ฟันขาว - ฟันเหลือง

ฟันขาว - ฟันเหลือง

ทญ.พิรมล เทพมงคล งานทันตกรรม โรงพยาบาลศิริราช คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล ว่าฟันเหลืองเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุ โดยอาจจะเป็นเพียงบางซี่หรือทุกๆ ซี่ ซึ่งสาเหตุ ที่ทำให้ฟันคนเราไม่ขาวก็มีหลายสาเหตุด้วยกันคือ
1.การรับประทานอาหารหรือดื่มเครื่องดื่มที่มีสีเป็นประจำ เช่น ชา กาแฟ การอมลูกอม สูบบุหรี่ ร่วมกับการแปรงฟันไม่สะอาดพอ จึงทำให้มีคราบอาหาร คราบแบคทีเรีย และหินปูน มาเกาะติดสะสมทีละน้อยๆ จนเห็นเป็นสีเหลือง สีน้ำตาล หรือสีดำติดตามซอกฟัน

2.เกิดจากฟันผุ ซึ่งมักจะมีสีเหลืองเข้ม หรือสีน้ำตาล โดยเฉพาะฟันที่อยู่ด้านหน้าทำให้มองเห็นได้ชัดเจน

3.เกิดจากฟันตาย หมายถึงฟันที่ไม่มีเลือดและประสาทฟันมาหล่อเลี้ยง ทำให้ฟันมีสีทึบ ไม่โปร่งเหมือนฟันที่มีชีวิตอยู่ จะเกิดขึ้นกับฟันที่ผุมากๆ และทิ้งไว้เป็นระยะเวลานาน จนฟันผุลุกลามถึงโพรงประสาทฟัน หรืออาจเกิดขึ้นกับฟันที่ได้รับอุบัติเหตุ หรือถูกกระแทกอย่างแรง จนมีการฉีกขาดของเส้นเลือดที่มาหล่อเลี้ยงฟัน เมื่อทิ้งไว้นานๆ โดยไม่มีการดึงประสาทฟันออก ฟันจะยิ่งมีสีคล้ำมากขึ้น

4.ฟันมีสีผิดปกติมาตั้งแต่กำเนิด เนื่องมาจากโรคบางอย่าง หรือการได้รับยาบางชนิดมากเกินไป เช่น ยาเตตราซัย คลิน ซึ่งการกินยาตัวนี้จะมีผลต่อสีของฟัน โดยเฉพาะในช่วงที่มีการก่อตัวหรือสร้างฟัน คือฟันน้ำนมในเด็กอายุ 3-9 เดือน และฟันแท้ในเด็กอายุ 3-12 ปี ทำให้ฟันแทบทุกซี่มีสีค่อนข้างเหลือง หรือเป็นสีเทาดำ นอกจากนี้อาจเกิดจากการได้รับฟลูออไรด์มากเกินไป จะมีจุดสีน้ำตาลบนฟันที่เรียกว่าฟันตกกระ

วิธีที่จะทำให้ฟันขาวมีอยู่หลายวิธี ขึ้นอยู่กับสาเหตุและลักษณะของสีฟันที่ผิดปกติไป วิธีแรกที่ง่ายมากก็คือการแปรงฟันให้สะอาดอย่างทั่วถึงหลังอาหารทุกมื้อ ร่วมกับการไปพบทันตแพทย์อย่างสม่ำเสมอเพื่อขูดหินปูนและขัดฟัน

ทั้งนี้ การขัดฟันจะไม่ทำให้ฟันบางลงอย่างที่บางคนเข้าใจ ถ้ามีฟันผุก็จัดการให้เรียบร้อย ในฟันหน้าทันตแพทย์จะกรอส่วนที่ผุ มีสีดำ หรือสีเหลืองออก แล้วอุดด้วยวัสดุที่มีสีเหมือนฟัน ฟันก็จะมีสีขาวสะอาดได้เหมือนปกติ

การฟอกสีฟัน ปัจจุบันนิยมฟอกสีฟันทั้งปาก จากวิวัฒนาการของยาฟอกสีฟันที่ทำให้ใช้ได้สะดวกและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยการฟอกสีฟันทั้งปากทำได้ 2 วิธี

วิธีที่ 1 เป็นวิธีที่จะต้องทำในคลินิก โดยทันตแพทย์เป็น ผู้ทำ ใช้สารฟอกสี ซึ่งส่วนใหญ่คือสารประเภทเปอร์ออกไซด์ (Peroxide) ที่มีความเข้มข้น 30-35% ระยะเวลาในการทำในแต่ละครั้งประมาณ 30 นาที-1 ชั่วโมง

วิธีที่ 2 คนไข้นำสารฟอกสีกลับไปทำเองได้ที่บ้าน โดยทันตแพทย์จะเตรียมอุปกรณ์ให้ แต่คนไข้ต้องกลับมาตรวจเป็นระยะตามที่ทันตแพทย์นัด สารฟอกสีที่ใช้เป็นประเภทเดียวกับที่ทำในคลินิก แต่จะมีความเข้มข้นน้อยกว่า คือประมาณ 2-10%

ทั้งนี้เพื่อความปลอดภัย วิธีฟอกทำได้โดยบีบสารฟอกสีลงในถาดฟันยางที่ทันตแพทย์ทำเฉพาะไว้สำหรับแต่ละคน จำนวนน้ำยาที่ใส่ลงในถาดเพียง 1 ใน 3 ของถาด แล้วสวมฟันยางไว้ วันละ 1-2 ชั่วโมงทุกวัน และจะต้องกลับไปพบทันตแพทย์ตามกำหนดนัด

ระยะเวลาที่ใช้ขึ้นอยู่กับสีและคราบคล้ำของฟัน ถ้าฟันมีสีเหลืองไม่มากก็อาจจะฟอกให้ขาวได้ในเวลา 2-3 สัปดาห์ แต่หากฟันมีสีเหลืองเข้ม หรือสีเทาอ่อน อาจจะต้องใช้เวลามากขึ้นเป็น 4-5 สัปดาห์