ชาวเนเน็ตส์ (Nenets) : กลุ่มชาติพันธุ์ในรัสเซีย

ผู้หญิงและเด็กชาติพันธุ์เนเน็ตส์นั่งอยู่หน้าทางเข้าเต็นท์ (กระโจม) ผู้หญิงคนหนึ่งกำลังโอบรอบคอสุนัข
(ภาพหนึ่งจากการเดินทางของนันเซ็น (Nansen) ไปยังไซบีเรียในช่วงวันที่ ๒ สิงหาคม – ๒๖ ตุลาคม พ.ศ.๒๔๕๖)
สถานที่: รัสเซีย โนโซนอฟสกี้ เปซ็อก (Nosonovskiy Pesok)

ชาวเนเน็ตส์ (Nenets)

The Nenets หรือที่รู้จักในชื่อ 'ซามอยด์' เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ซามอยดิกที่มีถิ่นกำเนิดในแถบอาร์กติกรัสเซีย และรัสเซียทางเหนือ

จากการสำรวจสำมะโนประชากรครั้งล่าสุดในปี ๒๐๒๑ มีชาว Nenets จำนวน ๔๙,๖๔๖ คนในสหพันธรัฐรัสเซีย ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตปกครองตนเอง ยามาโล-เนเน็ตส์ (Yamalo-Nenets), เขตปกครองตนเอง เนเน็ตส์ (Nenets) และเขตเทมีร์สกี้ โดลกาโน-เนเนตสกี้ (Taymyrsky Dolgano-Nenetsky) ที่ทอดยาวไปตามแนวชายฝั่งของมหาสมุทรอาร์กติกใกล้กับ Arctic Circle ระหว่างคาบสมุทรโคลา (Kola) และเทมีร์ (Taymyr) ชาวเนเนตส์ พูดภาษาทุนดรา (Tundra) หรือฟอเรสต์ เน็ตส์ (Forest Nenets)

ในสหพันธรัฐรัสเซีย พวกเขามีสถานะเป็นชนพื้นเมืองจำนวนน้อย ปัจจุบัน ชาวเนเน็ตส์ เผชิญกับความท้าทายมากมายจากรัฐ บริษัทน้ำมัน และก๊าซที่คุกคามสิ่งแวดล้อมและวิถีชีวิตของพวกเขา เป็นผลให้หลายคนอ้างถึงการเคลื่อนไหวในท้องถิ่นที่เพิ่มขึ้น

ภาษา : ภาษาเนเน็ตส์จัดอยู่ในกลุ่มภาษาซามอยดิกของตระกูลภาษาอูราลิก โดยมีภาษาถิ่นหลัก ๒ ภาษา คือ ฟอเรสต์เนเน็ตส์ และทุนดราเนเน็ตส์ Ethnologue กล่าวว่าในไซบีเรีย คนหนุ่มสาวส่วนใหญ่ยังคงพูดภาษาเนเน็ตส์ได้อย่างคล่องแคล่ว ในขณะที่รัสเซียในยุโรปมักจะพูดภาษารัสเซีย โดยรวมแล้วเจ้าของภาษาส่วนใหญ่มาจากรุ่นก่อนๆ UNESCO จัดประเภท Nenets เป็นภาษาที่ใกล้สูญพันธุ์ บางคนเชื่อว่าการใช้ภาษารัสเซียและโคมิเกิดจากการแต่งงานระหว่างชาติพันธุ์

