01 พฤศจิกายน 2567 06:00:43
ยินดีต้อนรับคุณ,
บุคคลทั่วไป
กรุณา
เข้าสู่ระบบ
หรือ
ลงทะเบียน
1 ชั่วโมง
1 วัน
1 สัปดาห์
1 เดือน
ตลอดกาล
เข้าสู่ระบบด้วยชื่อผู้ใช้ รหัสผ่าน และระยะเวลาในเซสชั่น
หน้าแรก
เวบบอร์ด
ช่วยเหลือ
ห้องเกม
ปฏิทิน
Tags
เข้าสู่ระบบ
สมัครสมาชิก
ห้องสนทนา
บุคคลทั่วไป, คุณถูกห้ามตั้งกระทู้หรือส่งข้อความส่วนตัวในฟอรั่มนี้
Fuck Advertise !!
[ สุขใจ ดอท คอม บ้านหลังเล็กอันแสนอบอุ่น ] ธรรมะ พุทธประวัติ ฟังธรรม ดูหนัง ฟังเพลง เกมส์ เบาสมอง ดูดวง สุขภาพ สารพันความรู้
นั่งเล่นหลังสวน
สุขใจ ไปรษณีย์
.:::
ชาวล้านนาสมัยก่อน ปลูก “บ่าขาม=มะขาม” ทำนายสภาพอากาศ
:::.
หน้า: [
1
]
ลงล่าง
« หน้าที่แล้ว
ต่อไป »
พิมพ์
ผู้เขียน
หัวข้อ: ชาวล้านนาสมัยก่อน ปลูก “บ่าขาม=มะขาม” ทำนายสภาพอากาศ (อ่าน 181 ครั้ง)
0 สมาชิก และ 1 บุคคลทั่วไป กำลังดูหัวข้อนี้
ใบบุญ
สุขใจ๊ สุขใจ
นักโพสท์ระดับ 12
คะแนนความดี: +0/-0
ออฟไลน์
Thailand
กระทู้: 2445
ระบบปฏิบัติการ:
Windows NT 10.0
เวบเบราเซอร์:
Chrome 121.0.0.0
ชาวล้านนาสมัยก่อน ปลูก “บ่าขาม=มะขาม” ทำนายสภาพอากาศ
«
เมื่อ:
01 กุมภาพันธ์ 2567 14:23:32 »
Tweet
ชาวล้านนาสมัยก่อน ปลูก “บ่าขาม=มะขาม” ทำนายสภาพอากาศ
ที่มา - มติชนสุดสัปดาห์ ฉบับวันที่ 19 - 25 มกราคม 2567
คอลัมน์ - ล้านนาคำเมือง
เผยแพร่ - วันจันทร์ที่ 22 มกราคม พ.ศ.2567
บ่าขาม อ่านว่า “บ่าขาม” หมายถึง
มะขาม
บ่าขาม มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า
Tamarindus indica L
. เป็นสมาชิกวงศ์ถั่ว (
Family Fabaceae
) วงศ์ย่อยไมยราบ (
Subfamily Mimosoideae
) ชื่อสกุล
Tamarindus
มาจากคำว่า
Tamrhindiyy
ที่เป็นชื่อมะขามในภาษาอาราบิก และคำว่า
indica
มาจาก
India
หรือประเทศอินเดีย ชื่อภาษาอังกฤษเรียก
Tamarind
หรือ
Indian date
บ่าขาม เป็นไม้ต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ เปลือกต้นหนา แตกเป็นร่อง ใบประกอบขนนกชั้นเดียว เรียงสลับ แผ่นใบย่อยออกเป็นคู่ รูปขอบขนาน ปลายใบและโคนใบมน ดอกช่อออกตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกสีเหลือง มีลายเส้นร่างแหสีน้ำตาลแดง ผลเป็นฝัก บิดงอจนถึงตรง
