มาดาม เดอ ปอมปาดูร์

ภาพเขียนมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ (ซ้าย เขียนโดย François Boucher / กลาง เขียนโดย Jean-Marc Nattier / ขวา เขียนโดย Maurice Quentin de La Tour)

มาดาม เดอ ปอมปาดูร์
นางในผู้เฉื่อยชาเรื่องเพศ ทำไมเป็นสนมในฝรั่งเศสถึง 19 ปี
ที่มา - ศิลปวัฒนธรรม

หากโสเภณีเป็นอาชีพเก่าแก่ที่สุดของโลกเช่นนั้นแล้ว ศิลปะอันละเอียดอ่อนกว่าของการเป็นนางใน ก็คืออาชีพเก่าแก่อันดับสองในราชสำนักยุโรป

นางในที่ถูกมองว่ามีชื่อเสียงที่สุดในประวัติศาสตร์ยุโรปคือ “มาดาม เดอ ปอมปาดูร์” นางในของพระเจ้าหลุยส์ที่ 15 ผู้เป็นหญิงสาววัย 24 ปีซึ่งมาจากชนชั้นกลางก้าวขึ้นสู่ประตูต้องห้ามแห่งพระราชวังแวร์ซายส์ ในปี ค.ศ.1745

นางมีสิริโฉมงดงาม ดังที่กอมเต ดูฟอรต์ เดอ เชอแวร์นี กล่าวถึง มาดาม เดอ ปอมปาดูร์ ว่า “ไม่มีชายใดที่มีชีวิตอยู่จะไม่อยากได้เธอเป็นนางในหากทำได้ เธอมีรูปร่างงดงาม สูง แต่ไม่สูงเกินไป ใบหน้ากลมได้สัดส่วน ผิวพรรณสุดวิเศษทั้งมือและแขน ดวงตาไม่ใหญ่มาก ทว่าสดใส มีไหวพริบ และเป็นประกายที่สุดเท่าที่ข้าเคยเห็น ทุกสิ่งเกี่ยวกับเธอกลมกลึง รวมทั้งกิริยาอาการด้วย เธอโดดเด่นอย่างแท้จริงจากหญิงสาวในราชสำนักทั้งปวง แม้หญิงบางคนจะสวยงามมากก็ตาม”

ความสง่างามของมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ ทำให้พระเจ้าหลุยส์ที่ 15 ทรงพอพระทัยอย่างยิ่ง จึงทรงแต่งตั้งให้นางเป็น “สนมเอก” ซึ่งเชื่อกันว่า มาดาม เดอ ปอมปาดูร์ แตกต่างจากนางในโดยทั่วไปตรงที่ว่า เธอมีอาการเฉื่อยชาทางเพศ สิ่งที่น่าแปลกใจคือ แม้ว่าเธอจะขาดตกบกพร่องในเรื่องเพศ แต่เธอกลับครองตำแหน่งสนมเอกของกษัตริย์ฝรั่งเศสได้นานถึง 19 ปี

Eleanor Berman อธิบายถึงนางในผู้เฉื่อยชาในเรื่องเพศอย่าง “มาดาม เดอ ปอมปาดูร์” ในหนังสือ “นางในกษัตริย์” ได้น่าสนใจ เล่าว่า หญิงสาวผู้นี้ไม่ใฝ่ทางเพศ มีหลักฐานบางอย่างชี้ชัดว่าเธอป่วยเป็นโรคติดเชื้อในช่องคลอดเรื้อรัง ซี่งในเวลานั้นยังไม่มีหนทางรักษา ทำให้พระเจ้าหลุยส์ที่ 15 ทรงผิดหวังกับสมรรถภาพของเธอจนต้องละจากเตียงนอนของเธอโดยไม่ได้จูบลา และทรงคร่ำครวญว่า “ข้าอยู่กับนางนกทะเลเย็นชืด”

ด้วยความที่พระเจ้าหลุยส์ที่ 15 เป็นผู้กระหายความใคร่และเริงรมย์กับการร่วมรักวันละหลายครั้ง นางจึงต้องเสแสร้งสนุกไปกับการออกแรงของพระองค์ ดังภาพหญิงที่เปลือยเปล่าอยู่ในแสงเทียนอันอบอุ่น เฝ้ารอให้พระราชาเสร็จกิจ

