แคลฟวิคอร์ด เครื่องดนตรีที่มีลักษณะคล้ายเปียโน

แคลฟวิคอร์ด

แคลฟวิคอร์ด (clavichord) เรียกโดยย่อว่า clav แคลฟ หรือ clavi แคลฟวี เป็นเครื่องดนตรีที่มีลักษณะคล้ายเปียโน ประเภทลิ่มนิ้ว (Keybroad instruments) ในยุคแรก ๆ ประเภทเกิดเสียงได้ จากการดีดโดยมีสายเสียงที่ขึงไปตามส่วนรูปของกล่องไม้สี่เหลี่ยม กว้างประมาณ ๒ ฟุต ยาวประมาณ ๔ ฟุต มีแถวของลิ่มนิ้วประมาณ ๓ อ็อกเทฟ ส่วนปลายสุดของคีย์จะมีกลไกการงัดหรือแตะของลิ่มทองเหลืองเล็ก ๆ เมื่อผู้เล่นกดคีย์ลงไปลิ่มทองเหลืองนี้ก็จะยกขึ้นและตีไปที่สายเสียงเพื่อทำให้เกิดเสียง แคลฟวิคอร์ดเป็นเครื่องดนตรีประเภทลิ่มนิ้วประเภทแรกที่สามารถเล่นได้ทั้งเบาและดังโดยเปลี่ยนแปลงน้ำหนักการกดคีย์ เสียงที่ได้จากแคลฟวิคอร์ดมีความไพเราะและนุ่มนวล

โยฮันน์ เซบาสเตียน บาค (ohann Sebastian Bach : ค.ศ.๑๖๘๕-๑๗๕๐) ได้ประพันธ์เพลงที่มีชื่อว่า "Well-Tempered Clavier" ซึ่งมี prelude and fugue จำนวน ๔๘ บทสำหรับบรรเลงด้วยแคลฟวิคอร์ดโดยเฉพาะ โดยผลงานชิ้นนี้ถือเป็นผลงานชิ้นสำคัญของบาคเลยทีเดียว เนื่องจากบทเพลงสามารถดึงเอาจุดเด่นของลักษณะเสียงและเทคนิคของแคลฟวิคอร์ดให้บรรเลงได้อย่างไพเราะงดงาม

คลาวิคอร์ดถูกประดิษฐ์ขึ้นในช่วงต้นศตวรรษที่ ๑๔ ในปี ค.ศ.๑๔๐๔ บทกวีภาษาเยอรมันเรื่อง "Der Minne Regeln" กล่าวถึงคำว่า "คลาวิซิมบาลัม" (คำที่ใช้เรียกฮาร์ปซิคอร์ดเป็นหลัก) และคลาวิคอร์ดเดียม โดยระบุว่าเป็นเครื่องดนตรีที่ดีที่สุดที่จะใช้ประกอบทำนองเพลง

การอ้างอิงถึงคลาวิคอร์ดครั้งแรกๆ ในอังกฤษพบในรายการค่าใช้จ่ายในกระเป๋าส่วนพระองค์ของเอลิซาเบธแห่งยอร์ก ราชินีแห่งเฮนรีที่ ๗ ลงวันที่ ๑๕ สิงหาคม ค.ศ.๑๕๐๒

คลาวิคอร์ดได้รับความนิยมอย่างมากตั้งแต่ศตวรรษที่ ๑๖ ถึงศตวรรษที่ ๑๘ แต่ส่วนใหญ่ก็ได้รับความนิยมในดินแดนที่พูดภาษาเยอรมัน สแกนดิเนเวีย และคาบสมุทรไอบีเรียในช่วงปลายของช่วงเวลานี้ คลาวิคอร์ดก็เลิกไปในปี ค.ศ.๑๘๙๕๐ ในช่วงปลายทศวรรษปี ค.ศ.๑๘๙๐ อาร์โนลด์ ดอลเมทช์ (Arnold Dolmetsch) ได้ฟื้นการสร้างคลาวิคอร์ดขึ้นมาอีกครั้ง และไวโอเล็ต กอร์ดอน-วูดเฮาส์ (Violet Gordon-Woodhouse) ก็ช่วยทำให้เครื่องดนตรีชนิดนี้เป็นที่นิยมในหมู่ผู้คนจำนวนมาก แม้ว่าเครื่องดนตรีส่วนใหญ่ที่สร้างขึ้นก่อนปี ค.ศ.๑๗๓๐ จะมีขนาดเล็ก (๔ อ็อกเทฟ ยาว ๔ ฟุต) แต่เครื่องดนตรีรุ่นล่าสุดนั้นมีความยาวถึง ๗ ฟุต โดยมีช่วงเสียง ๖ อ็อกเทฟ

