หัวข้อ: ปฏิปทา ๔ ประการเป็นไฉน เริ่มหัวข้อโดย: หมีงงในพงหญ้า ที่ 17 กรกฎาคม 2553 15:02:59 พระพุทธองค์ได้ทรงมีพระพุทธฎีกาตรัสเล่าถึงความ แตกต่างแห่งปฏิปทาในการปฏิบัติเพื่อบรรลุคุณวิเศษ
คือ มรรค ผล นิพพาน ให้ภิกษุทั้งหลาย ได้สดับว่า (อังคุตตรนิกาย จตุกกนิบาต ข้อ ๑๖๒ หน้า ๒๐๐ บาลีฉบับสยามรัฐ) "ดูกรเธอผู้เห็นภัยในวัฏสงสารทั้งหลาย! ปฏิปทา ๔ ประการเป็นไฉน ปฏิปทา ๔ ประการคือ ๑. ทุกขาปฏิปทาทันธาภิญญา = ปฏิบัติลำบากและบรรลุ ได้ยาก ๒. ทุกขาปฏิปทาขิปปาภิญญา = ปฏิบัติลำบากแต่บรรลุ ได้รวดเร็ว ๓. สุขาปฏิปทาทันธาภิญญา = ปฏิบัติสะดวกแต่บรรลุ ได้ช้า ๔. สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา = ปฏิบัติสะดวกและ บรรลุได้เร็ว บุคคลบางคนในโลกนี้ โดยปกติเป็นผู้มีราคะกล้า ย่อมเสวย ทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่ราคะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติมีโทสะ กล้า ย่อมได้เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่โทสะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติเป็นผู้มีโมหะกล้า ย่อมได้เสวยทุกข์โทมนัส อันเกิดแต่โมหะนั้นเนืองๆ บ้าง และอินทรีย์ทั้ง ๕ ประการ ได้แก่ สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ของเขานั้น ปรากฏว่าอ่อน เขาย่อมบรรลุ คุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะได้ช้า ดูกรภิกษุทั้งหลาย! บุคคลผู้นี้แลเรียกว่า ทุกขาปฏิปทาทันธาภิญญา บุคคลบางคนในโลกนี้ โดยปกติเป็นผู้มีราคะกล้า ย่อมเสวย ทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่ราคะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติมีโทสะ กล้า ย่อมได้เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่โทสะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติเป็นผู้มีโมหะกล้า ย่อมได้เสวยทุกข์โทมนัส อันเกิดแต่โมหะนั้นเนืองๆ บ้าง และอินทรีย์ทั้ง ๕ ประการ ได้แก่ สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ของเขานั้น ปรากฏว่าแก่กล้า เขาย่อมบรรลุ คุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะได้เร็วพลัน ดูกรภิกษุทั้งหลาย! บุคคลผู้นี้แลเรียกว่า ทุกขาปฏิปทาขิปปาภิญญา บุคคลบางคนในโลกนี้ โดยปกติเป็นผู้ไม่มีราคะกล้า ไม่ได้ เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่ราคะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติ ไม่มีโทสะกล้า ไม่ได้เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่โทสะนั้น เนืองๆบ้าง โดยปกติเป็นผู้ไม่มีโมหะกล้า ไม่ได้เสวยทุกข์ โทมนัส อันเกิดแต่โมหะนั้นเนืองๆ บ้าง และอินทรีย์ทั้ง ๕ ประการได้แก่ สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ของเขานั้น ปรากฏว่าอ่อน เขาย่อมบรรลุ คุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะได้ช้า ดูกรภิกษุทั้งหลาย! บุคคลผู้นี้แลเรียกว่า สุขาปฏิปทาทันธาภิญญา บุคคลบางคนในโลกนี้ โดยปกติเป็นผู้ไม่มีราคะกล้า ไม่ได้ เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่ราคะนั้นเนืองๆ บ้าง โดยปกติ ไม่มีโทสะกล้า ไม่ได้เสวยทุกข์โทมนัสอันเกิดแต่โทสะนั้น เนืองๆบ้าง โดยปกติเป็นผู้ไม่มีโมหะกล้า ไม่ได้เสวยทุกข์ โทมนัส อันเกิดแต่โมหะนั้นเนืองๆ บ้าง และอินทรีย์ทั้ง ๕ ประการได้แก่ สัทธินทรีย์ วิริยินทรีย์ สตินทรีย์ สมาธินทรีย์ ปัญญินทรีย์ ของเขานั้น ปรากฏว่าแก่กล้า เขาย่อมบรรลุ คุณวิเศษเพื่อความสิ้นอาสวะได้เร็วพลัน ดูกรภิกษุทั้งหลาย! บุคคลผู้นี้แลเรียกว่า สุขาปฏิปทาขิปปาภิญญา" จาก "ภูมิวิลาสินี" โดย พระธรรมธีรราชมหามุนี (วิลาศ ญาณวโร ป.ธ.๙) |