วันที่ ๑๔ มกราคม พ.ศ. ๒๔๖๓
๏ ช้าปี่ เมื่อนั้น | | พระมะเหลเถไถมะไหลถา |
สถิตย์ยังแท่นทองกะโปลา | | ศุขาปาลากะเปเล |
วันหนึ่งพระจึงมะหลึกตึก | | มะเหลไถไพรพรึกมะรึกเข |
แล้วจะไปเที่ยวชมมะลมเต | | มะโลโตโปเปมะลูตู |
ตริแล้วพระมะเหลจึงเป๋ปะ | | มะเลไตไคลคละมะหรูจู๋ |
จรจรัลตันตัดพลัดพลู | | ไปสู่ปราสาทท้าวโปลา ฯ๖คำฯ เพลงช้า |
๏ ร่าย ครั้นถึงจึงเข้าตะหลุดตุด | | ก้มเกล้าเค้าคุดกะหลาต๋า |
มะเหลไถกราบไหว้ทั้งสองรา | | จึงแจ้งกิจจามะเลาเตา |
ด้วยบัดนี้ตัวข้ามะเหลเถ | | ไม่สบายถ่ายเทกะเหงาเก๋า |
จะขอลาสองราหน้าเง้าเค้า | | เที่ยวมะไลไปเป่าพนาวัน ฯ๔คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | ท่านท้าวโปลากะปาหงัน |
กับนางตาลากะปาลัน | | ได้สดุบตรุบหันมะเลเท |
มะลอกทอกบอกว่าจะลาไป | | พนาปำทำไมจะไพล่เผล |
มะเลอเตอเป๋อเปื้อนเที่ยวเชือนแช | | จึงตรัสห้ามมะเหลเถมะเลทา |
เจ้าอย่าไปไชเชกะเปลู | | จงเอ็นดูพ่อเถิดมะไหลถา |
พระมะเหลไถเฝ้ามะเลาชา | | ก็จำให้ลูกยามะลาปอง ฯ๖คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | เสนารับสั่งกะงังกึ่ง |
ไม่นั่งนิ่งวิ่งไปมะลึงตึง | | มะลันตันครั้นถึงจึงบอกกัน |
ว่าบัดนี้มีรับสั่งมะเหลเถ | | ให้ผูกม้าปาเปกะหงันกั๋น |
จะเสด็จเตร็จเตร่มะเลตัน | | ว่าแล้วชวนกันมะแลงแตง ฯ๔คำฯ |
๏ ยานี ผูกเบาะอานพานหน้ามะเหลาะเตาะ | | เข็มสลักปักเปาะกะแง๋งแก๋ง |
เตรียมทั้งพหลพลแปงแมง | | แล้วไปทูลแถลงมะแรงตา ฯ๒คำฯ |
๏ ร่าย เมื่อนั้น | | พระมเหลเถไถมะไหลถา |
ได้ฟังเสนาทะเลาปา | | เสด็จมาที่สรงมะลงโช ฯ๒คำฯ เสมอ |
๏ โทน สระสรงทรงสุคนธ์ปนตลึก | | ลูบไล้ไป่ปีกกะโง๋โก๋ |
สนับเพลาเชิงไชกะไรโจ | | ภูษาสีสะโรกะโปลัน |
เจียรบาดปักทองกะลองเต็ด | | ปั้นเหน่งเพชรสายสอดจรอดฉัน |
ฉลององค์อย่างน้อยกะปอยลัน | | มะลวงชวงปวงปันคั่นทองกร |
มงกุฎแก้วแวววาบมาราบรับ | | กรรเจียกจันปันกับมะหลอนฉอน |
ธำมรงค์จินดากะราชอน | | ตลุดฉุดอรชรมะลอนชัน |
ดูเลือบเชือบเหลือบแลกะโปงโลง | | งามดังปังโปงกำงั๋นกั๋น |
