พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๙๖ มิตตวินทุกชาดก : มิตตวินทุกะ

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๙๖ มิตตวินทุกชาดก
มิตตวินทุกะ

ในอดีตกาลที่เมืองพาราณสี มีครอบครัวเศรษฐีอยู่ครอบครัวหนึ่ง ประกอบไปด้วย พ่อ แม่ และบุตรชาย ชื่อว่า มิตตวินทุก พ่อกับแม่ของเขาตั้งอยู่ในศีลดำรงมั่นในธรรมเพื่อกระทำตัวเป็นตัวอย่างให้แก่บุตร แต่มิตตวินทุกะไม่ประพฤติตัวตามบิดามารดา และหนำซ้ำยังเป็นคนที่มีนิสัยดื้อดึงถือรั้น ไม่เชื่อฟังพ่อแม่ ทำตัวเหลวไหล ไร้ศีลธรรม ไม่ศรัทธาในพุทธศาสนา
เวลาผ่านไปไม่นานบิดาของเขาก็ถึงแก่กรรม แม่ของเขาคิดว่าเขาคงจะช่วยงานของครอบครัวมากขึ้น เพราะเห็นว่าไม่มีบิดาแล้ว แต่ก็ไม่เป็นเช่นนั้น นอกจากเขาจะไม่มีสำนึกแล้วก็ยิ่งทำตัวไร้สำนึกขึ้นไปอีก
วันหนึ่งเขารับเงินค่าจ้างจากมารดา ๑,๐๐๐ กหาปณะ เป็นค่าตอบแทนที่เขาจะไปบวชถือศีล เขารับเงินมารดามาแล้ว ด้วยความที่มีสมองไร้สำนึก รับเงินมาแล้วไปนอนอยู่บนศาลาสบายใจ
รุ่งเช้าวันต่อมาเขาบอกกับแม่ว่า เขาจะขอลงเรือไปส่งสินค้ากับพวกพ่อค้า แม่เห็นว่าลูกชายยังไม่มีความรับผิดชอบพอ และด้วยความเป็นแม่ ไม่อยากให้ลูกตกระกำลำบาก จึงไม่อนุญาตให้มิตตวินทุกะไป
แต่ถึงอย่างไรเขาก็ยังยืนยันว่าจะไปให้ได้โดยไม่เชื่อฟังแม่พูดเลย
ขณะนั้นเรือกำลังจะออก มิตตวินทุกะจะไปขึ้นเรือ แม่วิ่งมาขวางหน้าประตูกันทางออกไว้ไม่ให้เขาไป
มิตตวินทุกะโมโหมาก ใช้เท้าเตะไปที่แข้งขาแม่จนล้มฟุบ แล้วเดินหนีไปโดยไม่หันกลับมาดู
เขาร่วมเดินทางไปกับพ่อค้าไปได้ถึง ๖ วัน ตลอดเวลานั้นไม่มีปัญหาในการเดินทาง แต่พอถึงวันที่ ๗ เกิดเรือขัดข้องบังคับทิศทางไม่ได้ล่องลอยไปโดยไร้จุดหมาย ด้วยประสบการณ์ของชาวเรือ เมื่อมีเหตุการณ์เช่นนี้แสดงว่าต้องมีคนไม่ดีขึ้นมาบนเรือเราแน่
พ่อค้าใช้วิธีจับฉลากเอาคนไม่ดีออก ปรากฏจับฉลากทั้ง ๓ ครั้ง ฉลากคนไม่ได้ไปตกอยู่ที่มิตตวินทุกะ
พวกพ่อค้าชาวเรือทั้งหมดจึงลงมติว่า มิตตวินทุกะเป็นคนไม่ดี เลยให้เขาลงจากเรือปล่อยลอยแพไปตามท่ามกลางทะเลซึ่งมองไม่เห็นชายฝั่ง
เมื่อเวลาผ่านไป ๓ วัน มิตตวินทุกะลอยไปติดอยู่ที่เกาะแห่งหนึ่ง ที่เกาะนั้นมีเปรตอาศัยอยู่มากมาย
เขาได้ไปอยู่บรรดาเวมานิกาเปรต ๔ ปราสาท เสพสมกามเต็มที่
ต่อมาเขาได้ไปที่อุสสุทนรก เขาได้ไปเห็นชายผู้หนึ่งมีกงจักรอยู่บนหัวหมุนติ้ว มิตตวินทุกะเห็นแล้วอยากได้ จึงขอกงจักรที่อยู่บนหัวเปรตตนนั้น เขานึกว่ามันเป็นดอกบัว เปรตตนนั้นบอกว่าเราให้ท่านไม่ได้หรอก แต่เขาดื้อดึงจะเอากงจักรให้ได้ เปรตจึงคิดว่าคงจะถึงเวลาของเขาแล้ว เลยถอดกงจักรบนหัวตัวเองให้กับเขาไป
ทันใดที่เขาได้ใส่กงจักรไปแล้ว มันรู้สึกเจ็บปวดทรมานเหมือนคนตายทั้งเป็น ไม่ตายก็เหมือนตาย มีชีวิตอย่างทรมาน
เทพบุตรองค์หนึ่งซึ่งเป็นพระโพธิสัตว์พบเข้า จึงบอกกับมิตตวินทุกะ “การที่ท่านเจ็บทรมานอยู่เช่นนี้ เป็นเพราะว่าเจ้าไม่รู้จักบุญคุณของพ่อแม่ ไม่ดำรงชีวิตในศีลธรรม ซ้ำยังทำร้ายมารดาผู้ให้กำเนิดเจ้าอีก จึงส่งผลให้เจ้าทรมานเหมือนคนตายที่ยังมีชีวิตอยู่” เมื่อกล่าวเสร็จพระองค์ก็หายตัวไปในพริบตา
ส่วนมิตตวินทุกะ ได้รับความปวดร้าวทรมาน กงจักรหมุนอยู่บนหัวตลอดทั้งวันเวลา จนทำให้เขาถึงแก่ความตาย

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“คนไม่ดี ต่อให้ไปอยู่กับใครก็จะทำให้คนพลอยเสียหายตามไปด้วย”
“คนทำร้ายพ่อแม่ ชีวิตจะย่ำแย่ตลอดชาติ”
“คนเนรคุณพ่อแม่ ไม่มีวันเจริญ”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า

โย มาตรํ วา ปิตรํ สวิฏฺฐ
อทูสเก หึสติ ปาปธมฺโม
กายสฺส เภทา อภิสมฺปรายํ
อสํสยํ โส นิรยํ อุเปติฯ
ผู้ใดเป็นคนชั่วช้า
เบียดเบียนบิดามารดาผู้ไม่ถือโทษโกรธตอบ
ผู้นั้นตายไปยังสัมปรายภพภายภาคหน้า
จะต้องตกนรก โดยไม่ต้องสงสัย (๒๗/๑๔๓๕)[/size

]

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม