พิมพ์หน้านี้ - อุปกรณ์ตรวจจับแผ่นดินไหวสมัยจีนโบราณ

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/69698376912209_283745258_5250037845065354_219.jpg)

(http://www.sookjaipic.com/images_upload_2/95732696892486_283390019_5250037891732016_227.jpg)

อุปกรณ์ตรวจจับแผ่นดินไหวสมัยจีนโบราณ

หนึ่งในภัยพิบัติทางธรรมชาติที่รุนแรงและสร้างความเสียหายให้กับมนุษยชาติได้เป็นอันดับต้นๆคงจะหนีไม่พ้น “แผ่นดินไหว” เป็นแน่แท้ แต่เชื่อกันไหมครับว่าจนถึงทุกวันนี้ นักวิชาการยังไม่สามารถที่จะทำนายถึงเวลาและตำแหน่งที่จะเกิดแผ่นดินไหวขึ้นในอนาคตอันใกล้ได้เลยครับ

ถึงอย่างนั้น ความพยายามในการทำความเข้าใจแผ่นดินไหวก็มีมานานเกือบสองพันปีได้แล้วในอารยธรรมจีนโบราณใกล้บ้านเรา นักประวัติศาสตร์ทราบดีว่าชาวจีนโบราณอาจจะยังไม่มีความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหวที่แท้จริงตามหลักการทางธรณีวิทยาเพราะพวกเขาเชื่อมโยงการเกิดแผ่นดินไหวเข้ากับการเสียสมดุลของพลังหยิน-หยาง แต่นั่นก็ไม่ได้หมายความว่าชาวจีนโบราณจะปล่อยให้แผ่นดินไหวเกิดขึ้นโดยไม่คิดจะหาทางรับมือหรอกครับ เพราะนักประวัติศาสตร์พบว่าในช่วงปี ค.ศ.132 นักประดิษฐ์ชาวจีนนามว่า “จางเหิง” (Zhang Heng) ได้คิดค้น “อุปกรณ์ตรวจจับแผ่นดินไหว” ขึ้นมา และตั้งชื่อเจ้าเครื่องนี้ว่า “โฮ่วเฟิงตี้ต้งอี๋” น่าเสียดายครับที่อุปกรณ์ของจางเหิงชิ้นนี้ได้หายสาบสูญไปแล้ว นักประวัติศาสตร์มีเพียงแค่บันทึกที่บอกเล่าถึงรูปร่างลักษณะและวิธีการทำงานของอุปกรณ์ชิ้นนี้เท่านั้น แต่มันก็น่าทึ่งมากเลยทีเดียวล่ะครับ

โฮ่วเฟิงตี้ต้งอี๋ของจางเหิงไม่ได้ “ทำนาย” การเกิดแผ่นดินไหวหรอกครับ อุปกรณ์ชิ้นนี้ทำได้เพียงแค่ “ตรวจจับทิศทาง” ของแผ่นดินไหวที่เกิดขึ้นมาแล้วเท่านั้น แต่ความแม่นยำของมันถือได้ว่าน่าอัศจรรย์มากทีเดียว จากบันทึกที่หลงเหลือมาทำให้นักวิชาการพอจะ “จำลอง” หน้าตาและหลักการทำงานของอุปกรณ์ชิ้นนี้ออกมาได้ แต่ก็ไม่สามารถยืนยันได้หรอกครับว่ามันจะคล้ายของจริงมากน้อยแค่ไหนกัน โฮ่วเฟิงตี้ต้งอี๋ของจางเหิงประกอบไปด้วยภาชนะทองแดงคล้ายไหเหล้าใบใหญ่อยู่ตรงกลาง โดยรอบประดับไปด้วยมังกร ๘ ตัวที่ประจำอยู่ทั้ง ๘ ทิศ ทั้งเหนือ-ใต้-ตะวันออก-ตะวันตก และทิศเฉียงทำมุม ๔๕ องศาอีกสี่ทิศ มังกรแต่ละตัวจะคาบลูกบอลทำจากทองแดงขนาดเล็กเอาไว้ในปาก ด้านล่างมีคางคกกำลังอ้าปากรออยู่ทั้ง ๘ ทิศ นักวิทยาศาสตร์ที่ตรวจสอบบันทึกเสนอว่ากลไกที่ซ่อนอยู่ในภาชนะคล้ายไหเหล้านี้น่าจะทำงานคล้ายกับลูกตุ้มที่ไวต่อการกระตุ้น และเมื่อมีการเคลื่อนไหวของแผ่นดินจากทิศทางใด กลไกลูกตุ้มในภาชนะก็จะไปสั่งให้มังกรในทิศนั้นปล่อยลูกบอลโลหะลงไปยังปากคางคกที่อ้ารออยู่เบื้องล่าง และเมื่อเสียงโลหะกระทบกันดังขึ้นจากอุปกรณ์ชิ้นนี้เมื่อไร นั่นหมายความว่าเกิดแผ่นดินไหวขึ้นในทิศทางนั้นแล้วล่ะครับ ความแม่นยำของเครื่องตรวจจับแผ่นดินไหวนี้ได้แสดงหลักฐานเป็นที่ประจักษ์ในช่วงปี ค.ศ. 138 เมื่อมังกรทางทิศตะวันตกปล่อยลูกบอลโลหะออกจากปากของมันได้ไม่นานนัก ม้าเร็วจากเมืองทางทิศตะวันตกห่างออกไปราว ๕๐๐ กิโลเมตรก็คาบข่าวมาบอกถึงเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งใหญ่พอดี นั่นหมายความว่าอุปกรณ์ของจางเหิงมีความแม่นยำเป็นอย่างสูงเลยล่ะครับ

หนุ่มโบราณ

ที่มา ต่วย'ตูน พิเศษ