กะงวยกวยฉวยพระแสงมะแรงตัน | | มอระตอก็รันขึ้นอาชา ฯ๘คำฯ เชิดฉิ่ง |
๏ ร่าย พร้อมหมู่โยธาพะลาแหน | | พลาหับนับแสนแน่นหนา |
ได้ฤกษ์เลิกพหลมะลนทา | | ออกจากภารากะปาโล ฯ๒คำฯ กราว |
๏ ชมดง พระชมเขาเนาเนินกะหรกกก | | รุกขชาติดาษดกมะโหลโต๋ |
มะลาตันสาระพันกะลันโป | | กะลาปียี่โถมะโยตัน |
มะโยติงปริงปรางลางสาบ | | ลางสาดหาดหาบมะหลันปั๋น |
มะลันปีสีเสียดประเหยียดกัน | | ประยงคุ์แก้วแถวพันมะลันดา |
มาลีดวงพวงช่อมะลอชร | | มาลีชาดมาดซ้อมมะรอนฉา |
มะรินชิงจิงจ้อมะยอตา | | มะยมเต็มเข็มลามะกาโล |
มะกาลิงปิงปุ่มกะทุ่มท้อน | | กะทิงถินกลิ่นขจรมะลอนโหว |
มลิวันมันโมกกะโหลกโก | | กุหลาบแกมแนมโยทกาลี |
กาหลงชงโคมะโยแป๋ว | | มะโยปมนมแมวมะแลวฉี |
มะไลยฉาวสาวหยุดมะลุดลี | | มลิลาสารภีมะลีโช |
พระชมปักษากาลาชอน | | กะลาฉินบินว่อนกะล่อนโฉ |
กะลิงเฉียบเหยียบแต้วเค้าแมวโม | | เค้าเมงหมิ่นผินโผพะโวตา |
พะวาติบจิบจาบคาบไข่ | | ขาบเคียงเขาไฟไถลถา |
ถลาโถมโจมจับมารับกา | | รับกันจำพันจากะสาลม |
กะสาเล่นเบญจวันมะลันปี | | มะลันโปโนรีมะลีสม |
มะลาโสนโกญจากะทาทม | | กะทาเทืองเงื่องงมมะลมปา |
มะลาปิงคลิ้งโคลงอีโลงแล่น | | อีลุ้มลี้อีแอ่นกะแรนฉา |
กะเรียนฉาบคาบคั้นมะรันบา | | มาร่อนบินกินหว้ามะลาแชง |
มะลาชัดสัตวากระสาสูง | | กระแสเสียงเถียงยูงกะรูงแฉ่ง |
กะรอกฉวยกล้วยไม้ดูไวแวง | | ดุเหว่าหวานขานแข่งระแวงวัง |
ระเวงแว่วแจ้วเจื้อยระเรื่อยร้อง | | ระเรื่อยรี่มี่ก้องมะลองกั๋ง |
มะเลียบกิ่งทิ้งถ่อนมะลอนกัง | | มะเล่นกิ่งชิงรังมะลังโต |
มาโลดเต้นเม่นหมีชะนีบ่าง | | ชะนีแบดแรดช้างกะงางโก๋ |
กะแหงนเกยเสยแทงทะโยงโย | | ทยานโยกโศกโสทะโลเป |
ทลายป่นกล่นเกลื่อนทะเลือนเท่า | | ถลาโถมถล่มเท้าทะเลาเส |
ถลันสำถลำสวบระยวบเย | | ระยำทับเทมะเลทอน |
มะไลโทโคถึกมรึกคี | | มรึกคาพาชีมะหลอนฉอน |
มาลบเชือเสือสิงห์มะหิงษ์จร | | มหาใจไกรสรมะลอนชา ฯ๒๘คำฯ เชิด |
๏ สมิงทอง เมื่อนั้น | | พระมะเหลเถไถมะไหลถา |
เพลิดเพลินฤทัยมะไลทา | | ลืมทุกข์ศุขามะลาจี |
ละเลิงจนสนธยาหัศดง | | หัสดับลับลงคิรีศรี |