ประวัติศาสตร์และวิถีชีวิต : ชาวเนเนตส์ใช้กระโจมเป็นที่อยู่อาศัย การยังชีพหลักของพวกเขามาจากการล่าสัตว์และการเลี้ยงกวางเรนเดียร์ กวางเรนเดียร์เป็นสัตว์เลี้ยงเพื่อกินเนื้อตลอดทั้งปี การเลี้ยงกวางเรนเดียร์ขนาดใหญ่เกิดขึ้นในศตวรรษที่ ๑๘ ชาวเนเน็ตส์เพาะพันธุ์สุนัขซามอยด์เพื่อช่วยต้อนกวางเรนเดียร์และลากเลื่อน จากนั้นนักสำรวจชาวยุโรปก็ใช้สุนัขซามอยด์ในการสำรวจขั้วโลกในเวลาต่อมา เพราะสุนัขพันธุ์ชามอยด์เป็นสุนัขแสนรู้ ฉลาด และปรับตัวเข้ากับสภาพอาร์กติกได้เป็นอย่างดี ในขณะเดียวกันหมาป่าทุนดราสามารถก่อให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจได้อย่างมาก เนื่องจากพวกมันกินฝูงกวางเรนเดียร์ซึ่งเป็นอาชีพหลักในการดำรงชีวิตของบางครอบครัวเนเน็ตส์ อย่างไรก็ตาม การเปิดตัวรถเคลื่อนบนหิมะในช่วงทศวรรษ ๑๙๙๐ ทำให้ชาวเนเน็ตส์ในคาบสมุทร Yamal สามารถทำลายล้างประชากรหมาป่าในท้องถิ่นได้ เนื่องจากหมาป่าไม่มีที่หลบซ่อนบนทุ่งทุนดราซึ่งลักษณะภูมิประเทศเป็นที่ราบ ไม่มีต้นไม้ มีอุณหภูมิต่ำมาก พื้นที่ถูกปกคลุมด้วยน้ำแข็ง และปริมาณน้ำฝนน้อย นอกจากเนื้อกวางเรนเดียร์แล้ว ปลายังเป็นองค์ประกอบหลักในอาหารของชาวเนเน็ตส์

ชาวเนเน็ตส์มีความเชื่อในเรื่องของหมอผีและวิญญาณซึ่งเน้นการเคารพต่อที่ดินและทรัพยากรในดิน ในระหว่างการอพยพ ชาวเนเน็ตส์จะวางสิ่งของศักดิ์สิทธิ์ เช่น หนังหมี เหรียญ และอื่นๆ ไว้บนเลื่อนศักดิ์สิทธิ์ สิ่งของในเลื่อนศักดิ์สิทธิ์นี้จะถูกแกะออกเฉพาะในโอกาสพิเศษหรือสำหรับพิธีกรรมทางศาสนา (เช่น การบูชายัญ) เฉพาะผู้อาวุโสที่นับถือเท่านั้นที่ได้รับอนุญาตให้แกะเลื่อนอันศักดิ์สิทธิ์ได้ พวกเขามีโครงสร้างทางสังคมตามกลุ่ม หมอผี Nenets เรียกว่าทาดีเบีย (Tadibya)

หลังการปฏิวัติรัสเซีย วัฒนธรรมของชาวเนเน็ตส์ ได้รับความเดือดร้อนเนื่องจากนโยบายการรวมกลุ่มของสหภาพโซเวียต รัฐบาลของสหภาพโซเวียตพยายามบังคับให้ชาวชาวเนเน็ตส์เร่ร่อนตั้งถิ่นฐานอย่างถาวร พวกเขาถูกบังคับให้ตั้งถิ่นฐานในหมู่บ้าน และลูกๆ ของพวกเขาให้ได้รับการศึกษาในโรงเรียนประจำของรัฐ ซึ่งส่งผลให้อัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของพวกเขาถูกกัดเซาะ ก่อนหน้านี้ในทุ่งทุนดรา ผู้ชายมีหน้าที่สำคัญมากในการต้อนกวางเรนเดียร์ อย่างไรก็ตาม เมื่อชาวเนเน็ตส์ ต้องเปลี่ยนไปสู่ชีวิตที่ห่างไกลจากทุ่งทุนดรา บทบาทหน้าที่ของผู้ชายก็สูญเสียไป การลบอัตลักษณ์ของผู้ชายนี้ได้รับการปรับปรุงเพิ่มเติมโดยรัฐบาลโซเวียต อาชีพต่างๆ เช่น การทำสวน การทำฟาร์มขนสัตว์ การเลี้ยงโค การค้า การแพทย์ ฯลฯ ได้รับการมุ่งเป้าไปที่ผู้หญิง งานที่เสนอโดยรัฐบาลโซเวียตมักเป็นของผู้หญิง เนื่องจากผู้ชายจำนวนมากติดนิสัยชอบดื่มหนัก ด้วยเหตุนี้ วัฒนธรรมดั้งเดิมของชาวเนเน็ตส์ จึงได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว