[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้

วิญญาณที่อยู่ในขันธ์ 5 เป็นกาย  จิต= วิญญาณธาตุ(กายทิพย์, อาทิสมานกาย)


คุณ หลานยายถาม: ช่วยอธิบายคำว่าวิญญาณธาตุกับวิญญาณขันธ์ให้เข้าใจง่ายๆให้ด้วยค่ะ  

ตอบ

วิญญาณธาตุ คือ ผี หรือ เทวดา หรือ พรพม หรือสัตว์นรก ที่มันซ่อนตัวอยู่ในคุณ

วิญญาณขันธ์ คือ สมอง และระบบประสาทและกลไกการรับรู้ต่างๆ ในร่างกายมนุษย์ของคุณ

เวลาคุณตาย  วิญญาณขันธ์ มันก็ตายตามร่างกายที่เป็นธาตุดินน้ำลมไฟของคุณ  แต่ตัวที่เป็นวิญญาณธาตุ(เป็นผี หรือ เทวดา หรือ พรพม หรือสัตว์นรก ฯลฯ) ที่ออกมาจากร่างกายของคุณ มันไม่ได้ตามไปด้วย มันต้องไปรับผลบุญผลบาปในปรโลก ตามกรรมที่คุณทำไว้ในโลก

อธิบายให้ยากขึ้นไปหน่อย  มีวิชาการมากขึ้นนิด

จิต=อทิสมานกาย, กายทิพย์, วิญญาณธาตุ   ส่วน สมอง+ระบบประสาท=วิญญาณขันธ์  


1. วิญญาณทำหน้าที่ รับรู้ ,สัญญา-ความจำ ,สังขาร-การคิด. เวทนา-รู้สึก....ใช่ไหมครับ?

2. สมอง+ระบบประสาท ก็ทำหน้าที่รับรู้ จดจำ ประมวลผล แล้วก็คิด และรู้สึก เช่นกัน  ดังนั้นจึงกล่าวว่า สมอง+ระบบประสาทก็คือวิญญาณขันธ์

ในพระอภิธรรม ระบุชัดว่า:

..... 1.2 ภังคานุปัสสนาญาณ พิจารณาเห็นความสูญสลาย ดับไปของร่างกาย ความคิด ความจำ ความรู้สึกสุขทุกข์ ความรัก ความเจ็บปวด (วิญญาณ)ความรู้สึกประสาททั้ง 6 เป็นของร่างกาย ไม่ใช่จิตดับ เป็นเพียงวิญญาณระบบประสาทตาย

คัดจากการเจริญพระกรรมฐาน: สมถภาวนาและวิปัสสนาภวนา

http://www.sangthipnipparn.com/luktamprata...prakamatan.html (http://www.sangthipnipparn.com/luktamprata...prakamatan.html)

3. สมอง+ระบบประสาทกคือวิญญาณขันธ์  เมื่อเราตาย สมอง+ระบบประสาท(วิญญาณขันธ์)ตาย  แต่จิตไม่ได้ตาย

ดังที่พระอภิธรรมได้แสดงไว้ว่า:

..... ธรรม คือ การพิจารณาให้เห็นว่ารูป ร่างกาย นาม คือ ความรู้สึก ความจำ ความคิดอารมณ์ต่าง ๆ เป็นทุกข์ แปรปรวนและเสื่อมสลายตลอดเวลา มีวิญญาณคือประสาททั้ง 6 (อายตนะ 6 คือ ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ) ไม่ใช่ของเรา ไม่ใช่ของจิตไม่ควรเอาจิตสนใจกับอายตนะทั้ง 6 นั้น ถ้าจิตไปสนใจกายหรือวิญญาณ (อายตนะทั้ง 6) ก็มีแต่ความทุกข์ใจ ต้องเวียนว่ายตายเกิด ไม่มีที่สิ้นสุด

4. จิตคืออทิสมานกาย(กายทิพย์)

พระอภิธรรมได้แสดงไว้ว่า:

วิญญาณในขันธ์ 5 ที่พระพุทธองค์ทรงสอนนั้น ไม่ใช่จิตใจตามแบบที่คนทั่วไปคิด วิญญาณ(ในขันธ์ 5)ไม่ใช่จิต คนละอย่างกัน จิตคือผู้รู้ ผู้มีความนึกคิด จิตเป็นนาย จิตเป็นนายของวิญญาณ คือความรู้หนาวรู้ร้อนหิว กระหาย เผ็ดเปรี้ยว นุ่มนิ่ม แข็งกระด้างเป็นวิญญาณ ใจคืออารมณ์ พระองค์สอนว่าทั้ง 5 อย่างนี้ ไม่ใช่ตัวเราเป็นของปลอม เป็นสมบัติของโลก ของธรรมชาติ

