คำอธิบาย : ศาสตราจารย์เกียรติคุณ หรือ ศาสตราจารย์กิติคุณ

ศาสตราจารย์กิตติคุณไพฑูรย์ พงศะบุตร

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ

พจนานุกรมศัพท์ศึกษาศาสตร์ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน อธิบายคำว่า ศาสตราจารย์เกียรติคุณ หรือ ศาสตราจารย์กิตติคุณ (professor emeritus หรือ emeritus professor) ไว้ดังนี้

ศาสตราจารย์กิตติคุณ และ ศาสตราจารย์เกียรติคุณ เป็นตำแหน่งที่แต่งตั้งจากอาจารย์ประจำผู้เคยดำรงตำแหน่งศาสตราจารย์ของมหาวิทยาลัยซึ่งมีความรู้ความสามารถและความชำนาญเป็นพิเศษ และพ้นจากตำแหน่งไปโดยไม่มีความผิด สภามหาวิทยาลัยอาจแต่งตั้งให้เป็นศาสตราจารย์กิติคุณหรือศาสตราจารย์เกียรติคุณในสาขาวิชาที่ศาสตราจารย์นั้นมีความเชี่ยวชาญเพื่อเป็นเกียรติยศได้ ศาสตราจารย์ผู้นี้อาจสอนในมหาวิทยาลัยต่อไปก็ได้ ไม่ใช่ศาสตราจารย์ที่ต่ออายุราชการ

การเรียกชื่อศาสตราจารย์กิตติคุณหรือศาสตราจารย์เกียรติคุณนั้น ขึ้นอยู่กับพระราชบัญญัติของแต่ละมหาวิทยาลัย เช่น จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เรียกว่า ศาสตราจารย์กิตติคุณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เรียกว่า ศาสตราจารย์เกียรติคุณ

ตำแหน่งศาสตราจารย์กิตติคุณหรือศาสตราจารย์เกียรติคุณ ตามพระราชบัญญัติอุดมศึกษาหรือพระราชบัญญัติของแต่ละมหาวิทยาลัย ใช้อักษรย่อว่า “ศ.กิตติคุณ หรือ ศ.เกียรติคุณ” ส่วนระเบียบสำนักนายกรัฐมนตารีว่าด้วยการใช้ตำแหน่งทางวิชาการเป็นคำนำหน้านาม พ.ศ. ๒๕๓๖ ใช้อักษรย่อว่า “ศ.”

ศาสตราจารย์กิตติคุณหรือศาสตราจารย์เกียรติคุณที่เป็นสตรีซึ่งมีใช้ในบางประเทศ แต่ในประเทศไทยไม่นิยมใช้ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า professor emeriti

ข้อมูล : คอลัมน์ องค์ความรู้ภาษาไทย “ศาสตราจารย์เกียรติคุณ” หน้า ๒๒ หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ ฉบับประจำวันพฤหัสบดีที่ ๑๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๖