แน่นอนว่าความเฉื่อยชาทางเพศย่อมเป็นข้อเสียเปรียบใหญ่หลวงของนางใน ความงามของมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ ก็เหี่ยวเฉาเพราะบรรยากาศอันเป็นพิษในพระราชวังแวร์ซายส์ ในวัย 20 กว่าเธอสง่างามสดชื่น แต่ความรุนแรงของชีวิตในแวร์ซายส์พรากความงามตามธรรมชาติของเธอไป ชุดและอัญมณีเริ่มดึงดูดสายตาจากผู้พบเห็นไปจากใบหน้าเธอ ผู้เขียนหนังสือเล่าว่า คืนหนึ่งเธอปรากฏตัวในชุดลูกไม้มูลค่า 22,500 ลีร์ มูลค่าเท่ากับที่ดินหนึ่งผืน

ความบกพร่องอีกด้านอย่างเรื่องทางเพศดังกล่าวก็มิได้ทำให้มาดาม เดอ ปอมปาดูร์ สูญเสียตำแหน่งสนมเอกของพระเจ้าหลุยส์ที่ 15 เพราะเธอได้เปลี่ยนความรักให้กลายเป็นความผูกพัน เป็นมิตรภาพอันล้ำลึกอย่างชำนิชำนาญ เป็นที่ปรึกษาและผู้รับฟังที่ดี ให้ความสำราญกับพระองค์แต่เพียงผู้เดียว

มาดาม เดอ ปอมปาดูร์ ยังเป็นผู้สนใจการก่อสร้างในพระราชวัง เรื่องที่สร้างความสำราญให้พระองค์คือ การรับฟังเธออ่านจดหมายส่วนตัวของข้าราชสำนัก หลังทำงานทั้งวัน พระเจ้าหลุยส์จะทรงพระสรวลกึกก้องขณะฟังเธออ่านข้อความถวายด้วยท่าทีมีชีวิตชีวาและสุดแสนจะบันเทิงเริงใจ

มาดาม เดอ ปอมปาดูร์ กระตือรือร้นที่จะอุทิศถวายความเริงรื่นให้กับกษัตริย์ เธอตื่นแต่ตรูเข้าร่วมพิธีมิสซา และอดทนอยู่ร่วมอาหารค่ำจนดื่นดึก ตามด้วยการร่วมรัก (ที่เธอไม่ต้องการ) อาหารที่มันเลี่ยน ไวน์ปริมาณมากมาย การสนทนาแบบไม่จบสิ้น และหน้าที่ในราชสํานักซึ่งทําให้เธอหมดเรี่ยวแรง เธอไม่อาจจากที่พักไปพักผ่อนที่อื่นได้เลย เพราะกษัตริย์อาจเสด็จมาเมื่อใดก็ได้ ไม่ว่าจะมาเสวย มาสนทนา หรือมาร่วมสัมผัสรัก แม้จะมีตารางเวลาอันน่าเกรงขามถึงเพียงนี้ เธอก็ไม่เคยปล่อยให้ตัวเองอ่อนล้า เบื่อหน่าย หรือป่วยไข้เลย ไม่เคยแม้แต่แสดงอาการเกรี้ยวกราด หรือบ้าคลั่ง

การรับใช้ใกล้ชิดสม่ำเสมอชนิดที่เรียกหาได้ทุกเวลาของมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ ทำให้พระเจ้าหลุยส์รู้สึกว่าขาดเธอไม่ได้ ทั้งนี้ ด้วยพระองค์นั้นเสียพระบิดาพระมารดาเมื่อพระชันษาได้ 3 ปี เป็นเหตุให้พระองค์มีชีวิตที่แยกขาดจากมนุษย์อื่น ในฐานะกึ่งเทพทำให้พระองค์รู้สึกโดดเดี่ยว อย่างไรก็ตาม ในที่พักชั้นล่างใต้ชายคาของพระราชวังแวร์ซายส์ ยังมีมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ มอบความอบอุ่นอ่อนโยนในบ้านให้กับพระองค์ชนิดที่พระองค์ไม่เคยพบจากพระบิดา พระมารดา หรือพระประยูรญาติมาก่อน และแน่นอนว่าย่อมไม่เคยพบจากพระชายาที่เข้ากันไม่ได้

เมื่อมาดาม เดอ ปอมปาดูร์ เสียชีวิตลงใหม่ๆ พระเจ้าหลุยส์แทบสิ้นสติ ไม่ต้องสงสัยเลยว่าเป็นเพราะเธอรับใช้ในฐานะนางในนานถึง 19 ปี อีกทั้งความผูกพันที่เธอมีต่อพระองค์ ทำให้พระเจ้าหลุยส์ต้องรั้งรอถึงสี่ปีก่อนจะแต่งตั้งนางในใหม่อย่างเป็นทางการ