พระพุทธองค์สอนว่า ให้เอาจิต ยอมรับนับถือกฎธรรมดาของร่างเราเอง อะไรจะเกิดขึ้น เจ็บป่วยใกล้ตายก็ยิ้มรับเพราะรู้แล้วว่า เป็นความจริงที่หนีไม่พ้น แต่ความจริงนั้น ร่างกายตายแต่ตัวนอก ตัวในคือ กายในกาย พระท่านเรียกว่า อทิสมานกาย อทิสมานากาย คือ กายที่มองไม่เห็นโดยตาเนื้อ จะเห็นได้ด้วยจิตที่สะอาด ปราศจากกิเลส เศร้าหมอง กายนอกคือขันธ์ 5 พระท่านสอนไว้ว่าอย่าสนใจกายนอก คือ กายเนื้อ กระดูก เลือด ที่เหม็นสกปรกทุกวัน เหมือนซากศพเคลื่อนที่ พระท่านว่าอย่าสนใจกายเนื้อ สนใจกับมันมากก็ทุกข์ใจมาก สิ่งที่ท่านให้เราสนใจพิจารณาดูมาก ๆ คือ กายในกาย เรียกว่า อทิสมานกาย หรือจิตอันเดียวกันนั้นจริง ๆ

เราก็คือจิตหรืออาทิสมานกายมาอาศัยอยู่ในขันธ์ 5 หรือกายเนื้อชั่วคราว

5. กายของเทพ พรหม เปรต ฯลฯ คือ จิต(อทิสมานกาย)

ในพระอภิธรรม ระบุว่า:

กายในกาย(อทิสมานกาย เรียก สั้น ๆ ว่า จิต) แบ่งเป็น ๕ ขั้น

1. กายอบายภูมิ รูปกายในกายซูบซีด ไม่ผ่องใส เศร้าหมอง อิดโรย ได้แก่ กายของผู้ที่อยู่ในอบายภูมิ เช่นสัตว์นรก เปรต สัตว์เดรัจฉาน
2. กายมนุษย์ เป็นคนแตกต่าง สวยสดงดงามไม่เท่ากัน ร่างกายเป็นมนุษย์ชัดเจนเต็มตัว
3. กายทิพย์ กายในกาย ผ่องใส ละเอียดอ่อน เป็นเทพ รุกขเทวดา อากาศเทวดา มีเครื่องประดับมงกุฏแพรวพราว ได้แก่กายของเทวดาชั้นกามาวจรสวรรค์
4. กายพรหม ลักษณะกายในกายคล้ายเทวดา แต่ผิวกายละเอียดกว่าใสคล้ายแก้ว มีเครื่องประดับสีทองดูเหลืองแพรวพราวไปหมด ได้แก่ กายของพรหม ท่านมีฌานอย่างต่ำปฐมฌานสูงถึงฌาน 4 สมาบัติ 8 มีพรหมวิหาร 4 ประจำใจ

5. กายแก้วหรือกายธรรมหรือพระธรรมกาย แบบที่หลวงพ่อสด วัดปากน้ำท่านสอนไว้ กายในกายของท่านที่เป็นมนุษย์แต่จิตสะอาด ปราศจากกิเลส ตัณหา อุปาทาน หมดอวิชชา ฉลาดสว่างไสว เป็นกายของพระอรหันต์จะเป็นกายในกายของท่าน เป็นประกายพรึก ใสสะอาด สว่างยิ่งกว่ากายพรหมเป็นแก้วใส

6.  จิต(อทิสมานกาย) คือ วิญญาณ(ธาตุ)  ในปฏิจจสมุปบาท วิญญานเป็นตัวสร้างนามรูป (รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ)  ชี้ชัดว่า วิญญาณในขันธ์ 5 คือ วิญญาณขันธ์  ส่วนวิญญาณที่เป็นผู้ให้กำเนิดวิญญาณขันธ์ = วิญญาณธาตุ มันเป็นคนละตัวกัน  ต่างคนต่างสร้างอีกตัวหนึ่ง

วิญญาณธาตุ เป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยสร้าง วิญญาณขันธ์ ก่อน แล้วในที่สุด  วิญญาณขันธ์ ก็เป็นปัจจัยหนึ่งในการข่วยสร้าง วิญญาณธาตุ


พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสอยู่ในมหานิทานสูตร พระไตรปิฎก เล่มที่ ๑๐ ว่า:

"ดูกรอานนท์เพราะนามรูปเป็นปัจจัยดังนี้แล จึงเกิดวิญญาณ เพราะวิญญาณเป็นปัจจัยจึงเกิดนามรูป..."


ด้วยเหตุนี้ หลักฐานจึงชัดว่า วิญญาณในนามรูป (วิญญาณขันธ์) เป็นคนละตัวกับ วิญญาณที่เกิดจากจิตสังขารในปฏิจจสมุปบาท  วิญญาณสร้างนามรูป และในที่สุดนามรูปก็สร้างวิญญาณ


สรุป


จิต คือ กายใน เป็นกายทิพย์ (วิญญาณธาตุ)      สมอง+ระบบประสาท คือ วิญญาณขันธ์ เป็นกายนอกที่สร้างขึ้นด้วยธาตุดิน น้ำลม ไฟ

วิญญาณธาตุ เป็นปัจจัยหนึ่งที่ช่วยสร้าง วิญญาณขันธ์  พอมันตายลง  ในที่สุด  วิญญาณขันธ์ที่ตายไปแล้ว ก็ยังสืบต่อ เป็นปัจจัยหนึ่งในการข่วยสร้าง วิญญาณธาตุ

               ขอบคุณ คุณ phonsak สำหรับการแบ่งปันนะคะ...