เมื่อแก่เปลือกผลแห้งกรอบ เนื้อผลสีน้ำตาลเหนียวมีเส้นใบเหนียว เมล็ดเรียงแถวเดียว ทรงเกือบกลม แบน สีน้ำตาลเป็นมัน ออกดอกช่วงต้นฤดูฝน ติดผลแก่ช่วงปลายฝนต้นหนาวจนถึงต้นฤดูร้อน
เก๊าบ่าขาม หรือต้นมะขาม ชาวล้านนาเรามีการใช้ประโยชน์เกือบทั้งต้น ทั้งทางด้านอาหาร และทางยา ดังนี้
ใบมะขามอ่อนผลิใบหลังทิ้งใบในช่วงฤดูร้อนนำมายำกับน้ำยำแบบล้านนา (หมูสับต้มกับน้ำปลาร้า ตำกับน้ำพริกแกงเมือง แล้วเคี่ยวให้เข้ากัน) เป็นเมนู “ยำยอดมะขาม” โรยหน้าด้วยหอมแดงทอด กินอร่อย แถมช่วยระบายได้ด้วย หรืออาจประยุกต์ด้วยการยำกับปลากระป๋องก็อร่อยไปอีกแบบ ดอกมะขามออกในช่วงเดียวกันกับที่มีเห็ดถอบหรือเห็ดเผาะ บางครั้งหากมาทางเหนือเราอาจพบการใช้ดอกมะขามให้รสเปรี้ยวแทนยอดส้มป่อย หรือยอดมะเม่าในแกงเห็ดถอบได้
เนื้อมะขามมีรสชาติที่หลากหลายตั้งแต่เปรี้ยว เปรี้ยวอมหวาน จนถึงหวาน คนเฒ่าคนแก่ในล้านนานิยมกินมะขามหวานกับข้าวเหนียวเป็นอาหาร ส่วนเนื้อมะขามเปรี้ยวจะแกะเมล็ดปั้นเป็นก้อน เก็บไว้ปรุงอาหาร อย่าง จอผักกาด แกงฮังเล หรือแม้แต่ส้มตำมะละกอแบบล้านนาเราก็ใช้รสเปรี้ยวจากมะขามเป็นหลัก เส้นใยหรือ “แส้” ที่เหลือจากการแกะเมล็ดเอาเนื้อมะขาม ชาวล้านนานิยมนำมาขัดผิว
ใยจากเนื้อผลมะขามมีรสเปรี้ยวของเนื้อมะขามติดมาด้วยจึงช่วยให้หลังอาบน้ำแล้วผิวไม่แห้งเหมือนใช้สบู่ที่มีฤทธิ์เป็นด่าง ผิวจะสะอาด นุ่ม ลื่น ชุ่มชื้นดี
อ่านว่า จอผักกาดใส่บ่าขามลำแต๊ลำว่า
แปลว่า จอผักกาด (ต้มผักกาดรสเปรี้ยว) ใส่มะขาม อร่อยมากๆ
เมล็ดนำไปคั่ว กินเป็นของกินเล่นหรืออาหารว่าง โดยคั่วให้เนื้อในเหลือง กะเทาะเปลือกแช่น้ำให้นิ่ม รับประทานแบบถั่วต้ม หรือนำมาเล่นหลากหลายวิธี เปลือกผลนำไปตำเก็บไว้ผสมยาสูบ หรือยาเส้น ไว้มวนบุหรี่ เพื่อช่วยลดความฉุนของยาสูบ เรียกว่า “ขี้โย” หรือ “บุหรี่ขี้โย” ว่ากันว่าเปลือกมะขามเปรี้ยวจะดีที่สุด เพราะเปลือกบาง ติดไฟง่าย
ประโยชน์ทางยาของมะขาม ทั้งส่วนยอด ดอก และเนื้อมะขาม ช่วยระบายจากสารกลุ่มแอนทราควิโนน ที่มีฤทธิ์ช่วยกระตุ้นการบีบตัวของลำไส้เช่นเดียวกับมะขามแขก จึงช่วยให้ระบายได้ โดยปริมาณแอนทราควิโนนไม่ขึ้นอยู่กับรสชาติของเนื้อมะขาม ดังนั้น ไม่ว่าจะเป็นมะขามหวานหรือมะขามเปรี้ยวก็ช่วยระบายได้เหมือนๆ กัน เมล็ดมะขามช่วยถ่ายพยาธิตัวกลม พยาธิเส้นด้าย โดยใช้เนื้อใน 20-25 เมล็ด ต้มกับน้ำใส่เกลือเล็กน้อย รับประทานทั้งเนื้อให้หมดในคราวเดียว
