก็แปลงตัวเป็นนาควงล้อมดาบสแล้วจึงกลับไป ฝ่ายดาบสเห็นเหตุนั้นแล้ว แทนที่จะดีใจกลับมีความกลัวจนตัวเองผ่ายผอม เมื่อดาบสผู้พี่ทราบเรื่องจึงบอกอุบายที่จะไม่ทำให้พญานาคมารบกวน คือให้ขอแก้วมณีสารพัดนึกกับนาคตัวนั้น เมื่อดาบสนำอุบายนั้นไปใช้เพียง ๓ วันเท่านั้น พญานาคก็ไม่มารบกวนอีกต่อไป แต่เมื่อไม่ได้พบเห็นพญานาค ดาบสผู้น้องก็กลับซูบผอมลงไปอีกจนดาบสผู้พี่ผิดสังเกต และมาถามดูทราบเหตุ จึงปลอบประโลมน้องชายให้หายทุกข์ และอยู่บำเพ็ญกสิณภาวนาจนต่างก็พากันบรรลุอภิญญาสมาบัติแล้วสิ้นชีพไป ประชุมชาดกดังนี้ อาบสผู้น้องครั้งนั้น คือพระอานนท์เถร ส่วนดาบสผู้พี่ครั้งนั้น คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าผู้ทรงเป็นที่พึ่งแก่โลกทั้ง ๓ (ที่มา : สารานุกรมวัฒนธรรมไทยภาคเหนือ, มูลนิธิสารานุกรมวัฒนธรรมไทย ธนาคารไทยพาณิชย์ จัดพิมพ์เผยแพร่) |