วัดจักรวรรดิ์ (โบราณสถานร้าง) ตำบลหันตรา อำเภอ/จังหวัด พระนครศรีอยุธยา

เจดีย์ประธานวัดจักรวรรดิ์

วัดจักรวรรดิ์
ตำบลหันตรา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา

วัดจักรวรรดิ์หรือวัดเจ้ามอญ ตั้งอยู่นอกเกาะเมืองอยุธยาทางด้านทิศตะวันออกในพื้นที่ฝั่งอโยธา ใกล้วัดกุฎีดาว เป็นวัดร้าง ไม่ทราบประวัติของการก่อสร้าง แต่มีการกล่าวถึงวัดเจ้ามอญว่าอาจจะสร้างมาก่อนสมัยอยุธยาตอนต้น และมีการใช้งานเรื่อยมาจนถึงสมัยอยุธยาตอนปลาย หลังจากมีการขุดแต่งพื้นที่วัดจักรวรรดิ์แล้วพบว่าสภาพโบราณสถานภายหลังการขุดแต่ง มีเจดีย์ประธาน ๑ องค์ โบสถ์ วิหาร และเจดีย์รายทั้งหมด ๒๙ องค์ จากการขุดค้นทำให้ได้ข้อสรุปอายุสมัยของวัดจักรวรรด์ได้ถึง ๓ สมัย คือ

สมัยที่ ๑ เป็นสมัยที่สร้างวัดครั้งแรก เจดีย์ประธานมีขนาดเล็กกว่าองค์ที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน เมื่อมีการขุดพบพื้นฐานของสมัยแรกอยู่ใต้ฐานเจดีย์ประธาน และพบฐานเจดีย์ทรงแปดเหลี่ยมน่าจะเป็นเจดีย์สมัยแรก

สมัยที่ ๒ ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ น่าจะมีการบูรณะพร้อมกับวัดกุฎีดาว คือ เจดีย์ประธานถูกสร้างขึ้นใหม่ ขนาดใหญ่กว่าเดิม ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงระฆังบนฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสและมีการสร้างเจดีย์รายเพิ่มเติม ทดแทนของเดิมที่ชำรุดทรุดโทรม การสร้างโบสถ์มีเสาภายในและเสาอิงผนัง คล้ายพระอุโบสถวัดกุฎีดาว แต่ไม่มีมุขหน้า-หลัง มีวิหารขนาดเล็กอยู่ทางทิศเหนือของโบสถ์

สมัยที่ ๓ เจดีย์ประธานและอุโบสถมีการปรับปรุงเล็กน้อย และปรับพื้นด้านหลังโบสถ์ให้สูงขึ้น หลังรัชสมัยของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวท้ายสระ มีการสร้างเจดีย์รายเพิ่มเติม

วัดวางตัวยาวตามแนวแกนทิศตะวันออก-ตะวันตก มีเจดีย์ทรงระฆังเป็นประธานของวัด ทางด้านทิศตะวันออกของเจดีย์ประธานเป็นพระอุโบสถขนาดใหญ่ มีกำแพงแก้วและมีคูน้ำล้อมรอบวัด ๓ ด้าน มีสะพานใช้ข้ามคูน้ำ

วัดจักรวรรดิ์ เป็นวัดร้าง ตั้งอยู่นอกเกาะเมืองในพื้นที่ฝั่งอโยธา ตรงกันข้ามกับวัดกุฎีดาว

กำแพงแก้ว วัดจักรวรรดิ์