ใบมะขามที่โตเต็มที่ ไม่แก่ไม่อ่อนเกินไปใช้เป็นส่วนผสมในลูกประคบล้านนา โดยรสเปรี้ยวในใบมะขามจะช่วยเปิดรูขุมขนระหว่างการนวดด้วยลูกประคบ ช่วยให้ตัวยาในลูกประคบสมุนไพรซึมซาบเข้าไปได้ดีขึ้น ดั้งนั้น หากเตรียมใบมะขามสำหรับทำลูกประคบให้รูดเอาเฉพาะใบเท่านั้น ห้ามเด็ดมาทั้งแกนใบประกอบ เนื่องจากเส้นแกนของใบประกอบมีรสฝาด มีฤทธิ์สมาน จะทำให้รูขุมขนปิด และปิดกั้นการซึมซาบของสารสำคัญจากสมุนไพรในลูกประคบได้
นอกจากนี้ ยังเชื่อว่าการปลูกมะขามไว้ในบ้านจะช่วยเสริมบารมีให้มีคนเกรงขาม นับหน้าถือตา ปกป้องจากสิ่งชั่วร้ายได้ และยังใช้ทำนายสภาพอากาศในแต่ละปีได้จากการงอของฝักมะขาม โดยว่ากันว่าหากปีใดฝักมะขามงอมาก อากาศในปีนั้นจะหนาวมาก
ในทางตรงข้าม หากฝักมะขามไม่ค่อยขดหรืองอมากนัก ทำนายว่าฤดูหนาวปีนั้นจะไม่ค่อยหนาว หรือค่อนข้างอบอุ่น และไม้มะขามถือว่าเป็นไม้ที่มีเนื้อละเอียดและแกร่ง นิยมใช้ทำเขียง •
บันทึกการเข้า
คำค้น:
หน้า: [
1
]
ขึ้นบน
พิมพ์
« หน้าที่แล้ว
ต่อไป »
กระโดดไป:
เลือกหัวข้อ:
-----------------------------
จากใจถึงใจ
-----------------------------
=> หน้าบ้าน สุขใจ
===> สุขใจ ป่าวประกาศ (ข้อความจากทีมงาน)
===> สุขใจ เสนอแนะ (ข้อความจากสมาชิก)
===> สุขใจ ให้ละเลง (มุมทดสอบบอร์ด)
-----------------------------
สุขใจในธรรม
-----------------------------
=> พุทธประวัติ - ประวัติพระสาวก
===> พุทธประวัติ แห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
===> ประวิติพระอรหันต์ พระสาวก ในสมัยพุทธกาล
===> ประวัติพระผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ในยุคปัจจุบัน
===> นิทาน - ชาดก
=====> ชาดก พระเจ้า 500 ชาติ
=> ธรรมะทั่วไป ธารธรรม - ธรรมทาน
===> ธรรมะจากพระอาจารย์
===> เกร็ดครูบาอาจารย์
=> ห้องวิปัสสนา - มหาสติปัฏฐาน 4
=> สมถภาวนา - อภิญญาจิต
=> จิตอาสา - พุทธศาสนาเพื่อสังคม
=> เสียงธรรมเทศนา - เอกสารธรรม - วีดีโอ
===> เอกสารธรรม
===> เสียงธรรมเทศนา
=====> ธรรมะจาก สมเด็จโต