พระจึงมีสิงหนาทประภาษพี | | สั่งพวกเสนีมะลีทา |
ให้ยับยั้งพหลกะรนจง | | กะร้อมชอมล้อมวงมะรงฉา |
แล้วให้ช่วยกันมะรันทา | | มะเรทับพลับพลาพนาลี ฯ๖คำฯ |
๏ ร่าย บัดนั้น | | เสนารับสั่งมาลังปี๋ |
มะลุกปุกคุกเข่ามะเลาตี | | มะรันทังดังมีมะลีทา |
เกณฑ์กันฟันแฝกมะแลกแจง | | คัดขุดลุดแชงมาแลงฉา |
กะรับชับสรรพเสร็จมะเร็จตา | | สำเร็จตามบัญชามะลาเท ฯ๔คำฯ เจรจา |
๏ เมื่อนั้น | | พระมเหลเถไถมะไหลเถ |
เสด็จขึ้นพลับพลามะลาเท | | มะไหลถอนนอนเอ้ทะเวกา ฯ๒คำฯ |
๏ ช้า ทะเวศกายคายคันรัญจวน | | ร้อนใจใคร่ครวญหวนหา |
หวนโหยโดยดิ้นในวิญญา | | วิญญากจากปรามะราโท |
มาแรมทางกลางป่าพนาดอน | | พนาแดนศิงขรมะยอนโฉ |
มาเย็นเฉื่อยเรื่อยร้างน้ำค้างโพร | | น้ำค้างพรมลมโวมะโรตอน |
มารื่นต่างนางในรำไพพัด | | รำเพยเพียงเคียงรัตน์ปัจฐรณ์ |
ปธมที่ศรีใสจะไลชอน | | จนหลับชิดสนิทนอนมะลอนชา ฯ๘คำฯ ตระ |
๏ ยานี มาจะกล่าวบทไป | | ถึงท้าวหัสไนยมะไหลถา |
สถิตย์ที่วิมานมะลานชา | | กายารุ่มร้อนมะลอนจี |
จึงเล็งทิพเนตรมะเลดป่า | | ในชมพูแผ่นหล้ามะลาถี |
เห็นพระมะเหลเถทะเวที | | มาแรมร้างค้างที่มะลีไช |
เพราะไม่มีคู่จรูสม | | เสวยรมย์ราชามะลาไส |
ผู้เดียวเปลี่ยวองค์มะลงไต | | จำเราจะให้มะไลทา |
อันลูกท้าวไทมะไลที | | เลิศล้ำนารีมะลีถา |
ชื่อนางตะแลงแกงมะแลงกา | | วาสนาควรคู่มะลูตอง |
อัมรินทร์จินตนาแล้วลาเชด | | เหาะระเห็จจากวิมานมะลานถอง |
มายังกรุงไกรมะไลทอง | | โดยจิตคิดปองมะรองแทง ฯ๑๐คำฯ เหาะ |
๏ ร่าย ครั้นถึงซึ่งภารามะลาตั๋ง | | โกสีย์ลงยังมะลังแต๋ง |
เข้าไปในปรางค์มะรางแชง | | อุ้มองค์ตะแลงแกงตะแลงมา ฯ๒คำฯ |
๏ เหาะลิ่วปลิวฟ้ามาฉับพลัน | | ถึงพลับพลาสุวรรณมะลันถา |
วางองค์ลงใกล้มะไลชา | | อัมราพินิจมะลิดจู ฯ๒คำฯ |
๏ ชมโฉม งามดังสุริยันมะลันตอน | | เคียงดวงศศิธรมะลอนฉู |
จะดูไหนวิไลกะไรตู | | สมสองครองคู่จะลูเจ |
ดูโฉมตะแลงแกงแมลงกัด | | งามดังเพชรรัตน์มะลัดเถ |
งามพระมเหลไถมะไลเท | | ดังสุวรรณอันเอละเลทา |
สมวงศ์ทรงศักดิ์จักรพรรดิ์ | | สมเชื้อเนื้อกษัตริย์มะลัดถา |
สมทรงคงครองกะรองปา | | เป็นมหาจรรโลงมะโรงกี |