คลาวิคอร์ดได้รับความนิยมในศตวรรษที่ ๑๘ เนื่องจากมีลักษณะเฉพาะในการแสดงออก ขนาด ความสง่างาม และราคาที่จับต้องได้ เนื่องจากคลาวิคอร์ดมีราคาถูกกว่าเครื่องดนตรีชนิดอื่น จึงทำให้คลาวิคอร์ดเป็นตัวเลือกแรกสำหรับผู้ที่ต้องการเรียนรู้การเล่นคีย์บอร์ด นักแต่งเพลง เช่น โวล์ฟกัง อมาเดอุส โมสาร์ท (Wolfgang Amadeus Mozart - ค.ศ.๑๗๕๖–๑๗๙๑) มักนำคลาวิคอร์ดติดตัวไปฝึกซ้อมเมื่อเดินทาง

ระหว่างการเยือนเมืองออกสบูร์กของครอบครัวโมสาร์ท พวกเขามีโอกาสไปเยี่ยมชมโยฮันน์ แอนเดรียส สไตน์ (Johann Andreas Stein : ค.ศ.๑๗๒๘–๑๗๙๒) ช่างทำเครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดชาวเยอรมันที่มีชื่อเสียง และซื้อคลาวิคอร์ดจากเขา ในจดหมายถึงเพื่อนของเขา เลโอโปลด์ โมสาร์ท (Leopold Mozart : ค.ศ.๑๗๑๙-๑๗๘๗) บรรยายเครื่องดนตรีชนิดนี้ว่า "เป็นเครื่องดนตรีประเภทคีย์บอร์ดขนาดเล็กที่น่ารัก ซึ่งเหมาะแก่การฝึกซ้อมระหว่างการเดินทาง"

ในช่วงรุ่งเรืองของคลาวิคอร์ด ผู้คนใช้เวลาช่วงเย็นที่บ้านเพื่อเล่นดนตรีเป็นส่วนใหญ่ในบ้าน คลาวิคอร์ดเป็นเครื่องดนตรีที่เหมาะอย่างยิ่งสำหรับการเล่นคีย์บอร์ดเดี่ยวและดนตรีประกอบ นักเล่นออร์แกนยังขึ้นชื่อว่าฝึกซ้อมคลาวิคอร์ดแบบเหยียบที่บ้านด้วย

ปัจจุบันคลาวิคอร์ดถูกเล่นโดยผู้ที่ชื่นชอบดนตรียุคเรอเนสซองส์ บาโรก และคลาสสิกเป็นหลัก คลาวิคอร์ดดึงดูดผู้ซื้อที่สนใจจำนวนมาก และผลิตขึ้นทั่วโลก ปัจจุบันมีสมาคมผู้ผลิตคลาวิคอร์ดจำนวนมากทั่วโลก และมีการบันทึกเสียงเครื่องดนตรีชนิดนี้ไปแล้วประมาณ ๔๐๐ ครั้งในช่วง ๗๐ ปีที่ผ่านมา ผู้เชี่ยวชาญชั้นนำด้านเครื่องดนตรีชนิดนี้ในยุคใหม่ ได้แก่ คริสโตเฟอร์ ฮอกวูด และเทิร์สตัน ดาร์ต (Christopher Hogwood and Thurston Dart)