วัดบางกะจะ ตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา

ศิลปกรรมหาชมยาก

กรอบหน้าบรรพ หรือ กรอบหน้าบัน ที่งดงามแปลกตา ปั้นเป็นรูป “เทวดาเล่นดนตรี” ขาข้างหนึ่งอยู่ในปากพญานาค
เข้าใจว่าเป็นรูปปั้น ปัญจสิขรคนธรรพ์ ซึ่งหมายถึงเทวดาชั้นจาตุมหาราชิกาที่มีความสามารถในการเล่นดนตรี..ต้นแบบ
กรอบหน้าบรรพมาจากศิลปะเขมรซึ่งได้แรงบันดาลใจจากรูปพญานาค มีต้นเค้าจากรูปพญานาคสองตัว เลื้อยแยกเฉียง
ลงมาที่ตอนล่างของกรอบ

วัดบางกะจะ
บ้านบางกะจะ หมู่ที่ ๔ ตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา จ.พระนครศรีอยุธยา

วัดบางกะจะ ชาวบ้านมักเรียกว่า “วัดใหม่บางกะจะ” (เดิมเรียกวัดท้ายแหลมบางกะจะ) กล่าวกันว่าสร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ.๒๒๐๐ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ได้รับสุงคาเสมา ประมาณ พ.ศ. ๒๒๑๐

ตั้งอยู่เลขที่ ๓๖/๔ บ้านบางกะจะ หมู่ที่ ๔ ตำบลสำเภาล่ม อำเภอพระนครศรีอยุธยา อาณาเขตพื้นที่วัดเป็นที่ราบลุ่มอยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาและป่าสัก ที่ตั้งทิศเหนือติดต่อกับทางสาธารณะ ทิตใต้ติดต่อกับโรงเรียนพรพินิตพิทยาคาร ทิศตะวันตกติดกับแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก (เป็นสามแยก ข้ามฝั่งแม่น้ำมองเห็นวัดพนัญเชิงและป้อมเพชร) ส่วนทิศตะวัดตกติดกับทางสาธารณะ

โบราณสถานภายในวัดที่สำคัญ ได้แก่ เจดีย์ใหญ่ฐานทรงเหลี่ยม สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาและทำการบูรณะขึ้นเมื่อ ๓๐ ปีที่แล้ว พระพุทธรูปใหญ่ชาวบ้านเรียกว่า “พระพุทธเศวตมงคล (หลวงพ่อขาว) สร้างด้วยปูนปั้นสมัยกรุงศรีอยุธยามีหน้าตักกว้าง ๑๒๐ นิ้ว ยาว ๑๕๐ นิ้วประดิษฐานบริเวณเขตพุทธาวาส

พระประธานในอุโบสถเป็นปูนปั้น และพระโมคคัลลานะ พระสารีบุตรสร้างด้วยไม้ มีพระพุทธรูปสององค์ (ชาวบ้านเรียกหลวงพ่อสองพี่น้อง) บนศาลาการเปรียญสร้างด้วยหินกำแพงรอบเขตพุทธาวาส ก่อสร้างด้วยอิฐถือปูนขาว (สภาพเดิมยังไม่ได้บูรณะ)

พระพุทธรูปปางมารวิชัย พระประธานประจำอุโบสถวัดบางกระจะ

“พระพุทธเศวตมงคล” (หลวงพ่อขาว)

โบราณสถานภายในวัด - เจดีย์ใหญ่ฐานทรงเหลี่ยม สร้างขึ้นเมื่อใดยังไม่มีหลักฐานแน่นอน

ดาวเพดาน : งานประดับเพดานของอาคาร เช่น อุโบสถ ดอกดวงดารดาษกระจายอย่างมีระเบียบงดงาม

พระพุทธเจ้าปางปรินิพพาน สร้างเพื่อเป็นที่ระลึกถึงการปรินิพพานของพระพุทธเจ้า
ลักษณะบรรทม (นอน) ตะแคงเบื้องขวา หลับพระเนตร พระเศียรหนุนพระเขนย (หมอน)
พระหัตถ์ซ้ายทอดทาบไปตามพระวรกายที่ราบลงกับพื้น ซึ่งเป็นลักษณะทอดร่างวางขันธ์ดับ มุ่งสู่มหาปรินิพพาน
(*โปรดสังเกต ปางไสยาสน์ เป็นท่าบรรทม พระหัตถ์ขวาของพระพุทธองค์จะทรงช้อนพระเศียรตั้งขึ้น)

พระมหาโมคคัลลานเถระ พระภิกษุอัครสาวกเบื้องซ้ายของพระโคตมพุทธเจ้า เป็นพระอสีติมหาสาวกผู้เป็นเอตทัคคะในด้านผู้มีฤทธิ์มาก
กับพระสารีบุตร พระอัครสาวกเบื้องขวา "ธรรมเสนาบดี" ผู้เป็นเลิศกว่าพระภิกษุทั้งปวงในด้านสติปัญญา

วัดบางกระจะ อยู่ริมฝั่งแม่น้ำเจ้าพระยาและแม่น้ำป่าสัก ฝั่งตรงข้ามวัดได้แก่วัดพนัญเชิง ที่มีตำนาน "เจ้าแม่สร้อยดอกหมาก" ที่เล่าขานสืบต่อมาจนปัจจุบัน
ในพงศาวดารเหนือ ความว่า “จุลศักราช ๔๐๖ (พ.ศ.๑๕๘๗) ปีมะโรง ฉศก จึ่งเชิญพระศพ (นางสร้อยดอกหมาก) มาพระราชทานเพลิงที่แหลมบางกะจะ
สถาปนาเป็นพระอารามให้ชื่อว่าวัดพระเจ้าพระนางเชิงแต่นั้นมา…” บริเวณที่ตั้งของวัดพนัญเชิงเรียกว่า แหลมบางกะจะ ลำน้ำตรงหน้าวัดพนัญเชิงเป็นวังวน
เชี่ยวจัด พระยาโบราณราชธานินทร์เคยเล่าว่าได้ทดลองเอาไม้ไผ่ทั้งลำทำเครื่องหมายทิ้งลงที่วังวน สายน้ำดูดจมหายไปโผล่ขึ้นที่หัวเกาะเรียน
ตั้งแต่สมัยโบราณมาเรือแพค้าขายและสัญจรไปมาคงจะล่มจมที่น้ำวนนี้เสมอๆ สรรพสิ่งของอันบรรทุกมาถูกกระแสน้ำพัดพาไปติดทับถมอยู่ที่เกาะเรียน จนทำ
ให้เมื่อไม่กี่ปีล่วงมานี้เกิดเป็นทรัพย์ในดินสินในน้ำ คือมีผู้งมพบเครื่องถ้วยชามจีนสมัยราชวงศ์เหม็ง เครื่องหม้อไห โครงกระดูกคน สมอเรือใหญ่ ทำด้วยเหล็ก
และไม้ เครื่องถ้วยชามหม้อไหเหล่านี้เข้าสู่ตลาดค้าของเก่า งมขึ้นมาซื้อขายกันจนทุกวันนี้”