=====> ธรรมะจาก หลวงปู่มั่น
=====> เสียงบทสวดมนต์
=====> เพลงสวดมนต์
=====> เพลงเพื่อจิตสำนึก แด่บุพการี
=====> ธรรมะ มิวสิค (เพลงธรรมทั่วไป)
===> ห้อง วีดีโอ
=> เกร็ดศาสนา
=> กฏแห่งกรรม - ท่องไตรภูมิ
=> ไขปัญหาโลก ธรรม และความรัก
=> บทสวด - คัมภีร์ คาถา - วิชา อาคม
=> พุทธวัจนะ - ภาษิตธรรม
===> พุทธวัจนะ ในธรรมบท
===> พุทธศาสนสุภาษิต
===> คำทำนายภัยพิบัติที่จะเกิด
===> รวมข่าวภัยพิบัติ ทั้งในอดีต และปัจจุบัน
===> รู้ เพื่อ รอด (การเตรียมการ)
=> ห้องประชาสัมพันธ์ ทั้งทางโลก และทางธรรม
===> ฐานข้อมูล มูลนิธิต่าง ๆ ในประเทศไทย (Donation Exchange Center)
-----------------------------
วิทยาศาสตร์ทางจิต เรื่องลี้ลับ
-----------------------------
=> วิทยาศาสตร์ - จักรวาล - การค้นพบ
===> เรื่องราว จากนอกโลก
=====> ประสบการณ์เกี่ยวกับ UFO
=====> หลักฐาน และ การพิสูจน์ยูเอฟโอ
=====> คลิปวีดีโอ ยูเอฟโอ
=> ไขตำนาน - ประวัติศาสตร์ - การค้นพบ อารยธรรม
=> เรื่องแปลก - ประสบการณ์ทางจิต - เรื่องลึกลับ
===> ร้อยภูติ พันวิญญาณ
=====> ประสบการณ์ ผี ๆ
=======> เรื่องเล่าในรั้วมหาลัย
=====> ประวัติ ต้นกำเนิด ตำนานผี
===> ดูดวง ทำนายทายทัก
===> ไดอะล็อก คือ ดอกอะไร - พลังไดอะล็อก (Dialogue)
===> กระบวนการ NEW AGE
=> เครื่องราง ของขลัง พุทธคุณ
-----------------------------
นั่งเล่นหลังสวน
-----------------------------
=> สุขใจ จิบกาแฟ
=> สุขใจ ร้านน้ำชา
=> สุขใจ ห้องสมุด
===> สุขใจ หนังสือแนะนำ
===> สุขใจ คลังความรู้ลวงโลก
===> สยาม ในอดีต
=> สุขใจ ใต้เงาไม้
=> สุขใจ ตลาดสด
=> สุขใจ อนามัย
=> สุขใจ ไปเที่ยว
=> สุขใจ ในครัว
===> เกร็ดความรู้ งานบ้าน งานครัว
=> สุขใจ ไปรษณีย์
=> สุขใจ สวนสนุก
===> ลานกว้าง (มุมดูคลิป)
===> เวที จำอวด (จำอวดหน้าม่าน)
===> หนังกลางแปลง (ดูหนัง รีวิวหนัง)
===> หน้าเวที (มุมฟังเพลง)
=====> เพลงไทยเดิม
===> แผงลอยริมทาง (รวมคลิปโฆษณาโดน ๆ)
คุณ
ไม่สามารถ
ตั้งกระทู้ได้
คุณ
ไม่สามารถ
ตอบกระทู้ได้
คุณ
ไม่สามารถ
แนบไฟล์ได้
คุณ
ไม่สามารถ
แก้ไขข้อความได้
BBCode
เปิดใช้งาน
Smilies
เปิดใช้งาน
[img]
เปิดใช้งาน
HTML
เปิดใช้งาน
กำลังโหลด...