แล้วท้าวหัสไนยมะไลถา | | ก็ออกจากพลับพลาพนาศรี |
สำแดงแผลงอิทธิ์ฤทธี | | ไปสู่ที่วิมานมะลานทา ฯ๘คำฯ เชิด |
๏ ร่าย เมื่อนั้น | | พระมะเหลเถไถมะไหลถา |
ผวาตื่นฟื้นจากมะรากปา | | เห็นนางกัลยามะลาที ฯ๒คำฯ |
๏ ชมโฉม พระเพ่งพินิจมะลิดตัก | | ประไพพักตร์เพียงจันทร์มะลันถี |
อรชรอ้อนแอ้นมะแรนจี | | เลิศล้ำนารีมะลีทา |
ฤาหนึ่งนางในมะไลจึก | | พระไพรพฤกษ์พระไทรมะไลต๋า |
แกล้งจำแลงแปลงกายมะไลทา | | มาหลอกเล่นเห็นมามะลาตม |
ฤาหนึ่งยักษ์ขินีผีไพร | | มาคิดปองลองใจมะไลถม |
จึงทรงโฉมโสภามะลางม | | จำจะปลุกชวนชมขึ้นลมปู ฯ๖คำฯ |
๏ ร่าย คิดพลางทางอิงมะลิงออง | | ค่อยประคองปลุกนางมะลางฉู |
เจ้างามชื่นตื่นเถิดมะเลิศตู | | แล้วเล้าโลมโฉมตรูมะลูเตา ฯ๒คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | โฉมนางตะแลงแกงมะแลงเก๋า |
ลืมเนตรเห็นองค์มะลงเทา | | นงเยาว์เคืองขัดปัดกร |
เออไฉนไยทำกะลำกัก | | มาหาญหักไม่เกรงมะเลงฉอน |
ข้าอยู่ถึงภารากะลาตอน | | ไปลักพามาชอนมะลอนไชย ฯ๔คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | พระมะไหลไถเถมะเหลไถ |
ได้ฟังพจนามะลาไท | | ภูวไนยจึงมีมะลีทา ฯ๒คำฯ |
๏ โอ้โลม โฉมเฉลา | | พี่จะเล่าให้แจ้งมะแลงก๋า |
เดิมทีพี่จากมะรากกา | | มาเที่ยวเล่นป่ามะลาไช |
พอค่ำย่ำแสงมะแลงชอน | | พี่ดะหลุดหยุดนอนมะลอนไฉ |
เป็นกุศลดลจิตมะลิดไท | | เคียงได้เคียงคู่มะลูทอง |
ชรอยว่าเทวัญมะลันที | | อุ้มองค์มารศรีมาสมสอง |
จึงได้ประสบมะลบออง | | นวลน้องเจ้าอย่าเขินมะเลินใจ ฯ๖คำฯ |
๏ ร่าย เมื่อนั้น | | โฉมนางตะแลงแกงมะแลงไก๋ |
ได้ฟังถ้อยคำมะลำไท | | ทรามวัยจึงตอบมะลอบที |
ไปว่าเอาเทวัญมะลันตู | | เหมือนหนึ่งใครไม่รู้มะลูถี |
เมื่อครั้งไรใครพามะลาชี | | เมื่อครั้งไรใครพามะลาชี |
แล้วนางแค้นขัดมะลัดตอน | | เคืองค้อนภูวไนยมะไหลถา |
น้อยฤานั่นน่าเชื่อมะเรือปา | | มาเศกแสร้งแกล้งว่ากะลาเกา ฯ๖คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | พระมะไหลไถเถมะเหลเถา |
เห็นนางกัลยามะลาเตา | | จึงตรัสโลมเล้ามะเลาปอน ฯ๒คำฯ |
