พัดยศ-พัดรอง

พัดยศ-พัดรอง

#พัดยศ คือพัดเกียรติยศอันเป็นเครื่องราชสักการะอย่างหนึ่งที่พระมหากษัตริย์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นเพื่อพระราชทานแก่พระภิกษุผู้มีฐานันดรในคณะสงฆ์ เป็นการประกาศเกียรติคุณเพิ่มขวัญและกำลังใจแก่พระสงฆ์ผู้ปฏิบัติดีปฏิบัติชอบ ตามอย่างโบราณราชประเพณี ซึ่งเป็นพัดคู่กับพัดรอง ซึ่งแบ่งตามศํกดิ์ ได้แก่

-พัดหน้านาง สำหรับพระเปรียญ และพระฐานานุกรมบางตำแหน่ง
-พัดพุดตาน สำหรับพระครูสัญญาบัตรและพระฐานานุกรมบางตำแหน่ง
-พัดเปลวเพลิง สำหรับพระครูสัญญาบัตรที่เป็นเจ้าคณะจังหวัด รองเจ้าคณะจังหวัด และเจ้าอาวาสพระอารามหลวง (ชั้นเอก)
-พัดแฉกทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ สำหรับพระราชาคณะทุกชั้น จนถึงสมเด็จพระราชาคณะ

#พัดรอง คือพัดหรือตาลปัตรที่พระมหากษัตริย์โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นถวายแก่พระสงฆ์เป็นที่ระลึกในการพระราชพิธีสำคัญ หรือที่ประชาชนสร้างขึ้นเองตามคติทางพระพุทธศาสนา

พัดรองเป็นพัดที่ทำขึ้นเพื่อให้พระสงฆ์ในพิธีทำบุญทั่วไป จัดเป็นพัดสำรองหรือแทนพัดยศเพราะพัดยศใช้เฉพาะในงานพระราชพิธีเท่านั้น ในงานทั่วไปจึงนิยมสร้างพัดสำรองถวายพระสงฆ์ใช้ในงาน แต่เรียกกร่อนไปว่า พัดรอง

พัดรองโดยทั่วไปจะมีรูปเป็นพัดหน้านาง (เหมือนพัดยศ) คือเป็นรูปไข่คล้ายใบหน้าสตรี ปักลวดลายและอักษรตามต้องการ

พระมงคลทิพยมุนี (เซ็ก พฺรหฺมสโร)
อดีตสมาชิกสังฆสภา
อดีตเจ้าอาวาสวัดทองธรรมชาติราชปฏิสังขรณ์วรวิหาร เขตคลองสาน กรุงเทพมหานคร
ภาพเมื่อครั้งยังดำรงสมณศักดิ์ที่ พระวิสุทธิสังวรเถระ พระราชาคณะชั้นสามัญ
ฝ่ายวิปัสสนาธุระ ถ่ายคู่กับพัดยศงาสาน กับพัดรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๗

พัดยศประจำพระพุทธชินสีห์ กับพระเถระวัดบวรนิเวศวิหาร ตามลำดับจากซ้ายไปขวา
พระครูพิศาลวินยวาท (ปัจจุบันดำรงสมณศักดิ์ที่ พระมหานายก)
พระครูโสภณศาสนกิจ (ปัจจุบันดำรงสมณศักดิ์ที่ พระราชสารโกศล)
พระอมรโมลี (ปัจจุบันดำรงสมณศักดิ์ที่ พระเทพวิสุทธิกวี)
พระพรหมมุนี (ปัจจุบันดำรงสมณศักดิ์ที่ สมเด็จพระวันรัต)

รูปแบบ ตาลปัตรพัดยศ ของกัมพูชา - พระราชาคณะ และพระครู

ขอขอบคุณ fb.เล่าเรื่อง...วัดบวรฯ/พระพุทธศาสนาไทย ลาว กัมพูชา (ที่มาข้อมูล/ภาพ)