การเลี้ยงไก่ในครัวเรือน

การเลี้ยงไก่ในครัวเรือน

การเลี้ยงไก่ คือ การดูแลจัดการไก่เพื่อให้เติบโตมีสุขภาพดี และสามารถให้ผลผลิตตามที่ต้องการ เช่น ไข่ หรือเนื้อ

การเลี้ยงไก่สามารถทำได้หลากหลายรูปแบบ เช่น การเลี้ยงแบบหลังบ้าน การเลี้ยงแบบอุตสาหกรรม และการเลี้ยงแบบผสมผสาน

การเลี้ยงไก่แบ่งออกได้เป็น ๔ ประเภทหลักคือ:
๑. ไก่ไข่ (Layers) : เลี้ยงเพื่อผลิตไข่
๒. ไก่พันธุ์ (Breeder hen) : เลี้ยงเพื่อผลิตลูกไก่พันธุ์
๓. ไก่เนื้อ (Broiler) : เลี้ยงเพื่อผลิตเนื้อ
๔. ไก่พื้นเมือง : เลี้ยงเพื่อผลิตทั้งไข่และเนื้อ

การเลี้ยงไก่มีขั้นตอนที่สำคัญหลายขั้นตอน เช่น
๑. การเตรียมโรงเรือนและอุปกรณ์ เช่น โรงเรือนที่เหมาะสม อุปกรณ์ให้อาหารและน้ำ เครื่องกก
๒. การเลือกพันธุ์ไก่ เลือกพันธุ์ไก่ที่เหมาะสมกับวัตถุประสงค์การเลี้ยง เช่น ไก่ไข่ ไก่เนื้อ หรือไก่พื้นเมือง
๓. การให้อาหารและน้ำ ให้ไก่ได้อาหารและน้ำที่เพียงพอและมีคุณภาพ
๔. การดูแลสุขภาพ โดยเฝ้าระวังและป้องกันโรคในไก่ ทำวัคซีนตามกำหนด
๕. การจัดการฝูง โดยควบคุมจำนวนไก่ในแต่ละฝูง และแยกฝูงตามอายุหรือประเภท

ประโยชน์ของการเลี้ยงไก่ : ไก่เป็นแหล่งอาหารโปรตีนที่มีราคาถูก หาได้ง่าย และสะดวก และสามารถสร้างรายได้เสริมได้เป็นอย่างดี

อาหารที่ใช้เลี้ยงไก่ไข่จะประกอบด้วยสารอาหาร ๖ ประเภท ดังต่อไปนี้
๑. โปรตีน ช่วยสร้างเนื้อเยื่อ ช่วยเจริญเติบโตของร่างกาย เช่น ขน เล็บ หนัง กระดูก อวัยวะภายในต่างๆ เม็ดเลือดแดง ที่สำคัญเป็นส่วนประกอบของผลผลิต เช่น ไข่ อาหารที่ใช้เลี้ยงไก่ไข่ควรมีโปรตีนประมาณ ๑๓-๑๙%
๒. คาร์โบไฮเดรต คือสารอาหารจำพวกแป้ง น้ำตาล มีหน้าที่ให้พลังงาน ความอบอุ่น ช่วยให้ไก่อ้วน เจริญเติบโต ให้ผลผลิต เช่น ไข่ แหล่งคาร์โบไฮเดรตส่วนใหญ่ได้มาจากพืช
๓. น้ำ ร่างกายไก่มีน้ำเป็นส่วนประกอบประมาณ ๖๐-๗๐% ลูกไก่อายุ ๑ วัน มีน้ำเป็นองค์ประกอบ ๘๕% และลดลงเมื่ออายุมากขึ้น น้ำช่วยย่อย ดูดซึม ถ้าไก่ขาดน้ำจะทำให้ไก่ไม่อยากกินอาหารอาจถึงตายได้
๔. ไขมัน เป็นแหล่งให้พลังงานแก่ร่างกาย แต่มากกว่าคาร์โบไฮเดรต ๒.๕ เท่า ให้ความอบอุ่น ทำให้อ้วน ช่วยเพิ่มความน่ากินของอาหาร ไขมันได้จากสัตว์ พืช หากปริมาณไขมันมากเกินไปจะทำให้ไก่ถ่ายเหลวหรือท้องเสีย ทำให้พื้นเปียกแฉะ วัสดุรองพื้นจะเสียเร็ว
๕. วิตามิน สร้างความแข็งแรง ความต้านทานโรค บำรุงระบบประสาท
๖. แร่ธาตุ ช่วยสร้างโครงกระดูก สร้างความเจริญเติบโต สร้างเลือด สร้างเปลือกไข่