๏ ชาตรี ดูก่อนโฉมตรูมะลูถี | | เวทีมิเชื่อมะเหลือถอน |
อันพระอุณรุทมะลูดชอน | | เทวาก็พาจรมะลอนเกา |
ไปสมสร้อยอุษามะลาตึก | | โฉมยงจงนึกมะลึกเก๋า |
นี่บุญของพี่ยามะลาเตา | | จึงพาเจ้ามาสมมะลมเต |
ว่าพลางทางถดมะหลดติด | | อย่าอายเอียงเบี่ยงบิดมะลิดเป๋ |
นางป้องปัดหัตถามะลาเท | | มะโลโตโปเปมะเลตุง |
สองภิรมย์ชมเชยมะเลยปม | | สำราญรมย์รื่นเริงมะเลิงตุ๋ง |
สัพยอกหยอกเย้ามะเลาชุง | | สมสวาดิ์มาดมุ่งมะลุงแชง ฯ๘คำฯ โลม |
๏ ร่าย ครั้นรุ่งรางส่างแสงมแลงทอง | | สกุณาร่าร้องมะรองแฉ่ง |
พระตื่นจากไสยาศน์นลาตแทง | | ชวนองค์ตะแลงแกงมะแลงกง |
สระสรงภักตรามะลาเต็ด | | สรรพเสร็จออกจากมะลากก๋ง |
พร้อมหมู่ทหารมะลานปง | | ก้มเกล้าเค้าคงมะลงแตง |
พระจึงมีสิงหนาทมะลาดจู | | เหวยหมู่ทหารมะลานแฉง |
จงตรวจเตรียมโยธามะลาแกง | | ตามตำแหน่งของใครมะไลที ฯ๖คำฯ |
๏ บัดนั้น | | เสนารับสั่งมะลังปี๋ |
ต่างชะแง้แลดูมะลูจี | | พาทีเบี้ยวบุ้ยมะลุยตุง |
แล้วมาเร่งรัดจัดเจา | | พร้อมพรั่งดังเก่ามะเลาปุ๋ง |
คอยพระมะเหลไถมะไลทุง | | ต่างนายหมายมุ่งจะลูงทา ฯ๔คำฯ |
๏ เมื่อนั้น | | พระมเหลไถมะไหลถา |
ชวนนางตะแลงแกงมะแลงกา | | ขึ้นทรงคชามะลากุย |
ออกจากพลับพลามะลาโท | | ทวยหาญขานโห่ตะลุ๋ยปุ๋ย |
ดัดดั้นบั่นบุกปุกปุย | | อีหลุกขลุกขลุยมะลุยปอย ฯ๔คำฯ เชิด |
๏ มาจะกล่าวบทไป | | ถึงท้าวไทอสุรามะลาก๋อย |
มรายกาดชาดเชื้อสะเรือดอย | | สุราต้องกองกอยพะลอยไช |
เพราะลอบชมนางฟ้าสลาโสด | | ศุลีซ้ำทำโทษมะโดดไข |
มาตัวขาดอาจองทะลงใจ | | เที่ยวไล่จับสัตว์ไพรสะไรกุง |
สุรากินสิ้นซากมายากทุกข์ | | กำลังอยากบากบุกมะลุกปุ๋ง |
มาแลปะมะเหลไถสะไรชุง | | สุราชาติมาดมุ่งมะรุงแชง |
มราชักยักษ์ย่องมาลองดู | | มาลอบด้อมค้อมอยู่พะดูแถง |
พอได้ทีลีลามมะหามแทง | | มะฮึกทำสำแดงแทลงกี |
ถลากายหมายมั่นมะลันจ้อง | | มะเหลจับรับรองสะรองกี้ |
สุราก๋อยถอยท่ามะลารี | | มะเหลรุกคลุกคลีประชีไช |
ประชิดชิงอาวุธยุทธนา | | ยักษ์ทนงทรงคทาตะลาไป๋ |
ตลบป้องคล่องแคล่วมะแลวไท | | มะลวงทีหนีไล่มะไลทอง ฯ๑๒คำฯ เชิด |