ทำไมแมลงกัด/เป็นสิวแล้วพอหายมีรอยดำรอย
แดง
เวลาเจอแมลงสัตว์กัดต่อย สิ่งที่กวนใจมีอยู่สองช่วง ช่วงแรกก็คืออาการบวมแดงคันที่เกิดเมื่อโดนกัดใหม่ และช่วงหลังก็คือพอหายคันแล้วดันเหลือรอยแดงหรือดำค้างเอาไว้
มันคืออะไรและเราทำอะไรกับมันได้บ้าง
1. แมลงบางชนิดเมื่อกัดต่อยจะปล่อยพิษหรือน้ำลายเข้าไปในเนื้อเยื่อ น้ำลายหรือพิษที่เข้าไปนั้นมักจะมีโปรตีนที่ทำให้เกิดการอักเสบ การแพ้ หรือเกิดการอุดตันของเส้นเลือดฝอยในบริเวณนั้นๆ ทำให้เนื้อเยื่อที่จุดนั้นอักเสบ ... ตามด้วยอาการเจ็บคัน
2. เมื่อผิวหนังเกิดการอักเสบ จะมีการกระตุ้นเม็ดเลือดขาว สารอักเสบ และเซลล์ส่วนประกอบโครงสร้างผิวหนัง (เช่น Fibroblast) มา
3. .ในกรณีที่อักเสบมากหรือมีแผลอักเสบ อาจจะเกิดเป็นรอยแผลเป็น (scar) พวกนี้มักอยู่ไปยาวนาน ไม่หาย
4. ในกรณีที่การอักเสบพอประมาณแต่ไม่มีแผล อาจจะเกิดเป็น
รอยดำ post inflammatory hyperpigmentation โดยเซลล์ผิวหนังมีการสร้างเมลานินเพิ่มขึ้น กลุ่มนี้เจอบ่อยในคนที่มีพื้นฐานผิวค่อนข้างคล้ำ
รอยแดง post inflammatory erythema หากลไกไม่เจอ แต่มีบางคนบอกว่าเป็นเพราะ fibroblast มาแถวนั้นมาก กลุ่มนี้เจอบ่อยในคนที่มีพื้นฐานผิวค่อนข้างขาว
(แต่ก็เจอได้พร้อมกันในคนๆเดียวกัน)
ทั้งสองชนิดนี้ถ้าดูแลหน่อยและให้เวลาที่นานพอ ก็อาจจะจางเลือนหายไปใน 1-2 ปี
5. ปัญหาคือเวลามันเป็นแล้วมันอยู่ได้เป็นปี ... นึกสภาพว่าถ้าเป็นสิวหรือเจอยุงกัดหน้า จากนั้นพอหายก็เหลือรอยแดงดำที่ใบหน้าคงไม่ใช่เรื่องสนุก ดังนั้นก็ต้องหาวิธีป้องกัน
5.1 หลีกเลี่ยงการแกะเกาจุดที่แดงคัน : คือเข้าใจแหละว่าคันแล้วเกามันสบายขึ้น แต่การเกาจะกระตุ้นการอักเสบที่จุดนั้นให้รุนแรงขึ้น มีโอกาสเกิดรอยดำรอยแดงง่ายขึ้น ดังนั้นอย่าไปเกา
ในขั้นตอนไม่ไปเกานี้ บางคนอาจจะใช้ความเย็นประคบหรือใช้ยาที่ทำให้รู้สึกเย็นสบายผิวช่วยให้อาการคันลดลง อันนี้ก็ไม่ผิดกติกาแต่อย่างใด
5.2 อย่าไปบีบสิวหรือจุดที่แมลงกัด : บางคนเห็นสิวแล้วมันเขี้ยวไปบีบแรงๆจะให้มันแตก หรือยุงกัดนูนตรงกลางมีน้ำใสๆก็เลยจะไปบีบมันออกมา ... การบีบเองแบบนั้นมันทำให้เนื้อเยื่อบริเวณนั้นชอกช้ำเกิดการอักเสบมากขึ้น
5.3 ใช้ยาลดการอักเสบ : ในคนที่เป็นบ่อยๆจนต้องไปหาหมอผิวหนัง บางครั้งจะได้ยามาแต้มทาเพื่อลดอาการอักเสบ ซึ่งจะใช้ตั้งแต่ที่เริ่มบวมแดงคันใหม่ๆ
5.4 ใช้ครีมกันแดด : ในกรณีที่เป็นรอยดำไปแล้ว อาจจะใช้ครีมกันแดดทา พอผิวตรงนั้นไม่เจอกระตุ้นด้วยรังสีuvบ่อยๆ สีจากเมลานินก็จะค่อยๆจางลง
5.5 หาหมอผิวหนัง : เรากระโดดข้ามยาไป เพราะว่าการใช้ยาทั้งหลายมันมีข้อปลีกย่อยและข้อควรระวังเยอะ ... ซึ่งในการรักษาพวกนี้ก็มีทั้งยาทา และการทำหัตถการแบบต่างๆ ขึ้นกับสาเหตุและลักษณะของรอยดำหรือรอยแดงนั้นๆ
ดังนั้นเพื่อความชัวร์ไปหาหมอผิวหนังดีสุด
นอกจากนี้การรักษาด้วยเครื่องมือบางชนิดก็(อาจ)ร่นระยะเวลาหายให้สั้นลง ทำให้รอยดำรอยแดงเหล่านั้นจางได้เร็วกว่าการใช้ยาภายนอกเพียงอย่างเดียว
6. กรณีที่มีรอยดำหรือรอยแดงแปลกๆโผล่ขึ้นมาที่ผิวหนัง และเป็นจำนวนมาก ก็ควรไปพบแพทย์ เพราะมีโรคบางชนิดที่ทำให้การหายของแผลผิดปกติจนเกิดรอยดำได้ง่ายขึ้น(อย่างเบาหวาน)ไปจนถึงมันไม่ใช่รอยดำหลังการอักเสบแต่มันเป็นโรคอื่นไปเลย
ขอขอบ เพจความรู้สนุกๆแบบหมอแมว