รู้ไหมว่า สัตว์จริงๆ ตามธรรมชาติที่มี “สามกีบ” คือตัวอะไร?

꧁ รู้ไหมว่า สัตว์จริงๆ ตามธรรมชาติที่มี “สามกีบ” คือตัวอะไร? ꧂

ꕥ รู้ไหมว่า สัตว์จริงๆ ตามธรรมชาติที่มี “สามกีบ” คือตัวอะไร? ꕥ

✎✎✎...การแบ่งสัตว์ตาม “กีบเท้า” มนุษย์แบ่งมาแต่โบราณแล้ว ซึ่งบันทึกเก่าแก่ทางศาสนาอย่างคัมภีร์โตราห์ของชาวยิว (ซึ่งเป็น 5 บทแรกของพระคัมภีร์เก่าของชาวคริสต์) ก็มีบทบัญญัติที่สำคัญของโมเสสว่า ชาวยิวจะกินได้เฉพาะสัตว์ที่เคี้ยวเอื้องและมี “สองกีบ” เท่านั้น เคี้ยวเอื้องอย่างเดียวกินไม่ได้ มีกีบมากหรือน้อยกว่าสองกีบ ก็กินไม่ได้ และชาวยิวก็ถือบทบัญญัตินี้มาจนถึงปัจจุบัน (ทั้งนี้ ข้อกำหนดว่าคนยิวกินตัวอะไรได้บ้างละเอียดมากนะครับ ไม่ขอพูดในที่นี้) แต่นี่ก็เป็นการแบ่งหลวมๆ ตามหลักศาสนา และต้องรออีกเป็นพันปีกว่านิยามชัดๆ ว่า “กีบ” คืออะไรให้เป็นระบบระเบียบแบบวิทยาศาสตร์?

คือในทางชีววิทยา โดยทั่วไปสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั้งหมดมีนิ้ว 5 นิ้ว แต่สัตว์แต่ละชนิดที่เดิน 4 ขาไม่ได้ใช้ทั้ง 5 นิ้วรับน้ำหนักหรือสัมผัสกับพื้นตอนยืน แต่จะใช้แค่บางนิ้ว ซึ่งพวกสัตว์ 4 ขาที่เอานิ้วสัมผัสพื้นทั้งหลายก็พัฒนานิ้วให้รับน้ำหนักให้เยอะ จนออกมาในรูปแบบกีบ ซึ่งสัตว์ทั้งหมดนี้เรียกรวมๆ ว่า “สัตว์กีบ” (Ungulate) สัตว์กีบนั้นมีมากมายในโลก วัว ควาย หมู ยีราฟ อูฐ กวาง ล้วนเป็นสัตว์กีบทั้งหมด

อย่างไรก็ดี ในศตวรรษที่ 19 นักชีววิทยาชาวอังกฤษชื่อ Richard Owen เกิดความคิดว่าสัตว์พวกนี้น่าจะแบ่งได้ละเอียดขึ้นอีกตามสายพันธุ์ เขาเลยเป็นคนแรกในโลกที่เสนอให้แยกระหว่างสัตว์กีบคู่ (even-toed ungulate) และสัตว์กีบคี่ (odd-toed ungulate) ซึ่งสัตว์กีบคู่ก็คือพวก วัว ควาย หมู ยีราฟ อูฐ กวาง นี่แหละ พวกนี้ไปดูจะพบว่ามันมีกีบ 2 หรือ 4 กีบทั้งนั้น แต่ที่น่าสนใจคือ พวก “สัตว์กีบคี่” นี่แหละ เพราะมีน้อยมากแค่ 3 ชนิดในโลก

สัตว์กีบคี่ที่คนยุโรปรู้จักดีคือ ม้า (รวมไปถึงลา และม้าลาย) คือมันเป็นสัตว์ชนิดเดียวในโลกที่มี “กีบเดียว” แต่อีก 2 ชนิดที่เหลือนี่แหละน่าสนใจ เพราะมันเป็นสัตว์ที่ไม่มีในยุโรป และคนยุโรปน่าจะเพิ่งรู้จักทั่วไปว่ามีสัตว์อะไรพวกนี้อยู่ในโลกช่วงยุคล่าอาณานิคม และที่สำคัญ พวกมันมี “สามกีบ”
สัตว์สองชนิดที่ว่าที่มี “สามกีบ” ได้แก่ “แรด” และ “สมเสร็จ” ซึ่งเป็นสัตว์พื้นถิ่นทางแอฟริกาและเอเชียใต้ ไปจนถึงเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และนี่ก็คือบรรดา “สามกีบ” ตามหลักชีววิทยา ซึ่งสัตว์พวกนี้เราไม่ค่อยเห็นหรอก เพราะหายากมากๆ เป็นสัตว์ใกล้สูญพันธุ์ทั้งนั้น