[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

คำสอนที่แท้ของพระพุทธเจ้าทุกคำสอนต้องมีตราธรรม สามประการคือ อนิจจัง อนัตตา และนิพพาน ธรรมตราแรก คือ
อนิจจังไม่มีสิ่งใดคงสภาพเดิมอยู่ได้แม้แค่ชั่วขณะจิต เฮรา คลินตัส กล่าวว่าเราไม่อาจอาบน้ำสองครั้งในแม่น้ำสายเดิมได้ส่วน ขงจื้อ กล่าวขณะมองแม่น้ำว่า มันไหลตลอดเวลาทั้งวันทั้งคืน สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสสอนเราว่า อย่าแค่พูดถึงอนิจจัง แต่จะต้องใช้อนิจจังนี้เป็นเครื่องมือช่วยเราให้รู้จักมองความเป็นจริงอย่าง ลึกซึ้ง จนเห็นแจ้ง และหลุดพ้นเป็นอิสระ เรามักจะพูดกันอย่างฉาบฉวยว่าโลกนี้มีทุกข์เพราะทุกสิ่งทุกอย่างเป็นอนิจจัง แต่สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนเราให้รู้จักมองลึกซึ้งลงไปอีก ถ้าไม่มีอนิจจังชีวิตก็ไม่อาจมีอยู่ได้เราจะแก้ความทุกข์ได้อย่างไรถ้าทุกสิ่งไม่เป็นอนิจจัง ลูกสาวของเราจะเติบโตเป็นสาวงามได้อย่างไรสถานการณ์โลกจะเปลี่ยนไปในทางที่ดีได้อย่างไร เราจะเป็นต้องพึ่งอนิจจังเพื่อความหวังและเพื่อความยุติธรรมในสังคม ถ้าเธอเป็นทุกข์ นั่นใช่เพราะสิ่งต่าง ๆ เป็นอนิจจัง  แต่เป็นเพราะเธอเชื่อว่าสิ่งนั้น ๆ ยั่งยืนเวลาดอกไม้ร่วงโรยเธอไม่ค่อยทุกข์เพราะเธอเข้าใจว่าดอกไม้เป็นอนิจจัง แต่เธอไม่อาจยอมรับความเป็นอนิจจังของคนที่เรารัก................................
เธอเป็นทุกข์มากเมื่อเขาเหล่านั้น เสียชีวิตไป ถ้าเธอมองให้ลึกซึ้งเข้าไปในความเป็นอนิจจัง  เธอก็จะทำดีที่สุดเพื่อทำให้คนที่เธอรักเป็นสุขตอนนี้การรู้เท่าทัน อนิจจัง ย่อมมีผลในทางสร้างสรรค์ ทำให้เธอฉลาด มีความรักความเมตตา...มากขึ้น  อนิจจังเป็นสิ่งดีถ้าไม่มีอนิจจังเสียแล้วอะไรต่าง ๆ ก็ไม่อาจะเป็นไปได้ด้วย อนิจจัง นี้ประตูทุกประตูย่อมเปิดเพื่อการเปลี่ยนแปลงแทนที่จะบ่นเราควรพูดว่า อนิจจังจงเจริญ อนิจจังเป็นเครื่องมือช่วยปลดปล่อยเรา
ธรรมตราที่สองคือ อนัตตา ถ้าเธอเชื่อว่าตัวตนยั่งยืน เชื่อว่ามันจะดำรงอยู่ตลอดไป และเชื่อว่าตัวตนอยู่แยกเป็นอิสระจากกันแล้วละก็ไม่อาจพูดได้ว่าความเชื่อ นี้เป็นความเชื่อในพระพุทธศาสนา อนิจจังมองจากมิติของเวลา ส่วนอนัตตามองจากมิติของขอบเขต
เมื่อเราปฏิบัติวัชระสูตร และมองให้ลึกซึ้งเจ้าไปในความคิดเกี่ยวกับตัวตน บุคคล สัตวะ และชีวะเราจะเห็นว่าไม่มีเส้นแบ่งระหว่างตัวตน - ความมิใช่ตัวตน บุคคล อบุคคล สัตวะ อสัตวะ ชีวะ อชีวะ อากาศ แสงแดด แร่ธาตุและน้ำ รู้ว่าเราเป็นลูกของโลก  เป็นลูกของท้องฟ้า  มีความสัมพันธ์กับทุกสรรพสิ่ง ทั้งที่มีชีวิตและ ไร้ชีวิต นี่คือการปฏิบัติ

