[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

สุขใจในธรรม => จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม => ข้อความที่เริ่มโดย: sometime ที่ 04 มิถุนายน 2553 19:33:37



หัวข้อ: ชีวิต ประกอบด้วย กาย กับ จิต
เริ่มหัวข้อโดย: sometime ที่ 04 มิถุนายน 2553 19:33:37
(http://i46.photobucket.com/albums/f112/thavee/86bf0d09.jpg)



เรื่องจริงผ่านจอ ล่ามโซ่มุกดาหาร (http://www.youtube.com/watch?v=0fefjaZZpCc#)



..........................ชีวิตไม่ใช่ผัก - ปลา....................................



................ชีวิตประกอบด้วย กาย กับ จิต.....................



ในภาษาพระ กาย มีหลายชื่อ เรียกว่า รูป ก็ได้ ส่วน จิต ก็เรียกว่า นาม ก็ได้
กาย หรือ รูป นี้ คนทั่วไป มักเรียกว่า สังขาร (ร่างกาย)
ส่วน จิต หรือ นาม คนทั่วไป มักเรียกว่า วิญญาณ
ซึ่งจริงๆ แล้วคำว่า สังขาร ในภาษาพระ หมายถึง การปรุงแต่ง (ด้วยเหตุปัจจัย)
ส่วน วิญญาณ หมายถึง การรับรู้ทาง ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ




กาย กับ จิต ที่ประกอบกันเป็นชีวิตนี้ ถ้าจะแยกละเอียด ก็แยกได้เป็นห้า




อย่างที่เรียกกันว่า ขันธ์ 5 ได้แก่..........................
รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
รูป ก็คือ ร่างกาย ประกอบด้วย ธาตุดิน น้ำ ลม ไฟ อากาศ
ส่วน จิต นั้นก็แบ่งเป็น เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ตามหน้าที่ที่มันทำงาน
เวทนา หมายถึง ความรู้สึก รู้สึกสุข รู้สึกทุกข์ รู้สึกเฉยๆ
สัญญา หมายถึง ความจำ การกำหนดความหมายของสิ่งต่างๆ
สังขาร หมายถึง ความคิดที่ปรุงแต่งไป
วิญญาณ หมายถึง การรับรู้อารมณ์ทางตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ



จะยกตัวอย่างการทำงานของขันธ์ห้าง่าย ๆ



ตาที่เป็นลูกตา มีเส้นเลือด เส้นเอ็น มีจอประสาทตา มีเลนส์แก้วตาอะไรต่าง ๆ เหล่านี้ เป็นส่วน รูปเมื่อเกิด วิญญาณ การรับรู้ทางตา นั่นคือ เรามองเห็น
เมื่อมองเห็นแล้ว สัญญา ก็อาจจะทำงานต่อ คือ กำหนดหมายว่าเห็นอะไร เช่น มอง "เห็น" แมลงตัวหนึ่งสีน้ำตาลวิ่งอย่างรวดเร็ว สัญญา กำหนดหมายว่า นี่คือ แมลงสาบ จากนั้น สัญญา ก็อาจทำงานต่อไปว่า แมลงสาบสกปรก น่ารังเกียจ ไม่ควรมีอยู่ในบ้าน ฯลฯ
เมื่อเกิดสัญญา กำหนดหมายว่า แมลงสาบน่ารังเกียจ ก็อาจเกิด เวทนา ด้วย คือ รู้สึกเป็นทุกข์ ไม่ชอบ ไม่อยากเห็น กลัว เกลียด
จากนั้นก็อาจเกิด สังขาร ปรุงแต่งต่อไปว่า มันอาจจะปีนไปบนอาหารทำให้อาหารสกปรก อาจจะกัดเสื้อผ้าทำให้เสื้อผ้าขาด เดินผ่านไปตรงไหนก็เป็นเชื้อโรค คิดอยากจะกำจัดมัน ฆ่ามัน
กระบวนการทั้งหมดนี้ ประกอบกันด้วย รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ
จะว่ามันแยกส่วนก็แยกส่วน จะว่ามันรวมประกอบกันก็รวมประกอบกัน



นี่คือความหมายคร่าว ๆ ของ ขันธ์ห้า หรือ กายกับจิต หรือรูปกับนาม



...........................................เสถียรธรรมสถาน....................................................