แพะทาคิน สัตว์ประจำชาติของภูฏาน

แพะทาคิน

แพะทาคิน (Takin) หรือที่เรียกว่า แพะคาวหรือแพะกนู เป็นสัตว์กีบเท้าขนาดใหญ่ จัดอยู่ในไฟลัมสัตว์มีกระดูกสันหลัง (Phylum Chordata) ชั้นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม (Class Mammalia) เป็นสัตว์ประจำชาติของภูฏาน ชอบอยู่รวมกันเป็นฝูงในพื้นที่หนาวเย็น มีหน้าและเขาคล้ายแพะ แต่ว่าไม่มีเครา ตัวใหญ่ประมาณวัว เมื่อโตเต็มที่มีน้ำหนักประมาณ 250 กิโลกรัม ทาคินจะกินใบไผ่ หน่อไม้ เป็นอาหารหลัก จัดเป็นแพะเพียงชนิดเดียวเท่านั้นที่อยู่ในสกุล Budorcas แบ่งออกเป็น 4 ชนิดย่อย ได้แก่ แพะทาคินมิชมี (B. t. taxicolor) แพะทาคินสีทอง (B. t. bedfordi) แพะทาคินทิเบต หรือเสฉวน (B. t. tibetana) และแพะทาคินภูฏาน (B. t. whitei)

แม้ว่าในอดีต แพะทาคินจะถูกจัดอยู่ในกลุ่มเดียวกับวัวมัสก์ในเผ่า Ovibovini แต่การวิจัยไมโตคอนเดรียล่าสุดพบว่ามีความสัมพันธ์ที่ใกล้ชิดกับแกะโอวิสมากกว่า ความคล้ายคลึงทางกายภาพกับวัวมัสก์จึงเป็นตัวอย่างของวิวัฒนาการที่บรรจบกัน

ลักษณะภายนอก
ทาคินเป็นคู่แข่งของมัสก์ออกซ์ในฐานะสัตว์ที่มีขนาดใหญ่และแข็งแรงที่สุดในวงศ์ย่อย Caprinae ซึ่งรวมถึงแพะ แกะ และสัตว์ชนิดเดียวกัน ขาที่สั้นของมันได้รับการรองรับด้วยกีบสองนิ้วขนาดใหญ่ ซึ่งแต่ละกีบมีเดือยที่พัฒนาอย่างมาก มันมีลำตัวที่แข็งแรงและอกที่ลึก หัวที่ใหญ่ของมันโดดเด่นด้วยจมูกที่ยาวโค้งและเขาที่แข็งแรงซึ่งมีสันนูนที่ฐาน เขาพบได้ในทั้งสองเพศและวิ่งขนานกับกะโหลกศีรษะก่อนจะโค้งขึ้นเป็นจุดสั้น มีความยาวประมาณ 30 ซม. (12 นิ้ว) แต่สามารถเติบโตได้ถึง 64 ซม. (25 นิ้ว) ขนยาวรุงรังของมันมีสีอ่อนพร้อมแถบสีเข้มตามหลัง และตัวผู้ก็มีใบหน้าสีเข้มเช่นกัน

ทาคิน 4 ชนิดย่อย มักมีสีขนที่แตกต่างกัน ขนหนาของทาคินมักจะเปลี่ยนเป็นสีดำบริเวณท้องและขา สีโดยรวมของทาคินมีตั้งแต่สีดำเข้มไปจนถึงสีน้ำตาลแดงปนเหลืองอมเทาในเทือกเขาหิมาลัยทางตะวันออก ไปจนถึงสีเหลืองอมเทาอ่อนในมณฑลเสฉวน และส่วนใหญ่เป็นสีทองหรือ (ไม่ค่อยมี) สีขาวครีม โดยมีขนสีดำน้อยกว่าในมณฑลส่านซี

ตำนานเกี่ยวกับทาคิน
มีตำนานอยู่ว่ามีพระลามะองค์หนึ่งนามว่าท่านดรุกปก คุนเลย์ ได้สำแดงอิทธิฤทธิ์โดยการนำหัวแพะมาเสียบกระดูกวัว และชุบชีวิตมาเป็นสัตว์พันธุ์ใหม่คือทาคิน แต่เดิมทาคินมักหากินตามภูเขา ในอดีตทาคินอยู่ในสวนสัตว์ในกรุงทิมพู แต่ต่อมาพระเจ้าจิกมี ซิงเย นัมเกล วังชุก กษัตริย์องค์ก่อนของภูฏาน มีรับสั่งให้ปล่อยสัตว์ทั้งหมดกลับเข้าป่า แต่ความคุ้นเคยกับเมืองทาคินจึงเพ่นพ่านในเมืองเป็นจำนวนมาก จึงให้กลับมาอยู่ในสวนสัตว์ขึ้นอีกครั้ง โดยการเปลี่ยนสวนสัตว์เป็นศูนย์อนุรักษ์ทาคินแทน