อนัตตา พระพุทธเจ้าทรงสอนให้เรามี สติ รู้ตัวทั่วพร้อมอยู่ด้วยสมาธิ ให้เห็นแจ้งถึง อนิจจัง อนัตตาและการอิงอาศัยกันของสรรพสิ่ง ธรรมตราที่สามคือ นิพพาน ซึ่งหมายถึง การดับ ทุกข์ ดับความยึดมั่นอยู่กับถ้อยคำและความคิด ความทุกข์เบื้องต้นสามอย่างของมนุษย์คือ โลภ โกรธ หลง ความหลง อวิชชา คือความไม่สามารถเข้าใจความเป็นจริงได้ นี้นับเป็นขั้นแรกสุดของความทุกข์ทั้งสามประการนั้น เพราะความหลงเราจึงอยากได้สิ่งนั้นสิ่งนี้ที่อาจะทำลายเรา และเราก็โกรธ นั่นโกรธนี่หลาย ๆ อย่างด้วย เราพยายามจะยึดโลกตามที่เราต้องการ แล้วเราก็ทุกข์ นิพพานคือการดับทุกข์ทั้งปวงเป็นเครื่องแสดงถึงการเกิดแห่งอิสรภาพ การดับของสิ่งหนึ่งย่อมนำไปสู่การเกิดของอีกสิ่งเสมอ เมื่อความมืดหมดไปแสงสว่างก็เกิดขึ้นเมื่อความทุกข์หมดไป สันติสุขก็จะเข้ามาแทนที่ นักปราชญ์หลายคนกล่าวว่า นิพพาน คือการทำลายล้างหรือการดับของทุกสิ่ง ชาวพุทธจึงมุ่งไปที่ความไม่มีไม่เป็น อย่างนี้เท่ากับเขาถูกงูนิพพาน กัดเข้าแล้ว พระพุทธเจ้าตรัสไว้ในหลาย ๆ พระสูตรว่า การทำลายล้าง เป็นคำสอนที่มุ่งไปที่ความไม่มีไม่เป็น แต่คำกล่าวนั้นก็ไม่ถูกต้อง พระพุทธเจ้าทรงสอนเรื่องนิพพาน
แก่เราก็เพื่อช่วยเราให้พ้นจากความยึดมั่นถือมั่นอยู่กับความคิด เรื่องอนิจจังและอนัตตา ถ้าเรามาติดกับดักของนิพพานเข้าอีกเราจะรอดได้อย่างไรกับถ้อยคำและความคิดอาจมีประโยชน์ถ้าเราเรียนรู้ที่จะใช้ มันอย่างชำนาญ ไม่ไปติดกับดักของมัน หลินจี้ อาจารย์เซนกล่าวว่า ถ้าเธอเห็นพระพุทธเจ้าขวางทางอยู่ก็จงฆ่าพระองค์ซะ ซึ่งหมายความว่าถ้าเธอคิดว่าพระพุทธเจ้าเป็นตัวขัดขวางไม่ให้เธอได้ ประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับพุทธะ ก็เท่ากับเธอติดอยู่กับสัญญาเดิม ๆ ทางเดียวที่เธอจะปลดปล่อยตัวเอง และได้ประสบการณ์ตรงเกี่ยวกับพุทธะ คือเธอต้องฆ่าความคิดเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าไปเสียก่อน นี่คือเคล็ดในการปฏิบัติ ถ้าเธอยึดมั่นอยู่กับถ้อยคำหรือความคิด เธอจะเสียโอกาสการเรียนรู้ที่จะข้ามพ้นไปจากการใช้สมองปรุงแต่งความเป็นจริงนี้นับเป็นศิลปะเลยทีเดียว ครูต้องช่วยสอนศิษย์ให้รู้วิธีที่จะไม่ปรุงแต่งความคิด ถ้าเธอมีแต่สัญญาปรุงแต่งเธอจะไม่มีวันหลุดพ้นได้เลย การฝึกมองอย่างลึกซึ้งเข้าไปในธรรมชาติแท้จริงของสรรพสิ่ง การสัมผัสโดยตรงกับความจริง ใช่ด้วยการใช้ถ้อยคำและความคิดบรรยายความเป็นจริง นี่คือการปฏิบัติธรรมที่แท้ ทุก ๆ คำสอนที่มีตราธรรมสามตรา

นี้คือพุทธธรรมที่แท้จริงพระพุทธเจ้าทรงสอนเรื่อง อนิจจัง ก็เพื่อให้เราใช้อนิจจังนี้เป็นเครื่องมือมองสรรพสิ่งอย่างลึกซึ้ง แต่ถ้าเราติดกับดักของอนิจจัง พระองค์ก็ยังประทานเครื่องมืออีกอย่างหนึ่งคือ อนัตตา แต่ถ้าเรายังติดกับดักของพระองค์ก็นั่งเทศนาเรื่อง นิพพาน ความดับทุกข์และดับความยึดมั่นถือมั่นในพระสูตรนิทานร้อยเรื่อง พระพุทธเจ้าทรงเล่าเรื่องชาย กระหายน้ำว่าเมื่อชาวบ้านแนะนำให้เขาไปที่ แม่น้ำ เขาเห็นน้ำมากมายจนงง จึงถามชาวบ้านว่าแล้วข้าจะดื่มน้ำนี้ให้หมดได้อย่างไร เขาจึงไม่ดื่ม แล้วก็ตายบนฝั่งแม่น้ำนั่นเอง พวกเราหลายคนก็ตายอย่างเดียวกันนี้ ถ้าเรากอดคำสอนของพระพุทธเจ้าไว้แค่เป็นความคิดเราก็จะตายเพราะความทุกข์ ซึ่งเกิดจากความไม่เข้าใจธรรมชาติที่แท้จริงของสรรพสิ่ง แต่ถ้าเราปฏิบัติพุทธธรรม ประยุกต์ให้เข้ากับสติปัญญาของเรา - เราก็มีโอกาสได้ดื่มน้ำ และข้ามแม่น้ำไปสู่อีกฝั่งได้




นำมาจากตอนหนึ่งของหนังสือ ปลูกรัก  ติชนัทฮันห์  เขียน สดใส ขันติวรพงศ์ แปล บทความเพื่อ ศานติสุข และความผาสุกของชีวิต