อาการช็อกและการปฐมพยาบาล

ช็อก โดย พันตำรวจโท นายแพทย์พิพัฒน์ ชูวรเวช

ช็อก หรืออาการอันหมายถึงสภาวะที่ร่างกายอ่อนเพลียหมดแรง จนทำให้ระบบการทำงานของหัวใจ การหายใจและการไหลเวียนของโลหิตผิดจากภาวะปกติ
ผู้ป่วยมีอาการหน้าซีด ผิวหนังซีด หายใจเร็วและตื้นชีพจรเบาและเร็ว เหงื่อออกชุ่มทั่วตัว ผิวหนังเย็นและชื้น รูม่านตาขยายกว้าง ผู้ป่วยมีความรู้สึกอ่อนเพลีย กระหายน้ำ วิงเวียน หน้ามืด คลื่นเหียน และในที่สุดจะหมดสติไป
[ดูภาพทั้งหมดในเรื่องนี้]
หัวข้อ

วิธีปฐมพยาบาล

ให้ผู้ป่วยนอนหงาย จัดศีรษะต่ำกว่าเท้าเล็กน้อย อาจใช้สิ่งของหนุนเท้าทั้งสองข้าง คลุมตัวให้รับความอบอุ่น เพื่อให้เลือดไหลเวียนไปเลี้ยงสมองได้ดีขึ้น มีข้อยกเว้นในกรณีที่ต้องยกศีรษะให้สูงกว่าลำตัวคือ ผู้ที่มีการบาดเจ็บของศีรษะและสมองเป็นลมหน้าแดงจากความร้อนมากเกินไป เช่น กรำแดดหรือถูกความร้อนมากๆ หรือผู้ที่ได้รับบาดเจ็บบริเวณทรวงอก ทำให้หายใจลำบาก
ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บบริเวณใบหน้าหรือหมดสติไม่รู้สึกตัว ควรให้นอนหงายแต่ให้ใบหน้าตะแคงหันไปข้างใดข้างหนึ่งเพื่อป้องกันไม่ให้ผู้ป่วยสำลักเอาเลือดหรือเศษอาหาร น้ำมูกน้ำลายเข้าไปในหลอดลมหรือปอด
ระหว่างที่รอแพทย์หรือรอส่งโรงพยาบาล ผู้ช่วยเหลืออาจทำการห้ามเลือด หรือใส่เฝือกชั่วคราวให้แก่ผู้ป่วยแล้วแต่กรณีหากมีบาดแผลรุนแรงก็ทำการปฐมพยาบาลไปเท่าที่เห็นสมควรตลอดจนทำการผายปอดหรือนวดหัวใจแล้วแต่ความรุนแรง