ทองหยอด : เครื่องเสวยที่เจ้าพนักงานจัดทำได้รับตำแหน่ง "ท้าวทองกีบม้า"

ทองหยอด เป็นขนมที่นิยมรับประทานในหมู่ชนชั้นสูง ดังปรากฎใน กาพย์เห่เรือ - บทเห่ชมเครื่องคาวหวาน
พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ตอนหนึ่ง ดังนี้

"ทองหยอดทอดสนิท		ทองม้วนมิดคิดความหลัง
สองปีสองปิดบัง		แต่ลำพังสองต่อสอง"

ทองหยอด

ทองหยอดเป็นขนมที่นิยมทำรับประทานในเทศกาลอันเป็นมงคล และรับประทานทั่วไป

คนไทยรับเอาตำรับทองหยอด หรือแบบอย่างสิ่งประกอบขนมและวิธีการทำมาจากชาวต่างประเทศที่เข้ามาพำนักอาศัยอยู่ร่วมในสังคมไทยมาตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช เป็นขนมที่นิยมรับประทานในหมู่ชนชั้นสูงมาก่อน เป็นเครื่องเสวยที่เจ้าพนักงานต้องจัดทำและนำขึ้นถวายสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้เสวยเป็นประจำ ในการทำเครื่องเสวยนี้ต้องมีเจ้าพนักงานทำเครื่องหวานประจำห้องเครื่องหวาน เรียกว่า เจ้าพนักงานวิเสทกลาง ตำแหน่ง ท้าวทองพยศ และท้าวทองกีบม้า

ทองหยอด เป็นขนมเข้าไข่เชื่อม ทำให้สุกด้วยการต้มกับน้ำเชื่อม ใส่ภาชนะตั้งบนไฟไม่แรง ใช้ไข่เป็ดและน้ำตาลเป็นส่วนประกอบหลัก

การทำทองหยอด เริ่มต้นด้วยเตรียมไข่เป็ด น้ำตาลทราย แป้งข้าวเจ้า และน้ำลอยดอกมะลิ วิธีทำ นำแป้งข้าวเจ้าอบดอกมะลิไว้ 1 คืน แล้วจึงทำน้ำเชื่อมโดยผสมน้ำตาลทรายกับน้ำลอยดอกมะลิ เคี่ยวจนน้ำเชื่อมข้นขนาดกลาง (ทดลองโดยแตะดูแล้วรู้สึกว่าเป็นยางแสดงว่าใช้ได้) แล้วกรองด้วยผ้าขาวบาง แบ่งน้ำเชื่อมออกเป็น 2 ส่วน (ส่วนหนึ่งสำหรับแช่ทองหยอดเป็นน้ำเชื่อมค่อนข้างใส และอีกส่วนหนึ่งสำหรับหยอดทองหยอดเป็นน้ำเชื่อมข้น) จากนั้นต่อยไข่แล้วแยกเอาไข่แดงออกจากไข่ขาว รีดไข่แดงออกจากเยื่อหุ้มไข่ โดยใส่ไข่แดงลงในผ้าขาวบางแล้วรีดออก ตีไข่แดงให้ขึ้นฟู ค่อยๆ ผสมข้าวเจ้าที่เตรียมไว้ลงในไข่ เคล้าให้เข้ากัน แล้วยกกระทะน้ำเชื่อมตั้งไฟให้เดือดพล่าน ใช้หัวแม่มือ นิ้วชี้ และนิ้วกลาง ขยุ้มแป้งให้ติดนิ้วขึ้นมาพอดี 1 ลูก ใช้นิ้วหัวแม่มือขึ้นจรดนิ้วกลางเหนือแป้งที่ขยุ้มขึ้นมา แล้วรูดแป้งไปทางปลายนิ้วทั้งสามนิ้ว สะบัดลงกระทะทันที เมื่อสุกขนมจะลอยขึ้น ตักขึ้นแช่ในน้ำเชื่อมใส่ที่เตรียมไว้ แช่ให้น้ำเชื่อมซึมเข้าไปในแป้งทอดหยอดแล้วตักขึ้น