ผีโขมด

ผีโขมด

ผีโขมด [ขะ-โหฺมด] เป็นผีป่าชนิดหนึ่ง มักปรากฏเป็นดวงไฟในยามค่ำคืน เมื่อเข้าใกล้จะหายไป บ้างก็ว่าเป็นผีป่าดุร้าย ปรากฏรูปร่างได้ต่างๆ หลอกหลอนคนเดินป่า จัดอยู่ในกลุ่มของผีกระสือและผีโพง ไม่มีรูปร่างแน่นอน บางแห่งก็ว่ามีลักษณะเป็นดวงไฟกลม ๆ ไฟวับแวมดวงใหญ่ยามวิกาลบริเวณที่ชื้นแฉะ มักลวงคนเดินป่าหลงผิด เข้าใจว่ามีคนถือคบไฟหรือมีกองไฟอยู่ข้างหน้า หากเดินตามเข้าไป มันก็หายวับแล้วปรากฏเป็นดวงไฟรอบตัวทั้งหน้าและหลัง บางแห่งอธิบายว่าว่าเป็นผีป่าชนิดหนึ่ง มีลักษณะเป็นดวงไฟลอยหากินในเวลากลางคืน บางแห่งก็ว่าเป็นผีร้าย หลอกหลอนคนเดินป่าด้วยการจำแลงกายได้หลายรูปแบบ

พจนานุกรม ฉบับราชบัณฑิตยสถาน อธิบายคำว่า ผีโขมด ไว้ว่า "น. ผีชนิดหนึ่งในพวกผีกระสือหรือผีโพง เห็นเป็นแสง เรืองวาวในเวลากลางคืนทำให้หลงผิดนึกว่ามีคนถือไฟหรือจุดไฟอยู่ข้างหน้า พอเข้าไปใกล้ก็หายไป. (ดู โขมด ๑)." และอธิบายคำว่า โขมด ๑ ว่า "[ขะโหฺมด] น. ชื่อผีชนิดหนึ่งในพวกผีกระสือหรือผีโพง เห็นเป็นแสง เรืองวาวในเวลากลางคืน ทำให้หลงผิดนึกว่ามีคนถือไฟหรือจุดไฟอยู่ข้างหน้า พอเข้าไปใกล้ก็หายไป ทางวิทยาศาสตร์ อธิบายว่า ได้แก่ แก๊สมีเทน (methane) ที่เกิดจากการเน่าเปื่อยผุพังของสารอินทรีย์แล้วติดไฟในอากาศ เป็นแสงวอบแวบในที่มืด.

ในจังหวัดลำพูน มีประเพณีลอยกระทงทรงกระโจมในช่วงวันเพ็ญเดือนสิบสองที่ท่าน้ำวัดรมณียาราม เรียกว่า ลอยโขมด เพราะกระทงดังกล่าวมีไฟระยิบระยับคล้ายกับดวงไฟของผีโขม