พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๙๔ วาโลทกชาดก : ม้าสินธพกับลา

พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ เรื่องที่ ๙๔ วาโลทกชาดก
ม้าสินธพกับลา

พระราชายกทัพไปปราบเมืองชายแดนที่ก่อการจลาจลขึ้น ภายหลังจากบ้านเมืองสงบแล้ว พระองค์ก็นำลูกจันทน์ชั้นดีมาให้ม้า ๕๐๐ ตัวดื่มกิน ม้าสินธพดื่มกินน้ำลูกจันทน์หอมอย่างอิ่มหนำสำราญแล้ว คนดูแลก็พากลับเข้าคอกเพื่อพักผ่อนคลายเหนื่อยล้าจากการปราบจลาจล
ลูกจันทน์ส่วนที่เหลือเขาก็เอาไปผสมกับน้ำเปล่ากรองเอากากทิ้งแล้วให้พวกลาดื่ม ลาทั้งหลายเกิดอาการมึนเมา เดินโซเซไปมาทั่วพระราชอุทยาน
พระราชาทอดพระเนตรเห็น ตรัสเรียกอำมาตย์มาถามถึงอาการ อำมาตย์ตอบว่า “ลากินกากน้ำลูกจันทน์ซึ่งเป็นน้ำเลว ไม่อร่อย ไม่มีรสชาติเข้าไป ก็เมามึน ต่างจากม้าสินธพที่กินน้ำลูกจันทน์คั้นสด มีรสอร่อย จึงเป็นปกติดี สัตว์ชั้นสูงอย่างม้าสินธพดื่มน้ำชั้นดีจึงไม่เป็นอะไร ต่างกับลาที่มีอาการมึนเมาเพราะกินน้ำลูกจันทน์ รสชาติไม่เอาไหน”

นิทานชาดกเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
“คนเราได้รับการเลี้ยงดูแบบไหน ก็จะเป็นคนลักษณะนั้น”
“การศึกษาอบรมเป็นสิ่งสำคัญ”

พุทธศาสนสุภาษิตประจำเรื่องนี้สอนให้รู้ว่า
วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน โส เสฏฺโฐ เทวมานุเส
คนที่สมบูรณ์ด้วยความรู้และความประพฤติ
เป็นผู้ประเสริฐสุดทั้งในหมู่มนุษย์และเทวดา (๑๑/๘๗)

ที่มา : นิทานชาดกจากพระไตรปิฎก : พระเจ้า ๕๐๐ ชาติ ฉบับสมบูรณ์ จัดพิมพ์เผยแพร่ธรรมโดย ธรรมสภา สถาบันบันลือธรรม